Chmiel zwyczajny
Z Wikipedii
Chmiel zwyczajny | |
Systematyka wg Reveala | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | pokrzywowce |
Rodzina | konopiowate |
Rodzaj | chmiel |
Gatunek | chmiel zwyczajny |
Nazwa systematyczna | |
Humulus lupulus L. 1753 | |
Sp.Pl.2:1028, 1753 | |
Galeria zdjęć i grafik |
Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus ) - gatunek byliny z rodziny konopiowatych. Występował w stanie dzikim prawdopodobnie w południowej Europie, na Bliskim Wschodzie i w Ameryce północnej. Jednak uprawiany przez człowieka skolonizował (jako zdziczała roślina uprawna) strefę klimatów umiarkowanych i ciepłych całej Eurazji.
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Płożąca się lub pnąca, czterokanciasta, z haczykowato wygiętymi do tyłu włoskami na krawędziach. Zawsze wije się w prawo. Dorastająca w stanie dzikim do 8 m (na plantacjach nawet do 12 m).
- Liście
- Naprzeciwległe, o 3 do 5 klapach na pędach głównych i bocznych, gdzie ukazują się kwiaty dużo mniejsze, najczęściej bezklapowe. Nasada sercowata, brzegi gruboząbkowane. Powierzchnia górna szorstka.
- Kwiaty
- Dwupienne. Męskie zebrane w szczytowe kwiatostany wyrastające wiechowatymi grupami z kątów liści. Kwiaty męskie z pięciodzielnym okwiatem i pięcioma pręcikami. Kwiaty żeńskie nie posiadają okwiatu, tworzą kotkowate kwiatostany przypominające szyszki iglastych i tak są potocznie nazywane.
- Owoc
- Orzeszek
- Kłącze
- Silnie wykształcone, zwane karpą.
- Biotop, wymagania
- W Polsce wilgotne zarośla, olsy i łęgi a także stare parki, ogrody i rudery. Występuje pojedynczo lub w skupiskach.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina uprawna: głównymi obszarami produkcji chmielu goryczkowego są Stany Zjednoczone, Niemcy, Australia, Chiny, a chmielu aromatycznego Niemcy, Czechy, Stany Zjednoczone, Ukraina i Polska.
- Sposób uprawy: kwiatostany żeńskie, zwane szyszkami, zbiera się w sierpniu i suszy w temperaturze do 40°C. Szyszki chmielu należy przechowywać krótko (maksymalnie rok) w ciemnym i suchym miejscu.
- Szyszki chmielu wykorzystywane są w piwowarstwie i przemyśle perfumeryjnym.
- Roślina lecznicza: zawiera aromatyczną żywicę (lupulinę), olejek lotny, gorycze i inne substancje o właściwościach uspokajających, bakteriostatycznych i moczopędnych. Napar z chmielu działa skutecznie przy zasypianiu, łagodzi nadpobudliwość, ma zastosowanie w leczeniu gruczołu krokowego, usprawnia trawienie.
- Sztuka kulinarna: młode pędy mogą mieć zastosowanie w kuchni - surowe przyrządza się jako surówki, gotowane przypominają w smaku szparagi. Pliniusz Starszy, w swojej "Historii Naturalis" wymienia chmiel jak delikatną jarzynę. Opinię tę potwierdza Marcjalis w jednym ze swoich epigramatów.
[edytuj] Odmiany
Rozróżnia się dwie odmiany chmielu zwyczajnego:
- chmiel goryczkowy
- chmiel aromatyczny
Klasyfikacja opiera się na zawartości i proporcjach między zawartością żywic i olejków eterycznych.