Wojna chińsko-japońska (1937-1945)
Z Wikipedii
Wojna chińsko-japońska w latach 1937-1945, zwana również drugą wojną chińsko-japońską, wojna toczona od 7 lipca 1937 do 9 września 1945, będąca ośmioletnim zmaganiem między Chinami z Cesarstwem Japońskim. Rozpoczęła się przed wybuchem w Europie II wojny światowej i zakończyła się po kapitulacji Japonii w wojnie na Pacyfiku.
[edytuj] Nazwa
W ChRL oraz w Republice Chińskiej wojnę nazywa się wojną przeciw Japonii (chiń. 抗日戰爭, Kàng Rì Zhànzhēng) lub ośmioletnim oporem przeciw Japonii (chiń. 八年抗戰).
W Japonii wojna znana jest pod nazwą incydentu północnochińskiego (jap. 北支事変, Hokushi Jihen) lub neutralnie wojną chińsko-japońską (jap.日中戦争, Nicchū Sensō). Po wybuchu wojny na Pacyfiku w grudniu 1941 roku przerodziła się w Wielką Wojnę Wschodnioazjatycką (jap. 大東亜戦争, Daitōa Sensō).
[edytuj] Preludium
Pierwszy raz Japonia starła z Chinami w wielkim konflikcie zbrojnym w latach 1894–1895, podczas pierwszej wojny chińsko-japońskiej. Chiny poniosły totalną klęskę a skutkiem tego było przyznanie pełnej niezależności Korei, otwarcie chińskich portów dla Japonii, zagarnięcie przez Japonię Tajwanu z archipelagiem Peskadorów oraz Półwyspu Liaotuńskiego. Wskutek dążeń Carskiej Rosji do przejęcia kontroli w Korei, wybuchła w 1904 roku kolejna wojna. Po japońskim ataku w nocy z 8 na 9 lutego 1904 roku na Port Artur, Rosja wypowiedziała 10 lutego wojnę Japonii. W 1905 roku wojna zakończyła się druzgocącą klęską Rosji. Japonia otrzymała Półwysep Liaotuński wraz z Port Artur, południową część Sachalinu oraz fragment linii kolejowej w Mandżurii. Japonia zaczęła coraz bardziej dominować w Mandżurii oraz w Korei. W 1910 Japończycy zaanektowali Koreę (zobacz: Historia Korei i obalili tamtejszą dynastię. Po upadku Cesarstwa Chińskiego, rządzone przez mandżurską dynastię Qing i proklamowaniu 1 stycznia 1912 w Nankinie Republiki Chińskiej Chiny znalazły się w stanie nieustannej wojny domowej między zwalczającymi się stronnictwami. Partia rządząca Kuomintangiem po początkowej współpracy z KPCh, musiała od 1927 toczyć z komunistami ciągłą walkę. Rządowa Narodowo-rewolucyjna Armia odnosiła pewne sukcesy w walce z komunistami. Wtedy oddziały komunistyczne postanowiły się przegrupować i wycofać pod dowództwem Mao Zedonga do północno-zachodniej części kraju. Przeszły 12 tys. km, a wydarzenie to znane jest w historii jako Wielki Marsz.Giichi Tanaka.
W tym czasie, od lat 30. w Japonii narastały nastroje skrajnie prawicowe i szowinistyczne. Słabe rządy cywilne, w tym wola samego cesarza Hirohito, uważanego w Japonii za boga, były bezsilne wobec nacjonalistycznych militarystów. Głosili oni pod pretekstem wyzwolenia Azjatów spod panowania Europejczyków zdobycie nowych terytoriów bogatych w surowce strategiczne, niezbędnych dla funkcjonowania nowoczesnego państwa . 18 września 1931 doszło do tzw. incydentu mukdeńskiego,, w którym armia kwantuńska zajęła Mandżurię. Utworzono z niej marionetkowe państwo zwane Mandżukuo. Państwem rządził od 1934, osadzony na tronie przez Japończyków, cesarz Pu Yi, z mandżurskiej dynastii Qing (wcześniej obalony w 1912 roku przez Yuan Shikai).
[edytuj] Początek wojny
8 lipca 1937 roku japońskie oddziały sprowokowały tzw. incydent na moście Marco Polo (albo inaczej "bitwę o most Lugou"), który miał być pretekstem do rozpoczęcia kolejnego etapu wojny. Po bitwie Japończycy zajęli Szanghaj, Nankin[1] i południowe Szansi. Jednak w połowie roku 1938 japońskie postępy osłabły, a przeciwnik przeszedł do taktyki walk partyzanckich. Sytuacja taka trwała praktycznie do końca wojny i mimo, że armia Kuomintangu (mająca przeciw sobie Japończyków, komunistów i lokalnych władyków) poniosła wiele porażek, to nie została nigdy pokonana ze względu na duże rezerwy oraz na nieprzerwaną pomoc amerykańską (od 1940) r. Ostatecznie szacuje się, że wojna ta pochłonęła 3,2 mln ofiar po stronie chińskiej i 1,1 mln po stronie japońskiej. Dzięki oporowi chińskiemu alianci walczący na Pacyfiku mogli dużo szybciej uporać się z Japończykami, którzy zmuszeni byli utrzymywać duże kontyngenty wojsk lądowych na kontynencie.
(fragment artykułu wojna na Pacyfiku)
