Boeing 747

Z Wikipedii

Boeing 747-200 Izraelskich Linii Lotniczych El Al

Porównanie czterech największych samolotów na świecie, w tym Boeinga 747-8.

Boeing 747 - produkowany przez Boeing Company, potocznie nazywany Jumbo Jet ^[1] — ustępując Airbusowi A380 jest jednym z największych samolotów odrzutowych na świecie, mogący zabrać na pokład, w zależności od wersji i konfiguracji, od 366 do 568 pasażerów. Istnieją także wersje towarowe (ang.: cargo), nie zabierające pasażerów, oraz wersje pół-pasażerskie zabierające duży ładunek i 220 pasażerów. Jest to samolot czterosilnikowy (który jest certyfikowany do lotu na tylko trzech, w razie awarii), a jego cechą charakterystyczną jest "garb", w którym mieści się górny pokład samolotu.

Pierwszy lot Boeinga 747 odbył się 9 lutego 1969, a wprowadzony został on do służby w 1970 na amerykańskich liniach Pan Am. Do 2006 wyprodukowano 1375 sztuk tego samolotu we wszystkich wersjach.

Tego typu samolotem była maszyna, której lot oznaczony symbolem KAL 007 (Korean Air 7) został tragicznie przerwany poprzez jej zestrzelenie w pobliżu wyspy Sachalin przez radzieckie myśliwce 1 września 1983. W katastrofie tej zginęli wszyscy znajdujący się na pokładzie (269 osób). Związek Radziecki uznał, że zestrzelenie było usprawiedliwione, bo nie wiedziano, czy samolot był cywilny, czy wojskowy.

[edytuj] Wersje samolotu

747-200 linii MK

Kokpit 747-230

Boeing 747-100 - Pierwsza wersja samolotu, w służbie od 1970 roku, ostatni dostarczony egzemplarz w 1986.
Boeing 747-200 - Wersja w służbie od 1971, ostatni dostarczony egzemplarz (200F) w 1990; miała szereg podwersji, w tym:
- Boeing 747-200A
- Boeing 747-200B
- Boeing 747-200C - wersję pasażersko-towarową.
- Boeing 747-200D
- Boeing 747-200F - wersję towarową.
- Boeing 747-200M - wersję pasażersko-towarową.
Boeing 747SP - (ang.: Special Performance, Przystosowanie Specjalne) Krótsza o blisko 15 metrów wersja o wydłużonym zasięgu. Zabierała mniej pasażerów niż wersje 100 i 200 (maksymalnie 440 pasażerów, normalnie około 290), ale zasięgiem dorównywała obecnym samolotom 747-400. W służbie od 1976, ostatni egzemplarz dostarczony w 1989.

Boeing 747-400 Japońskich Linii Lotniczych Japan Airlines.

Boeing 747SR - (ang.: Shortened Range, Skrócony Zasięg) Wersja krótkiego zasięgu.
Boeing 747-300 - Najkrócej produkowana wersja samolotów 747, w służbie od 1983; ostatni egzemplarz dostarczony w 1990.
Boeing 747-400 - Najnowsza, wciąż produkowana seria tych samolotów. W służbie od 1989. Wyróżnia je dłuższy górny pokład (garb), oraz winglety na końcach skrzydeł. Podobnie, jak wersja 200, ma wiele pod-wersji, w tym:
- Boeing 747-400F - (ang.: Freight, Fracht) wersję towarową, z krótkim górnym pokładem.
- Boeing 747-400D - (ang.: Domestic, Krajowy) wersję o krótkim zasięgu, przygotowaną na rynek japoński, bez wingletów.
- Boeing 747-400M (czasem nazywaną Combi) - wersję pół pasażerską - pół towarową (tylną połowę głównego pokładu zajmuje przestrzeń towarowa), wyposażoną w duże boczne drzwi towarowe zaraz za lewym skrzydłem.
- Boeing 747-400ER - (ang.: Extended Range, Przedłużony Zasięg) wersję o przedłużonym zasięgu.
- Boeing 747-400BCF - (ang.: Boeing Converted Freighter) wersję towarową przerobioną z wersji pasażerskiej (B747-400) w autoryzowanych zakładach Boeinga, z długim pokładem górnym.
Boeing 747-8 - Boeing oficjalnie ogłosił wersję pod tą nazwą w 2005.

