Chaber bławatek

Z Wikipedii

Chaber bławatek
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Rodzaj	chaber
Gatunek	chaber bławatek
Nazwa systematyczna
Centaurea cyanus
L., 1753
Galeria zdjęć i grafik

Chaber bławatek (modrak, wasiłek, wołoszka, jasieniec, głowacz) (Centaurea cyanus L. 1753) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny astrowatych. Występuje głównie w Europie i na obszarze śródziemnomorskim, także w Azji. Pospolity chwast polny, archeofit.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Odmiany 3 Zastosowanie 4 Przypisy

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój

Roślina zielna, słabo ulistniona, tworzy łany, osiąga wysokość 30–90 cm.

Łodyga

Cienka, prosta, lekko żeberkowana, pajęczynowato owłosiona, rozgałęziona.

Liście

Ułożone skrętolegle, najczęściej równowąskolancetowate, szarozielone, szerokości 2–5 mm. Dolne na ogonkach, z pojedynczymi, małymi ząbkami lub pierzastodzielne z 2–3 łatkami. Górne niepodzielone, siedzące.

Kwiaty

Kwiaty tylko rurkowate. Pojedyncze koszyczki kwiatowe o średnicy 2-3 cm wyrastają na szczytach pędów z łuskowatej, podłużnej okrywy. Przyczepki listków okrywy brzegiem piłkowanoząbkowane lub orzęsione. Korona o 5 rurkowato zrośniętych płatkach o barwie ciemnobłękitnej, czerwonej, różowej lub białej. Kwiaty brzeżne większe, 5 pręcików, słupek dolny, złożony z 2 owocolistków. Okres kwitnienia od maja do września. Kwiaty przedprątne, zapylane przez owady.

Owoce

Niełupki, rozsiewane przez wiatr i mrówki.

Biotop, wymagania

Pola uprawne, gdzie rozsiewany jest razem ze zbożami, nieużytki, przydroża, ugory. Jest chwastem segetalnym. Często spotykany na glebach ubogich w wapno (roślina wskaźnikowa gleb ubogich w wapno). W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Centauretalia cyani^[1].

[edytuj] Odmiany

• 'Blue Boy' – pełne, szafirowoniebieskie koszyczki.
• 'Jubilee Gem' – pełne, niebieskie koszyczki, karłowe (wysokość 35-40cm).
• 'Polka Dot' – karłowe, pełnokwiatowe, szeroka gama barw.
• 'Red Boy' – pełne, czerwone koszyczki.
• 'Rosa Ball' – pełne, różowe koszyczki.
• 'Weisser Ball' – pełne, białe koszyczki

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina lecznicza
  • Surowiec zielarski: kwiat bławatka bez kielicha (Flos Cyani sine calicis, Flos Cyani). Zawiera antocyjanidyny, flawonoidy, sole mineralne (w tym dużo manganu).
  • Działanie: moczopędne, żółciopędne i przeciwzapalne. Ze względu na bardzo łagodne działanie przeciwzapalne stosowany przy zapaleniu spojówek i w pediatrii. Napar z kwiatów zalecany jest przy chorobach nerek, stanach zapalnych kłębków i miedniczek nerkowych, przy niewydolności krążenia i w kamicy nerkowej. Chaber wchodzi w skład mieszanek regulujących trawienie i zaburzenia żołądkowe. Zewnętrznie stosuje się go przy trudno gojących się ranach i owrzodzeniach.
  • Zbiór i suszenie: kwiat zbierać w słoneczny dzień, rano, po obeschnięciu rosy. Zbiera się płatki, wyrywając je z koszyczka. Zebrane kwiaty należy suszyć bardzo szybko w zacienionym i silnym przewiewie, aby nie zblakły, gdyż wówczas tracą własności lecznicze. Susz szczelnie zamknąć i przechowywać w ciemności.
• Roślina ozdobna – stosowana na kwiat cięty i rabaty.
• Barwnik – w czasach, gdy nieznane były sztuczne barwniki, z płatków brzeżnych bławatka wytwarzano niebieską farbę w połączeniu z ałunem, która doskonale barwiła wełnę. Sam sok barwi papier i przetwory spożywcze na niebiesko.
• Roślina uprawna – uprawia się przede wszystkim odmiany 'pełne' - wszystkie kwiaty mają dużą i rurkowatą koronę koloru białego, różowego, purpurowego i niebieskiego.
  • Sposób uprawy: termin siewu przypada na marzec - kwiecień, w rozstawie 20–30 cm. Ilość nasion na 1000 roślin: 2–3 g. Rośliny kwitną po około 10 tygodniach od siewu.
• Roślina miododajna
• Kosmetyka: używany przy łupieżu i grzybicy skóry głowy. Idealnie nadaje się do pielęgnacji włosów.

Przypisy