Cyrkonia
Z Wikipedii
Cyrkonia (synonim: djewalit, fianit) – bezbarwny syntetyczny kamień ozdobny nie posiadający swojego wzorca w przyrodzie. Jest to stabilizowana, regularna modyfikacja ZrO2.
Spis treści |
[edytuj] Właściwości
- Wzór chemiczny: typowa cyrkonia Zr O 2 + ok. 10% mol. Y (lub Y2O3) lub ok. 15%mol. CaO – tlenek itru i cyrkonu lub tlenek wapnia i cyrkonu
- Układ krystalograficzny: regularny
- Twardość: 8,5
- Gęstość: 5,6-6,0
- Barwa: zmienna, zależna od domieszek
- Współczynnik załamania światła: 2,15-2,18
- Dwójłomność: brak
- Dyspersja: 0,058-0,066
- Fluorescencja: niekiedy pomarańczowa
Zazwyczaj bezbarwna, ale dodatek domieszek może zmienić jej barwę: cer – na pomarańczowoczerwoną, nikiel – na brązową, chrom – na zieloną, kobalt – na niebieską.
Po raz pierwszy pojawiła się w handlu w 1973 r. Na dobre opanowała rynek jubilerski w 1976 r. kiedy to otrzymano ją przy wykorzystaniu metody stapiania czaszowego .
- Specjalną miedzianą czaszę, w której umieszczano sproszkowany baddeleyit i kawałki metalicznego cyrkonu (jako topnika) oraz stabilizatora w postaci Y2O3, podgrzewano indukcyjnie w atmosferze utleniającej. W temperaturze 2750°C topił się baddeleyit, a podczas stopniowego schładzania czaszy następowała krystalizacja kryształów.
Przez długi czas uchodziła za najlepszą imitację diamentu, dopóki na rynku nie pojawił się syntetyczny moissanit i diament GE POL.
W zależności od rodzaju i ilości użytego stabilizatora wyróżnia się odmiany:
- CZ – Diconia
- Cubic Z – Diamonit lub Diamondit
- Cubic Cyrkonia – Djevalit
- Cubic Cyrkonia II – Fianit
- Cubic ZrO2 – Phianit lub Phyanit
- Cubic ZrO2 lub ZrO – Shelby
- Dianond –QU – Cyrkonia
Z tych odmian największe zastosowanie ma djevalit (odmiana szwajcarska) oraz fianit (odmiana rosyjska).
[edytuj] Produkcja
Syntetyczna, stabilizowana cyrkonia jest produkowana na szeroką skalę w: Rosji, Szwajcarii, USA.
[edytuj] Zastosowanie
- Ze względu na właściwości optyczne uchodzi za bardzo dobrą imitację diamentu.
- Związek ten wykorzystywany jest również w medycynie – stomatologiczne uzupełnienie stałe na bazie tlenku cyrkonu (ZrO2), podbudowy pod napalanie ceramiką.
- W przemyśle: jako próbnik sondy analizującej ilość tlenu w spalinach (gazy w kominie) ze względu na możliwość pracy w temperaturach dochodzących do 700 stopni Celsjusza.
- Do mierzenia pH w wysokich temperaturach (na przyklad w wodzie w 300°C).