Brdów

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°21' N 18°43' E52.35 18.7166667 (Brdów)

Brdów
Herb Brdowa
Województwo	wielkopolskie
Powiat	kolski
Gmina	Babiak
Położenie	52° 21'  N 18° 43'  E
Liczba mieszkańców (2006)  • liczba ludności	850
Strefa numeracyjna (do 2005)	63
Kod pocztowy	62-620 i 62-621
Tablice rejestracyjne	PKL
Położenie na mapie Polski Brdów
Kościół i klasztor oo.paulinów

Brdów – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kolskim, w gminie Babiak, nad Jeziorem Brdowskim. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego. Miejscowość jest także lokalnym ośrodkiem kultu religijnego, znajduje się tutaj Sanktuarium MB Zwycięskiej.

Spis treści 1 Historia 2 Kościół i klasztor paulinów 3 Znane osoby związane z Brdowem 4 Bibliografia 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Brdów był wzmiankowany po raz pierwszy w 1136 r., a w dokumencie z 1436 r. nazywana miastem. Przywilej lokacyjny na prawie niemieckim wystawił miastu Zygmunt August w 1562 r. Było ono własnością królewską należącą do starostwa kolskiego. Zawsze było niewielkim ośrodkiem , w 1618 r. pracowało w nim tylko ośmiu rzemieślników i trzech rybaków. W 1656 r. zostało zniszczone przez Szwedów. Częste w XVIII wieku pożary utrudniały rozwój miejscowości. W 1824 r. osiedlili się tutaj sukiennicy z Saksonii. Jeszcze w 1859 r. istniała w mieście słynna fabryka kuczbaju - kosmatej tkaniny wełnianej. 29 kwietnia 1863 r. rozegrała się niedaleko Brdowa jedna z bitem powstania styczniowego. Liczący ok. 500 osób oddział ochotników z zaboru pruskiego, dowodzony przez Younga de Blankenheima, został zaatakowany przez dwukrotnie liczebniejsze siły rosyjskie pod dowództwem gen. Kostandy. Wśród poległych powstańców znajdowało się m.in. 68 uczniów gimnazjum w Trzemesznie. W 1870 r. Brdów utracił prawa miejskie. W latach niemieckiej okupacji nazwa miejscowości została zmieniona na Seestetten. Pamiątką po miejskiej przeszłości jest herb.

[edytuj] Kościół i klasztor paulinów

Kościół i klasztor oo. paulinów po raz pierwszy wzmiankowano w 1399 roku. Około 1430 r. król Władysław Jagiełło darował klasztor ojcom Paulinom. Ci opiekowali się nim do 1819 r. i od 1953 r. Klasztor usytuowany jest prostopadle od zachodu orientowanego kościoła, połączony jest z nim przejściem na wysokości pierwszego piętra. Kościół otoczono w 1790 r. murem z dwiema bramami, ujętymi w zdwojone pilastry, ozdobione przerywanymi szczytami. Budynki murowane są z cegły i otynkowane.

Barokowy kościół parafialny pw. Świętego Wojciecha był wielokrotnie odbudowywany i restaurowany, ostatni raz po pożarze w 1877 r. W latach 1913-1914 dobudowano kaplice wg projektu Józefa Dziekońskiego. Kościół jednonawowy, z węższym i nieco niższym prezbiterium zamkniętym wielobocznie oraz wieżą. Przy prezbiterium od północy stara zakrystia, od południa – nowa. Przy nawie od południa neobarokowa kaplica. Wewnątrz sufit z fasetą, w starej zakrystii sklepienie kolebkowo-krzyżowe. Łuk tęczowy półkolisty, ściany rozczłonkowane pilastrami. Z zewnątrz kościół oszkarpowany. Okna prostokątne, zamknięte półkoliście z witrażami. Wieża czterokondygnacyjna ze ściętymi narożami, ujętymi w pilastry; na najwyższej nieco węższej kondygnacji, hełm z 1877 r. Na wieży zegar z 1769 r. Dachy świątyni dwuspadowe, kryte blachą, jedynie nad prezbiterium – dachówką. Wewnątrz trzy ołtarze z drugiej połowy XVIII wieku. Główny z rzeźbami świętych zakonników i ojców kościoła oraz obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVI wieku, w srebrnej sukience z cechą Torunia i imienną, zapewne złotnika Johanna Bierpfaffa z połowy wieku XVII. W bocznych ołtarzach obrazy Anioła Stróża, Ukrzyżowania z Matką Bożą i Świętym Janem oraz Święty Piotr – wszystkie z przełomu XVII i XVIII wieku. Ambona rokokowa z rzeźbą Chrystusa na baldachimie.

Klasztor wzniesiono zapewne w końcu XVII wieku. Spalony w 1748 r., odbudowany w 1758. Barokowy, dwukondygnacyjny. Wewnątrz w trakcie środkowym, korytarz sklepiony w przyziemiu kolebką na gurtach, na piętrze - kolebką krzyżową. Na osi elewacji wschodniej, brama wejściowa zamknięta łukiem odcinkowym. Szczyty północne i południowe ujęte w spływy wolutowe, zwieńczony trójkątnym przyczółkiem. Dach dwuspadowy, kryty dachówką.

[edytuj] Znane osoby związane z Brdowem

• Pola Negri - aktorka, gwiazda kina niemego
• Mieczysław Wejman - rektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie

[edytuj] Bibliografia

• Ziemia konińska – przewodnik turystyczny, Piotr Maluśkiewicz, Konin 1997, ISBN 83-86139-28-5
• Koło, Kłodawa, Uniejów, Dąbie, Przedecz oraz okolice – przewodnik turystyczny, Andrzej Czesław Nowak, Poznań 1987, ISBN 83-85034-05-6

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi