Diego Velázquez
Z Wikipedii
| Diego Rodriguez de Silva y Velázquez | |
 Autoportret, 1643 |
|
| Urodzony | 6 czerwca 1599 Sewilla |
| Zmarł | 6 sierpnia 1660 Madryt |
 Galeria w Wikimedia Commons |
|
Diego Velázquez, a właściwie Diego Rodriguez de Silva y Velázquez (ur. 6 czerwca 1599 w Sewilli, zm. 6 sierpnia 1660 w Madrycie) - malarz hiszpański epoki baroku, portrecista.
Poczynając od XIX wieku, dzieła Velázqueza stały się inspiracją dla wielu malarzy, a szczególnie Édouarda Maneta. Wielu współczesnych artystów, między innymi Pablo Picasso, Francisco Goya i Salvador Dalí, złożyli hołd Velázquezowi powołując się na jego twórczość w niektórych ze swoich sławnych dzieł.
Był najwybitniejszym malarzem hiszpańskim XVII stulecia. W roku 1623 został nadwornym malarzem króla Hiszpanii Filipa IV w Madrycie. Namalował tam liczne portrety rodziny królewskiej, a także kilka obrazów religijnych, scen rodzajowych i malowideł o innej tematyce. Ocenia się, że liczba jego obrazów (które podpisywał nazwiskiem Diego Velasques lub Diego de Silva Velasquez) nie przekracza 170.
Początkowo odebrał wykształcenie humanistyczne, lecz ze względu na to że przejawiał uzdolnienia artystyczne rozpoczął naukę w tym kierunku. Jego pierwszym mistrzem był znany ówczesny malarz Francisco de Herrera. Następnie przez 5 lat uczył się pod kierunkiem Francisco Pacheco. 14 maja 1617 został przyjęty do cechu malarzy w Sewillii i założył własną pracownie z pomocą Pacheco, z którego córką, Juaną, ożenił się w 1618 roku. Jego pierwszymi dziełami, namalowanymi w Sewilli, były bodegones - "obrazy kuchenne". Przedstawiały one postaci chłopów i starannie, szczegółowo przedstawione detale martwej natury, wykazujące silny wpływ "naturalizmu" Caravaggia, np. Chrystus w domu Marty i Marii (National Gallery, Londyn), Kucharz (National Gallery of Scotland) oraz Nosiwoda z Sewilli (Apsley House). W 1622 roku artysta wyjechał na krótko do Madrytu. W rok później został wezwany przez ministra króla Filipa IV, Olivaresa (pochodzącego z Sewilli) i został mianowany nadwornym malarzem króla. W roku 1624 na stałe przeprowadził się z Sewilli do Madrytu. Prawdziwą sławę przyniósł mu obraz Los Borrachos (Triumf Bachusa) z 1629 roku, który jest uważany za najbardziej dojrzałe dzieło wczesnego okresu twórczości Velázqueza. W tym okresie Velazquez poznał przebywającego w Madrycie Rubensa. Wtedy zapragnął udać się w podróż do Włoch i uzyskał na tą wyprawę królewskie pozwolenie.
W latach 1629-1631 przebywał we Włoszech, gdzie odwiedził Genuę, Wenecję, Neapol, ale najwięcej czasu spędził w Rzymie. Studiował i kopiował dzieła wielkich mistrzów weneckich w Wenecji, a następnie pojechał do Rzymu i Neapolu, gdzie poznał Riberę. Wkrótce po powrocie został zaangażowany do prac przy ozdabianiu nowej królewskiej siedziby w Madrycie - Pałacu Buen Retiro oraz głównej sali pałacu tzw. Salonu Królestw. Powstało wówczas wspaniałe Poddanie Bredy (Las Lanzas) (Prado), namalowane dla upamiętnienia zakończonego sukcesem oblężenia Bredy przez Spinolę.
W 1645 r. wkrótce po otrzymaniu stanowiska nadintendenta, malarz królewski Diego Velázquez został zarządcą konstrukcji Pokoju Oktagonalnego w madryckim Alkazarze. Nominacja ta uzyskana kosztem jednego z artystów doprowadziła jednak do znacznych napięć między dworskimi malarzami i Velázquez by załagodzić spór poprosił o zezwolenie na wyjazd do Włoch.
Drugi wyjazd Velazqueza do Włoch (w celu zakupu obrazów i zgromadzeniu informacji przydatnych dla utworzenia planowanej Hiszpańskiej Akademii Królewskiej) zaowocował jego portretem Innocentego X, wspaniałym szkicem pejzażu ogrodów Villa Medici (Prado) oraz malowidłem Wenus ze zwierciadłem (National Gallery, Londyn), w którym próbował naśladować Tycjana.
W ostatnich latach życia namalował niewiele obrazów. Jego portrety drugiej żony Filipa IV, Marianny Austriackiej oraz infantki Małgorzaty Teresy łączą w sobie subtelną kolorystykę z pełną rozmachu kompozycją.
Las Meninas czyli Panny dworskie (1656) to jedno z najważniejszych dzieł Velazqueza i kwintesencja malarstwa barokowego.
[edytuj] Zobacz też
