Brzetysław I

Z Wikipedii

Brzetysław porywa z klasztoru Judytę ze Schweinfurtu (wg kroniki Dalimila)

Brzetysław I (ur. najpóźniej przed połową 1002 r.^[1], zm. 10 stycznia 1055 r.) - książę Czech od 1035 z dynastii Przemyślidów.

Był synem Oldrzycha i jego drugiej żony Bożeny. Data urodzenia Brzetysława I nie jest znana. Kronikarz Kosmas z Pragi opisał je pod rokiem 1002, ale pod tą datą opisał zdobycie Pragi przez Polaków oraz oślepienie Jaromira. Czeski historyk Vaclav Novotny datował narodziny Brzetysława I na rok 1005; inni badacze skłaniają się do około 1012 roku^[2].

Podczas rządów swego ojca, księcia Oldrzycha (Udalryka), władał Morawami w latach 1025–1031. Wykorzystał sytuację i, podczas gdy w Polsce panowało bezkrólewie, a kraj zaczął ogarniać bunt pospólstwa w 1038 r., zbrojnie najechał Polskę, rabując ogromne bogactwa, niszcząc siedziby biskupie w Poznaniu, Kruszwicy, a nawet stolicę kraju i arcybiskupstwa Gniezno oraz wywiózł do Pragi relikwie św. Wojciecha i Gaudentego. Kościół w arcybiskupim grodzie popadł w taką ruinę, że zagnieździły się w nim dzikie zwierzęta. Żołnierze czescy zburzyli w Poznaniu sakralne budowle wzniesione przez Mieszka I na uroczystość chrztu oraz splądrowali jego grobowiec. Brzetysław zrujnował również świetny zamek i kościół kamienny na wyspie jeziora Lednickiego. Z Giecza, którego ludność poddała się bez walki, przesiedlił licznych rzemieślników do Czech, do miejscowości zwanej odtąd Hedčany (od czeskiej nazwy Giecza – Hedeč)^{[potrzebne źródło]}. W drodze powrotnej przyłączył do Czech Śląsk i Małopolskę. Dwa lata później został pokonany przez cesarza Henryka III i zmuszony oddać Polsce Małopolskę oraz część zrabowanych dóbr. Podjął próbę utworzenia niezależnej organizacji kościelnej dla Czech, ale wpływ cesarza i skargi polskiego episkopatu unicestwiły jego zamiary. W 1050 r. książę Polski Kazimierz I Odnowiciel odebrał Czechom prawie cały Śląsk.

W 1031 (lub wg innych w 1029) poślubił porwaną przez siebie Judytę ze Schweinfurtu (czes. Jitka ze Svinibrodu), córkę Henryka, hrabiego Schweinfurtu z dynastii Ludolfingów. Miał z nią pięciu synów: Spitygniewa II, Wratysława II, Konrada I, Jaromira i Ottona I Pięknego. Dawniej sądzono, że po śmierci Brzetysława Judyta wyszła za mąż za króla Węgier Piotra Orseolo. Obecnie przyjmuje się jednak, że małżeństwo to jest wymysłem kronikarza Kosmasa tym bardziej, że Piotr zmarł prawdopodobnie w 1046.