Dwudyszne
Z Wikipedii
| Dwudyszne | |
 Neoceratodus forsteri |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | mięśniopłetwe |
| Podgromada | dwudyszne |
| Nazwa systematyczna | |
| Dipnoi | |
| Müller, 1844 | |
 Systematyka w Wikispecies |
|
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Dwudyszne (Dipnoi syn. Dipneusti) - podgromada w obrębie gromady ryb kostnych, a według nowszej klasyfikacji gromady ryb mięśniopłetwych (Sarcopterygii - mięśniopłetwe).
Dwudyszne wyewoluowały we wczesnym dewonie. Zamieszkują wody słodkie Australii, Afryki i Ameryki Południowej, choć formy kopalne żyły także w morzach (np. w triasie). Charakteryzują się częściową redukcją skrzeli i podczas okresów suchych (suszy) zagrzebują się w mule, otaczają kokonem z zasychającego śluzu i zapadają w odrętwienie (kopalne nory dwudysznych znane od dewonu); oddychają wówczas tylko za pomocą przekształconego pęcherza pławnego, który pełni funkcję prymitywnych płuc połączonych z przełykiem (jest to rozwiązanie anatomiczne pierwotne dla kręgowców szczękowych). Dwudyszne ryby posiadają także oddzielny krwiobieg płucny.
Największe są ryby dwudyszne Afryki, przekraczając lekko 2 m długości i osiągając blisko 400 kg wagi. Ryby dwudyszne Australii dorastają 1,5 m, a amerykańskie do 1,2 m.
Klasyfikacja dwudysznych nastręcza pewnych trudności, ponieważ są one podobne zarówno do ryb, jak i kręgowców lądowych. Ryby dwudyszne były klasyfikowane na różne sposoby, w randze gromady Dipnoi, podgromady Dipnomorpha, a nawet rzędu Dipteriformes. Istnieje wszakże ogólna zgoda, że w ich obrębie można wyróżnić dwie podkategorie, poniżej sklasyfikowane w randze rzędów:
- rząd: Ceratodontiformes - rogozębokształtne
- rząd: Lepidosireniformes - płazakokształtne
- płazakowate (prapłaziec)
- prapłetwcowate (4 gatunki z rodzaju Protopterus)
Oba rzędy zaliczane są też do nadrzędu Ceratodontimorpha - rogozębopodobnych.
Drugi z rozróżnianych czasem nadrzędów dwudysznych (Dipterimorpha) obejmuje ryby wymarłe.