Producent przewiduje, że seria 747-8 będzie produkowana w wersji pasażerskiej i w wersji transportowej (747-8F). Pasażerska wersja tego samolotu będzie mogła zabrać 450 pasażerów w 3-klasowej konfiguracji przez 14,8 tys. km z prędkością 0,86 Macha. Nazwa Boeing 747-8 pochodzi od Boeinga 787, z którym ten samolot będzie dzielił wiele nowych technologii. Według producenta dzięki zastosowaniu materiałów kompozytowych do jego budowy, jego waga w przeliczeniu na pasażera ma być mniejsza od konkurencyjnego Airbusa A380 o 10%, a zużycie paliwa w przeliczeniu na pasażera ma być niższe o 11% od swojego największego rywala. Całkowite koszty eksploatacji nowego B747-8 mają być niższe o 19% od poprzedniej wersji, a w przeliczeniu na pasażera mają być niższe o 4% w stosunku do Airbusa A380. [2]
Do kwietnia 2008 roku linie lotnicze zamówiły 26 samolotów Boeing 747-8, w tym 20 sztuk zamówiła linia lotnicza Lufthansa.
Boeing 747-8 w wersji transportowej ma być najbardziej ekonomicznym samolotem transportowym na świecie,z kosztem 1 tony ładunku na 1 milę mniejszym o 22% w porównaniu z Airbusem A380F.
Do kwietnia 2008 roku wersja Boeing 747-8F została zamówiona w ilości 80 sztuk.

[edytuj] Wersje specjalne

Należący do NASA Boeing 747 SCA transportujący na grzbiecie prom kosmiczny Atlantis.

Boeing 747 SCA - (Shuttle Carrier Aircraft, Statek Powietrzny do Transportu Wahadłowca) - Wersja wykorzystywana przez NASA do przenoszenia promów kosmicznych z miejsca lądowania (np. z bazy lotniczej Edwards w Kalifornii) z powrotem do Centrum Lotów Kosmiczych im. Kennedy'ego na Florydzie. Są to dwie zmodyfikowane maszyny - 747-100 oraz 747-100SR. Od zwykłych 747-100 różni je to, że zawierają mocowania dla orbitera (jedno z przodu, dwa z tyłu), wzmocnienia w miejscach mocowań, wyposażenie do kontroli elektroniki orbitera oraz oczywiście to, że nie mają miejsc pasażerskich. Dla zwiększenia stabilności posiadają dodatkowe, mniejsze stateczniki pionowe na końcówkach stateczników poziomych.
C-25 - wersja transportowa dla VIP-ów powstała w 1990. Modyfikacja 747-200B o zmienionym wnętrzu.
VC-25A - popularnie nazywany Air Force One (chociaż faktycznie nazwą Air Force One oznaczany jest jakikolwiek statek latający US Air Force, na pokładzie którego aktualnie przebywa prezydent USA). Są to zmodyfikowane C-25. Mają rozbudowane i unowocześnione wyposażenie nawigacyjne i komunikacyjne. Posiadają także urządzenia do dotankowywania w locie.
E-4 - zmilitaryzowana wersja 747-200. Samoloty te mogą służyć jako mobilne centra dowodzenia w sytuacjach kryzysowych. Również posiadają wyposażenie do dotankowywania w czasie lotu. Samoloty te są wyposażone w osłony przeciw efektom wybuchów jądrowych, między innymi przeciwko impulsom elektromagnetycznym (EMP). Występuje w dwóch podwersjach:
- E-4A
- E-4B
LCF - wersja wyolbrzymiona, przystosowana do przewożenia części kadłuba nowego Boeinga 787. Podobnie do Belugi, środkowa część jego kadłuba ma znacznie większą średnicę, pozwalająca na przewóz dużo większych ładunków.

[edytuj] Statystyki produkcji

2008	2007	2006	2005	2004	2003	2002	2001	2000	1999	1998	1997	1996	1995	1994	1993	1992	1991	1990	1989
1	16	14	13	15	19	27	31	25	47	53	39	26	25	40	56	61	64	70	45
1988	1987	1986	1985	1984	1983	1982	1981	1980	1979	1978	1977	1976	1975	1974	1973	1972	1971	1970	1969
24	23	35	24	16	22	26	53	73	67	32	20	27	21	22	30	30	69	92	4

Ostatnia aktualizacja 11 lutego 2008^[2]

Przypisy

↑ Po angielsku: Wielgachny Odrzutowiec. Jumbo, co oznacza słoń w jednym z afrykańskich języków, było imieniem słynnego wielkiego słonia pokazywanego w amerykańskim cyrku P. T. Barnuma (en). Dzięki Jumbo i ówczesnej natarczywej promocji Barnuma, słowo to dawno temu przyjeło się jako oznaczające bardzo duży egzemplarz danego rodzaju. (Tragiczna) historia słonia Jumbo jest opisana tu: [1]. (en)
↑ "Orders and Deliveries search page", The Boeing Company - opublikowane 17 stycznia 2008.