Dziewanna kutnerowata
Z Wikipedii
Dziewanna kutnerowata | |
Systematyka wg Reveala | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | jasnotowce |
Rodzina | trędownikowate |
Rodzaj | dziewanna |
Gatunek | dziewanna kutnerowata |
Nazwa systematyczna | |
Verbascum phlomoides L. | |
Galeria zdjęć i grafik |
Dziewanna kutnerowata (Verbascum phlomoides L.) – gatunek roślin dwuletnich z rodziny trędownikowatych. Występuje w Europie i na Kaukazie. W Polsce pospolita na całym niżu. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Wysoka roślina zielna o pojedynczej łodydze. W pierwszym roku wegetacji tworzy przy ziemi różyczkę liści, a dopiero w drugim roku wyrasta łodyga z kwiatostanem.
- Łodyga
- Wysoka do 150 cm, pojedyncza łodyga pokryta jest gęstym, żółtawym kutnerem.
- Liście
- Wyrastające naprzemianlegle na łodydze liście mają karbowane brzegi. W dolnej części łodygi liście są szerokoeliptyczne, w górnej szerokosercowate. Ich blaszki liściowe na niewielkiej odległości przylegają do łodygi.
- Kwiaty
- W szczytowej, niemal bezlistnej części łodygi wyrastają pęczkami po 2–5, skupione w grono. Korona kwiatu o średnicy do 5 cm i o bardzo krótkiej rurce, składa się z 5 szerokich płatków jasnożółtej barwy. Pręcików jest 5, przy czym trzy z nich są owłosione (ważna cecha przy oznaczaniu gatunków dziewanny), słupek 1. Pręciki są dwusilne – 2 są dłuższe od pozostałych. Słupek i pręciki dojrzewają równocześnie. Kwiaty bez miodników, samopylne. Kwitnie od sierpnia do września.
- Biotop, wymagania
- Rośnie na słonecznych i suchych miejscach, na wzgórzach, nasypach kolejowych i ugorach. Może rosnąć na dosyć jałowych glebach, nie toleruje miejsc podmokłych. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku zespołów (All.) Onoperdenion i Ass. Onoperdetum acanthii.
[edytuj] Zmienność
Tworzy mieszańce z dziewanną firletkową, dz. pospolitą, dz. wielkokwiatową.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski: kwiaty (Flos Verbasci). Zbiera się je ręcznie i suszy. Zawierają one takie składniki czynne, jak: saponiny, flawonoidy, irydoidy (aukubina, katalpol), śluzy, karotenoidy, cukry i olejki eteryczne.
- Działanie: działają osłaniająco, przeciwzapalnie, wykrztuśnie, słabo moczopędnie. Mają też działanie przeciwwirusowe. Kwiaty dziewanny stosowane są wewnętrznie w leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych, stanów zapalnych pęcherza moczowego i przewodu pokarmowego. Zewnętrznie stosuje się je w mieszankach ziołowych do płukania jamy ustnej i gardła.
[edytuj] Bibliografia
- Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- Anna Mazerant-Leszkowska: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 83-202-0810-6.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.