Chrześcijaństwo w Indiach
Z Wikipedii
Chrześcijaństwo w Indiach jest religią napływową - legendy mówią o działalności w Indiach św. Tomasza Apostoła, na pewno zaś istniało już w starożytności.
Według tradycyjnych przekazów z Kerali, stanu, gdzie chrześcijaństwo jest najdawniejsze i najsilniejsze, Tomasz Apostoł miał działać w latach 57-72. Informacje o działalności św. Tomasza w Indiach istnieją także w pismach Ojców Kościoła. Od niego sami wywodzą swoje pochodzenie chrześcijanie świętego Tomasza. Wielu badaczy (m. in. E. Tisserant, N. Zernov, I. Silbernagl, J. Schnitzer, Jan Kieniewicz) uznaje, że św. Tomasz Apostoł i jego współpracownicy, Teofil i współzałożyciel aleksandryjskiej szkoły egzegetycznej Panten, działali nie w Indiach, a na terenach Jemenu, nazywanych dawniej czasem India Citerior.
Chrześcijanie św. Tomasza mają być według badaczy potomkami imigrantów perskich i syryjskich osiedlających się stopniowo na Wybrzeżu Malabarskim. W 345 przybyła grupa kupca Tomasza Kany, w 774 biskupa Tomasza, w 840 grupa, której przewodzili biskupi Mar Szebe Iszu i Mar Peroz.
W roku 512 chrześcijanie świętego Tomasza przyjęli nestorianizm. W 522 ich biskupem został Kallian. Katolikos Sliba-Zka utworzył w VIII w. nestoriańską metropolię w Angamale.
Świadectwo o istnieniu chrześcijaństwa w Indiach przekazał egipski geograf Kosma Indikopleustes, podróżujący do Indii w latach 520-525 - nie zawierają one jednak dokładniejszych informacji. Pierwsze świadectwa zachodnie pochodzą z wieku XIII.
Spis treści |
[edytuj] Kościoły przedchalcedońskie
[edytuj] Chrześcijanie św. Tomasza
[edytuj] Ormianie
Ormianie osiedlali się wzdłuż dróg handlowych prowadzących do Chin, ich osadnictwo w Indiach sięga średniowiecza. Stałą organizację kościelną mieli jednak dopiero od nowożytności - podlegali diecezji Nowej Dżulfy. Duże wpływy zdobyli na dworze Akbara, kiedy też przybyły do Indii liczniejsze grupy Ormian. Ormianką była jedna z żon Akbara, Mariam Zamani Begum. Ormianie otrzymywali od władców indyjskich przywileje handlowe. Było wśród nich wielu lekarzy, urzędników, a przede wszystkim pośredniczących w handlu z Europą kupców. Kolejne grupy przybywały w wieku XVIII i XIX z Persji.
Ich głównymi ośrodkami były Agra, Kalkuta i Madras, a także Dhaka, Bombaj i Surat. W Agrze znajduje się pochodzący z 1582 kościół ormiański i napisy cmentarne z 1611. W Madrasie od 1794 ukazywała się wydawana przez ks. Arathuna Szumawona gazeta "Azdarar", istniała także drukarnia oraz akademia, w której uczyli się Ormianie pochodzący z Persji. W Kalkucie istniało wydawane od 1844 czasopismo ormiańskie "Ashasser", w którym propagowano niepodległość Armenii.
XIX-wiecznie wspólnoty ormiańskie były niewielkie (bombajska liczyła ok. 150 osób, madraska ok. 30 rodzin). Obecnie Kalkuta jest siedzibą ormiańskiego biskupstwa Indii, Australii i dalekiego Wschodu, obejmującego 2000 wiernych w Indiach i 600 w innych krajach.
[edytuj] Katolicyzm
[edytuj] Dane statystyczne
W roku 1912 w Indiach było 8 metropolii, 22 diecezje, 4 prefektury apostolskie, 2498 księży zakonnych i świeckich (w tym 1230 pochodzenia indyjskiego), 1121 alumnów, 638 zakonników, 3592 zakonnice i 2,21 miliona wiernych wszystkich obrządków. Dane obejmują Cejlon.
W roku 1928 w Indiach było 10 metropolii, 32 diecezje, 3 prefektury apostolskie, 3 wikariaty apostolskie, 3561 księży zakonnych i świeckich (w tym 1755 pochodzenia indyjskiego), 1589 alumnów, 896 zakonników, 8481 zakonnic i 3,32 miliona wiernych wszystkich obrządków. Dane obejmują Cejlon.
W roku 1949 w Indiach były 43 metropolie i diecezje, 5199 księży zakonnych i świeckich (w tym 3907 pochodzenia indyjskiego) i 4,3 mln wiernych wszystkich obrządków. Dane obejmują Cejlon.
W roku 1967 było w Indiach 18 metropolii, 51 diecezji, 3976 parafii, 3362 księży zakonnych, 5140 księży świeckich, 3084 alumnów, 6648 zakonników, 27037 zakonnic i 7,19 miliona wiernych wszystkich obrządków na 439 milionów mieszkańców.
