Cykl kwasu cytrynowego
Z Wikipedii
Cykl kwasu cytrynowego, cykl kwasów trikarboksylowych (TCA) lub cykl Krebsa - cykliczny szereg reakcji biochemicznych. Stanowi końcowy etap metabolizmu aerobów, czyli organizmów oddychających tlenem. Mechanizm cyklu zbadał w latach 30. XX wieku sir Hans Krebs, a kluczowe elementy cyklu przedstawił w 1937, za co został nagrodzony w 1953 Nagrodą Nobla.
Cykl kwasu cytrynowego przebiega w macierzy (matrix) mitochondrialnej eukariontów i w cytoplazmie prokariontów. Substratem cyklu jest acetylokoenzym A (acetylo-CoA, czynny octan), który po połączeniu ze szczawiooctanem daje cytrynian (koenzym A odłącza się), a następnie w wyniku kolejnych reakcji izomeryzacji, dehydrogenacji, hydratacji, dehydratacji i dekarboksylacji zostaje utleniony do dwu cząsteczek dwutlenku węgla. Jednocześnie regeneruje się cząsteczka szczawiooctanu. W wyniku utleniania z jednej reszty octanu redukują się 3 cząsteczki NAD i jedna FAD, powstaje też cząsteczka guanozynotrifosforanu (GTP, równoważnik ATP), sumarycznie daje to 12 cząsteczek ATP zysku z jednej cząsteczki Acetylo-CoA.
| Cząsteczka | Enzym | Typ reakcji | Substraty/ Koenzymy |
Produkty/ Koenzymy |
|---|---|---|---|---|
| X. Szczawiooctan + Acetylo-CoA |
J. Syntaza cytrynianowa | Kondensacja | H2O | CoASH + H+ |
| I. Cytrynian | A. Akonitaza | Dehydratacja | H2O | |
| II. cis-Akonitan | B. Akonitaza | Hydratacja | H2O | |
| III. Izocytrynian | C. Dehydrogenaza izocytrynianowa | Utlenianie | NAD+ | NADH + H+ |
| IV. Szczawiobursztynian | D. Dehydrogenaza izocytrynianowa | Dekarboksylacja | H+ | CO2 |
| V. α-Ketoglutaran | E. Dehydrogenaza α-ketoglutaranowa |
Dekarboksylacja oksydacyjna | NAD+ + CoA-SH |
NADH + H+ + CO2 |
| VI. bursztynylo-CoA | F. Tiokinaza bursztynianowa | Hydroliza | GDP + P |
GTP + CoA-SH |
| VII. bursztynian | G. Dehydrogenaza bursztynianowa | Utlenianie | FAD | FADH2 |
| VIII. Fumaran | H. Fumaraza | Addycja (H2O) | H2O | |
| IX. L-Jabłczan | I. Dehydrogenaza jabłczanowa | Utlenianie | NAD+ | NADH + H+ |
| X. Szczawiooctan |
[edytuj] Zobacz też
- Cykl ornitynowy - zwany też mocznikowym cyklem Krebsa oraz cyklem mocznikowym.
[edytuj] Linki zewnętrzne
