Czesław Mączyński

Z Wikipedii

Czesław Mączyński (ur. 9 lipca 1881 w Kaszycach, zm. 15 lipca 1935 w Kalinówce) – dowódca polskich sił zbrojnych podczas obrony Lwowa w listopadzie 1918.

Był synem Pawła, nauczyciela ludowego, i Julii. Szkołę średnią ukończył w Jarosławiu. Na uniwersytecie lwowskim studiował przez dwa lata prawo, po czym przeniósł się na wydział filozoficzny, który ukończył i został egzaminowanym zastępcą nauczyciela. W międzyczasie pełnił jednoroczną służbę (1902-1903) w wojsku austriackim, w 29 Pułku Artylerii Polowej. Odbył cztery 4-tygodniowe ćwiczenia poza tą służbą. W 1904 został mianowany podporucznikiem rezerwy. Po wybuchu I wojny światowej służy najpierw we wspomnianym pułku jako komendant baterii. Zostaje mianowany w 1914 porucznikiem. Ranny, przebywał w szpitalu do sierpnia 1915 Od tego czasu do grudnia 1917 służył w 2 Pułku Artylerii Polowej jako komendant baterii. Został w tym roku kapitanem. Od grudnia 1917 do końca października 1918 pełnił służbę najpierw w grupie artylerii komendy IV armii, później w 4 komendzie generalnej.

W czasie wojny polsko-ukraińskiej, przez 22 dni w listopadzie 1918 był komendantem polskich sił zbrojnych we Lwowie, od 22 listopada do 12 grudnia 1918 komendantem miasta i powiatu Lwowa wraz z oddziałami bojowymi, od 12 grudnia 1918 był komendantem brygady lwowskiej.

Po rozerwaniu pierścienia w oblężonym Lwowie pod koniec kwietnia 1919 przebił się na czele brygady lwowskiej nad Zbrucz. W perypetiach tych walk (pod wodzą gen. Iwaszkiewicza i gen. Jędrzejewskiego) trwa na froncie aż do ich ukończenia jesienią 1919. W 1920 podczas inwazji bolszewickiej formuje i staje na czele Małopolskich Oddziałów Armii Ochotniczej. Zakończenie wojny z Rosją to właściwie zakończenie służby żołnierskiej sensu stricto Mączyńskiego.

Przy najbliższych wyborach do Sejmu zostaje posłem. W Sejmie II Rzeczypospolitej został przewodniczącym Komisji Wojskowej. Po zakończeniu kadencji wrócił do wojska w randze pułkownika. Przez pewien czas był komendantem PKU w Wołkowysku, po czym przeniesiony zostaje w stan spoczynku na podstawie orzeczenia lekarskiego. Wrócił do cywila, ale już nie na ongiś, jeszcze przed wojną zajmowaną placówkę nauczyciela języka polskiego w gimnazjum. Zajął się gospodarowaniem na przyznanej mu działce w Kalinówce pod Narajowem już do końca życia. Przez długi szereg lat - poza opublikowaniem dwóch tomów pierwszej części Bojów lwowskich - rzadko dawał znaki życia. Rzadko przyjeżdżał do Lwowa. Widać go tylko zawsze 1 listopada na cmentarzu Obrońców Lwowa. Chorował, coraz częściej niedomagał. Przeszedł operację, po której następuje przejściowa poprawa. Umarł wśród wielkich, długotrwałych boleści 15 lipca 1935 przeżywszy lat 54.

Źródło: Dr Stefan Mękarski - Czesław Mączyński (w Obrona Lwowa t.II, Warszawa 1993)