W roku 1977 było w Indiach 19 metropolii, 64 diecezje, 3 wikariaty apostolskie, 6 egzarchatów apostolskich, 4237 parafii, 3956 księży zakonnych, 6142 księży świeckich, 2381 alumnów, 8417 zakonników, 41866 zakonnic i 9,18 miliona wiernych wszystkich obrządków na 598 milionów ludności.
W roku 1985 było w Indiach 19 metropolii, 92 archidiecezje i diecezje, 5421 parafii, 5185 księży zakonnych, 7327 księży świeckich, 5586 alumnów, 2561 zakonników, 52930 zakonnice i 12,55 miliona wiernych wszystkich obrządków na 732 miliony mieszkańców.
W roku 1990 było w Indiach 19 metropolii, 103 archidiecezje i diecezje, 6218 parafii, 5863 księży zakonnych, 8230 księży świeckich, 7224 alumnów, 2688 zakonników, 61817 zakonnic i 13,67 miliona wiernych wszystkich obrządków na 796 milionów mieszkańców.
W roku 1995 był w Indiach 1 patriarchat, 1 arcybiskupstwo większe, 18 metropolii, 107 diecezji, 6844 parafii, 6621 księży zakonnych, 9030 księży świeckich, 9359 alumnów, 2710 zakonników, 69106 zakonnic i 14,9 miliona wiernych na 870 milionów mieszkańców.
[edytuj] Historia
Zachodowi pierwsze relacje o chrześcijanach malabarskich przekazali w XIII w. Jan z Montecorvino i Marco Polo, w XIV w. dominikanin Jordan Catala i franciszkanie Odoryk z Pordenone i Giovanni Marignolli. W XV w. Vasco da Gama mówił o 300000 chrześcijan św. Tomasza podlegających katolikosowi Bagdadu. Razem z Vasco da Gamą przybył do Indii trynitarz Pedro de Covilhão, który jednak nie podjął działalności misyjnej.
w 1456 papież Kalikst III wydał bullę podporządkowującą misję w Indiach Zakonowi Chrystusa, jednak w 1514 w Funchal powstało biskupstwo sprawujące patronat nad zamorskimi posiadłościami Portugalii. W 1534 biskupstwo Funchal zostało podniesione do godności metropolii, a w Goa powstała jej sufragania.
Pierwsze misje katolickie w Indiach wiążą się z portugalskimi odkryciami geograficznymi i rozwojem handlu - wraz z Pedrem Álvaresem Cabralem przybyło do Indii 8 franciszkanów i 8 księży świeckich, wraz z Afonsem de Albuquerque 5 dominikanów. Pierwsi franciszkanie, zajmujący się początkowo duszpasterstwem Portugalczyków, przybywali do Indii w latach 1505-1506. W 1518 założyli konwent w Goa, prowadzili także misje, m. in. w Bardez, Basseinie, Bombaju, Koczinie, Kolamie, Tamilnadzie, oraz szkoły w Kranganurze, Poinsur i Reis Magos.
[edytuj] Unici
Unici indyjscy dzielą się na dwa obrządki: ryt syro-malabarski i ryt syro-malankarski. Swoje pochodzenie wiążą z działalnością św. Tomasza, należą więc do chrześcijan św. Tomasza. Jan Paweł II w liści do episkopatu Indii trzech obrządków potwierdził możliwość istnienia dla poszczególnych obrządków odrębnych konferencji episkopatu opartych na własnym prawie kanonicznym, ostatecznie jednak w 1988 na zjeździe w Kottajam została utrzymana wspólna konferencja episkopatu dla całych Indii.
[edytuj] Ryt syro-malabarski
Dla obrządku syro-malabarskiego powstało w latach 1968-1972 siedem egzarchatów apostolskich (Bidżnor, Czanda, Dżagdalpur, Rajkot, Sagar, Satna i Udżdżajn). W 1977 zostały one przekształcone w diecezje, w 1984 powstała diecezja w Gorakhpurze. Powstanie w 1986 diecezji syro-malabarskiej w Thamarasserry zakończyło długotrwały spór o tworzenie parafii syro-malabarskich poza Keralą, a w 1987 papież Jan Paweł II potwierdził taką możliwość. W 1962 rozpoczęły się reformy ksiąg liturgicznych rytu, zatwierdzone przez Stolicę Apostolską w 1989. 16 XII 1992 na mocy bulli Quae maiori zostało utworzone arcybiskupstwo większe o uprawnieniach patriarchatu dla wiernych obrządku syro-malabarskiego metropolii Ernakulam i Czanganaczeri.
[edytuj] Dane statystyczne
W 1913 były 4 egzarchaty apostolskie, 369 parafii, 64 księży zakonnych, 429 księży świeckich i 453713 wiernych rytu syro-malabarskiego.
