Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza
Z Wikipedii
| Nazwa chińska | |
| Hanyu Pinyin | Zhōnggúo Rénmín Jiěfàng Jūn |
| Wade-Giles | Chung-kuo Chieh-fang Chün |
| Spolszczenia | Armia Ludowo-Wyzwoleńcza, Armia Wyzwolenia Ludowego |
| Znaki trad. | 中國人民解放軍 |
| Znaki upr. | 中国人民解放军, w skrócie: 解放军 |
Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza (ChALW, ALW, skrót ang. PLA) - chińskie siły zbrojne obejmujące piechotę, marynarkę, lotnictwo, a także broń jądrową oraz siły kosmiczne. ALW jest największą liczebnie armią na świecie, pod bronią ma 2,25 mln. żołnierzy, a łącznie z formacjami paramilitarnymi - 3,25 mln. W razie zagrożenia jest w stanie zmobilizować ponad 7 mln ludzi. Ponadto dysponuje 216 mln. rezerwistów. Liczba ludzi zdatnych do służby wojskowej w Chinach w wieku 18-49 lat wynosi ok. 343 mln. Budżet Chińskiej armii wynosi 140 miliardów dolarów (2008) i jest drugim największym militarnym budżetem na świecie po budżecie Departamentu Obrony USA.
W przeciwieństwie do sił zbrojnych m.in. na Zachodzie, chińska armia nie podlega kontroli rządu, lecz partii komunistycznej.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Armia została utworzona w 1 sierpnia 1927 roku jako Armia Czerwona (红军), zbrojne ramię Komunistycznej Partii Chin. Obecną nazwę przyjęła w czerwcu 1946 roku. W 1949 r. po pokonaniu w wojnie domowej armii Kuomintangu, stała się jedynym chińskim wojskiem na kontynencie.
[edytuj] Kampanie Chińskiej Armii Czerwonej i Armii Ludowo–Wyzwoleńczej
- 1931–1945: II wojna światowa (walczyła u boku wojsk Kuomintangu w drugiej wojnie chińsko-japońskiej)
- 1945–1950: chińska wojna domowa przeciw armii Kuomintangu; zajęcie Tybetu
- Grudzień 1951–1953: wojna koreańska (żołnierze ChALW walczyli w niej w tzw. oddziałach ochotników)
- Sierpień 1954 – maj 1958: kryzys w Cieśninie Tajwańskiej na wyspach Quemoy i Matsu
- 1959: zdławienie antychińskiego powstania w Tybecie
- Październik 1962 – listopad 1962: wojna chińsko-indyjska
- 1969-1978: zatargi graniczne z ZSRR
- 1974: bitwa morska z Południowym Wietnamem w pobliżu Wysp Paracelskich
- 1979: wojna chińsko-wietnamska
- 1986: zatarg graniczny z Wietnamem
[edytuj] Siły strategiczne
Ogólna liczba chińskich zasobów broni jądrowej nie jest znana. Chiny utrzymują te dane w ścisłej tajemnicy. W 2005 r. wg różnych źródeł ChRL miała posiadać od 80 do 2000 głowic różnego typu. W 2004 r. władze ChRL poinformowały o redukcji swoich zasobów broni nuklearnej. Przedstawiciele władz utrzymują również, że spośród wszystkich mocarstw nuklearnych ChRL posiada najmniejszy arsenał. Sugerowałoby to, że ChRL posiada mniej niż 200 głowic. Kilka pozarządowych organizacji analitycznych głównie ze Stanów Zjednoczonych i Japonii szacuje chiński arsenał na ok. 400 głowic. Wywiad Stanów Zjednoczonych ocenia że ChRL posiada nie więcej niż 200 głowic. W ciągu ostatnich 20 lat ChRL poczyniła znaczny postęp w dziedzinie miniaturyzacji i technologii informatycznej oraz zakupiły przynajmniej 20 nowoczesnych rosyjskich rakiet ss-100 i izraelskich systemów kontroli, co podniosło poziom technologiczny chińskiego arsenału do poziomu mogącego stanowić poważne zagrożenie dla każdego potencjalnego przeciwnika, również Stanów Zjednoczonych. ChRL prowadzi również intensywne prace nad modernizacją swoich sił strategicznych. W tej chwili posiada 4 pułki bombowców strategicznych różnego typu oraz ok. 5 dużych atomowych jednostek podwodnych (klasa Han) mogących dokonać ataku za pomocą pocisków balistycznych.
ChRL nie przyznaje się do posiadania broni chemicznej i biologicznej. ChRL podpisała 13 stycznia 1993 Konwencję o broni chemicznej zobowiązując się do nie produkowania i nie rozprzestrzeniania tego rodzaju broni. Jeżeli chodzi natomiast o broń biologiczną ChRL jest również sygnatariuszem międzynarodowej konwencji jednak źródła rosyjskie donoszą o wypadkach jakie miały miejsce w północnych Chinach w latach 80., które mogły mieć związek z produkcją lub testowaniem broni biologicznej. CIA podejrzewa ChRL o posiadanie niewielkiego arsenału obu wyżej wymienionych rodzajów broni.
[edytuj] Siły lądowe
Liczą 2 300 000 żołnierzy, zorganizowane w 7 regionach wojskowych i 28 okręgach wojskowych. Strukturę wojskową tworzą 24 zintegrowane grupy armii każda licząca po 43 500 żołnierzy. W składzie każdej z grup znajdują się także 3 dywizje piechoty, brygada czołgów, artylerii i obrony powietrznej. Łącznie są: 84 dywizje piechoty, 10 dywizji pancernych, 11 dywizji wsparcia artylerii i 14 brygad pancernych. Łącznie ok. 8000 czołgów, 4000 wozów opancerzonych i 25,000 jednostek artylerii. Armia wciąż posiada dużo przestarzałego radzieckiego i rosyjskiego uzbrojenia. Obecnie Armia Ludowo-Wyzwoleńcza szybko się modernizują. Chiny posiadają liczne programy badawcze i wciągu ostatnich 15 lat wprowadziły do swojego uzbrojenia dużo nowoczesnych maszyn własnej produkcji np. Czołgi typ-98 i typ-99 czy transporter opancerzony typ-97. Jednak pojazdy ten wyraźnie ustępują pojazdom krajów NATO. ChALW opracowała również oryginalny system laserów polowych służący do "oślepiania" wrogich urządzeń optycznych.
[edytuj] Marynarka wojenna
Łącznie liczy 260 000 żołnierzy, w tym obrona wybrzeża, lotnictwo morskie i wojska desantu morskiego.
[edytuj] Lotnictwo
Łącznie liczy 470 000 żołnierzy wraz z siłami strategicznymi i obrony przeciwlotniczej zorganizowanej w 7 regionów. Siły powietrzne posiadają ok. 2640 maszyn. Ich poziom techniczny jest bardzo różny ale podobnie jak w wypadku sił lądowych, siły powietrzne ulegają szybkiej modernizacji. Chiny intensywnie współpracują na tym polu z Rosją i Pakistanem. Owocem tej współpracy jest kilka nowoczesnych myśliwców opracowanych na bazie rosyjskich konstrukcji, oraz ostatnio zaprezentowany bardzo nowoczesny i dobrze uzbrojony myśliwiec Xian JH-7 zbliżony pod względem siły do nowoczesnego rosyjskiego myśliwca Su-30 i częściowo na nim wzorowany.
