Cmentarz Centralny w Szczecinie

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°25'14" N 014°31'24" E53.4205556 14.5233333 (Cmentarz Centralny w Szczecinie) Cmentarz Centralny w Szczecinie (do 1945 niem. Hauptfriedhof) – największy cmentarz w Szczecinie i w Polsce oraz trzeci co do wielkości w Europie i jeden z największych na świecie. Został założony w latach 1900-1901, we wschodniej części Gumieniec, według projektu Wilhelma Meyera-Schwartaua, a ostateczny kształt nadał mu Georg Hannig w roku 1918. Od jego otwarcia pochowano na nim ponad 300 tysięcy zmarłych, a jego dzisiejsza powierzchnia wynosi ok. 163 ha.

[edytuj] Architektura

Pomnik Braterstwa Broni na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie

W latach 1901-1903 wzniesiono główną bramę cmentarza o szerokości 77 metrów, zbudowaną w stylu neoromańskim. Brama została zniszczona w 1941 roku podczas nalotów alianckich, a po wojnie odbudowano ją z niewielkimi zmianami. Inną ważną budowlą jest główna kaplica zbudowana w 1902 roku. Na cmentarzu znajduje się 14 pomników poświęconych m.in. Bohaterom Września 1939, ofiarom stalinizmu, "Tym, którzy nie powrócili z morza", Sybirakom, Pionierom Szczecina, a także Krzyż Katyński oraz najstarszy, z czasów cmentarza garnizonowego, krzyż żeliwny upamiętniający żołnierzy poległych w wojnie francusko-pruskiej 1870-1871. W pobliżu drugiej bramy pochowano potajemnie ofiary Grudnia 1970. W pobliżu cmentarza, przy ul. Mieszka I, znajduje się XIX-wieczny wiatrak holenderski zaadaptowany na sklep ogrodniczy.

[edytuj] Przyroda

Na wzór ówczesnych nekropolii Hamburga (Hauptfriedhof Ohlsdorf), Wiednia (Zentral Friedhof) i Berlina (Friedrichsfelde) cmentarz w Szczecinie ma charakter parkowy - znajduje się tutaj ponad 360 odmian drzew i krzewów:

• północnoamerykańskie
  • jodła kalifornijska
  • świerk srebrny
  • sosny – amerykańska i żółta
  • klon srebrzysty
  • lipa amerykańska
  • kielichowiec wonny
  • dęby – czerwony i zimozielony,
• dalekowschodnie
  • miłorząb dwudzielny
  • forsycja zwisła
  • wiśnia piłkowa
• europejskie
  • platan
  • leszczyna turecka
  • buk

[edytuj] Zdjęcia Cmentarza Centralnego

GALERIA

Oś widokowa założenia parkowego, w głębi pomnik Braterstwa Broni

Główna aleja Cmentarza Centralnego na osi widokowej

Fontanna na głównym placu cmentarza

Kwatery cmentarza wojennego

Pomnik poświęcony bohaterom poległym w walkach o Bałtyk i Odrę

Jedno z dwóch dział zdobiących cmentarz wojenny

Tablica pamiątkowa na cmentarzu wojennym

Kaplica główna wyposażona w krematorium

Widok na kaplicę główną

Okolice kaplicy głównej

Poniemieckie nagrobki przygotowane do założenia lapidarium

Jedna z kwater dziecięcych

Tablica w hołdzie bohaterom Września 1939 roku

Brama główna, od strony cmentarza

Oś poprzeczna bramy głównej

Tablica z planem Cmentarza Centralnego

Tablica w hołdzie ofiarom zbrodni stalinowskich 1939-1956

Pomnik Poległych za Ojczyznę

Tabliczki z nazwiskami ofiar

Krzyż Katyński - pomnik ofiar mordu w Katyniu

Żeliwny krzyż upamiętniający żołnierzy poległych w wojnie francusko-pruskiej

Tablica pamiątkowa na cokole krzyża

Lapidarium otwarte w 2007 roku

Pomnik upamiętniający Georga Hanniga

Nagrobek Wilhelma Meyer-Schwartau

Nagrobek Hermanna Hakena

XIX-wieczny wiatrak holenderski

Nietypowy modernistyczny nagrobek w lapidarium

[edytuj] Bibliografia

• Anna Bartczak, Maciej Słomiński, Aleksandra Stachak, red. Maciej Słomiński Cmentarz Centralny w Szczecinie. Ogromny park pochował umarłych..., Kadruk, Szczecin 2005, ISBN 83-89341-27-1

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Interaktywny plan Cmentarza Centralnego
• film o Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (realVideo)
• strona Stowarzyszenia na rzecz Cmentarza Centralnego
• Informacje o szczecińskich cmentarzach
• strona Szczecińskiego Towarzystwa Miłośników Komunikacji Miejskiej
• strona Mirosława Opęchowskiego, historyka sztuki
• przewodnik po Cmentarzu Centralnym
• zdjęcie lotnicze cmentarza
• zdjęcia satelitarne cmentarza
• zdjęcia Cmentarza