W 1985 były 2 metropolie, 19 diecezji, 1767 parafii, 1302 księży zakonnych, 1533 księży świeckich, 1839 zakonników, 16988 zakonnic i 2,42 miliona wiernych rytu syro-malabarskiego.
W 1995 było jedno arcybiskupstwo większe, 2 metropolie, 19 diecezji i 3,15 miliona wiernych rytu syro-malabarskiego.
[edytuj] Ryt syro-malankarski
Metropolia w Triwandrumie i jej sufragania w Tiruwalla zostały ustanowione dla tego rytu w 1932 przez Pisua XI. Jan Paweł II ustanowił dla niego trzecią diecezję, Battery.
Obecnie sufraganiamii archidiecezji Triwandrumu są diecezja Martahndomu (ustanowiona w 1996) i eparchia Mavelikary (ustanowiona w 2007). Diecezja Tiruwalli została podniesiona do rangi archidiecezji w 2006 - jej sufraganiami są diecezja Battery i ustanowiona w 2003 diecezja Muvattupuzha.
Dla życia religijnego katolików tego rytu szczególne znaczenie ma aśram w Karisumala, łączący tradycje mistycyzmu hinduistycznego z ascetyczną tradycją syryjską i monastyczną tradycją cystersów. Katolikiem obrządku syro-malankarskiego był przewodniczący od 1988 konferencji episkopatu Indii biskup Benedict Varghese Gregorios Thangalathil.
[edytuj] Dane statystyczne
W 1950 Kościół syro-malankarski miał 655888 wiernych.
W 1961 Kościół syro-malankarski miał 418 parafii, 28 księży zakonnych, 182 księży świeckich, 56 zakonników, 389 zakonnic i 124400 wiernych.
W 1985 Kościół syro-malankarski miał 1 metropolię, 2 diecezje, 361 parafii, 84 księży zakonnych, 164 zakonników, 821 zakonnic i 242000 wiernych.
W 1994 Kościół syro-malankarski miał 296000 wiernych.
[edytuj] Prawosławie
Wspólnota prawosławna w Indiach jest niewielka. Pierwsi prawosławni tego kraju byli to kupcy melchiccy którzy osiedlili się w Indiach południowych, podlegający początkowo Patriarchatowi Antiochii, a od VIII w. katolikosowi Romagiris.
Wierni współcześni wywodzą się z nielicznej emigracji rosyjskiej, greckiej i melchickiej. W 1924 Patriarchat Konstantynopola utworzył w Indiach stałą organizację kościelną, podlegającą utworzonej w tym samym czasie metropolii Australii i Nowej Zelandii. Od roku 1975 prawosławni w Indiach podlegają metropolicie Nowej Zelandii jako egzarsze misyjnemu Dalekiego Wschodu.
[edytuj] Protestantyzm
Jedną z pierwszych w świecie misji protestanckich była luterańska Misja duńsko-halleńska (Dänisch-Hallesche Mission) powstała w 1706 w Trankebarze przy poparciu króla Danii Fryderyka IV. Od 1712 wspierali ją anglikanie, a od 1714 Kolegium Misyjne w Kopenhadze (Collegium de Cursu Evangelii Promovendo). Misjonarzami byli przesiąknięci duchem pietyzmu uczniowie szkoły misyjnej w Halle: Bartholomäus Ziegenbalg (1682/83-1719), Heinrich Plütschau (1676/77-1752), J. E. Gründler, J. Ph. Fabricius i Ch. F. Schwartz. W 1707 protestanci założyli w Trankebarze pierwszą indyjską szkołę dla dziewcząt, a w 1733 ordynowali pierwszego pastora pochodzenia indyjskiego, Aarona. W latach 1760-1801 misję protestancką prowadzili hernhuci. W 1800 w swojej posiadłości Serampur Duńczycy założyli nową misję.
W 1837 zmarł ostatni misjonarz misji duńsko-haleńskiej, a w Tankebarze (sprzedanym w 1874 Wielkiej Brytanii) pozostali już tylko misjonarze anglikańscy należący do Society for the Propagation of the Gospel in Foreign Parts.
Misje luterańskie prowadzili w XIX w. Niemcy - Norddeutsche Missiongesellschaft (od 1842), Evangelisch-Luterische Mission zu Lepizig (od 1844), Hermansburger Mission (od 1864), Schleswig-Holsteinische Misiongesellschaft zu Breklum (od 1881), Amerykanie - American Lutheran Church (of 1850) i Szwedzi - Svenska Missionsallkapet (od 1877).
[edytuj] Dane statystyczne
W 1851 było w Indiach 90000 protestantów, do 1914 ich liczba wzrosła do miliona. W 1950 było ich 5 milionów, W 1985 8,8 miliona. Największymi wspólnotami były wtedy The Church of South India - 1,6 miliona wyznawców, The Council of Baptist Churches on North-East India - 1 milion wyznawców, The Methodist Church in India - 900 tysięcy wyznawców i The United Evangelical Lutheran Churches in India - 850 tysięcy wyznawców.
