Edvard Kocbek
Z Wikipedii
Edvard Kocbek (ur. 27 września 1904 w miejscowości Sveti Jurij ob Sčavnici (St. Georgen an der Stainz) koło Mariboru; zm. 3 listopada 1981 w Ljubljanie) – wybitny słoweński pisarz, publicysta i polityk, zaliczany do najważniejszych intelektualistów i wielkich autorytetów moralnych Słowenii XX w.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Urodził się w zamieszkanej przez Słoweńców wschodniej Styrii. Po dwuletnim pobycie w seminarium teologicznym w Mariborze, podjął studia romanistyczne na uniwersytecie w Ljubljanie. Rok akademicki 1929/30 spędził w Berlinie na studiach językoznawczych, które kontynuował następnie w Lyonie i w Paryżu, gdzie zetknął się z Emmanuelem Mounierem. Następnie pracował jako wykładowca języka francuskiego w Bjelovarze, Varaždinie i Ljubljanie.
W okresie wojny domowej w Hiszpanii zwrócił się ku katolickiej lewicy, czego wyrazem może być jego krytyka skierowana przeciw słoweńskim biskupom, którzy udzielili poparcia Franco (1937 r.). Z czasem stał się jednym z ideologicznych przywódców lewicowych katolików jako redaktor czasopisma "Dejanje" (1938-1943).
Po agresji wojsk niemieckich na Jugosławię w 1941 r. działał w ruchu oporu, należąc do konspiracyjnej organizacji Osvobodilna fronta (OF), w której reprezentował "chrześcijańskich socjalistów". Podobnie jako reprezentant lewicowych katolików był członkiem Antyfaszystowskiej Rady Wyzwolenia Narodowego Jugosławii (AVNOJ), mimo daleko idącej rezerwy wobec Josipa Broza Tity.
Po wojnie zajmował wysokie stanowiska w rządzie Socjalistycznej Republiki Słowenii, był też ministrem kultury Jugosławii. Po publikacji w 1951 r. zbioru opowiadań "Strah in pogum" ("Strach i odwaga", pol. przekład noweli "Ciemna strona księżyca" w antologii "Specjalni wysłannicy" 1971), traktujących m.in. o zamordowaniu tysięcy rozbrojonych domobrańców oraz rewidujących w duchu egzystencjalizmu stereotypy heroicznych postaw, został odsunięty od życia politycznego.
Po wywiadzie, jakiego udzielił w 1975 r. Borisowi Pahorowi omal nie został uwięziony. Ocaliła go przed tym interwencja Heinricha Bölla, jednak Kocbek do śmierci był inwigilowany przez jugosłowiańską służbę bezpieczeństwa - UDBA.
[edytuj] Twórczość
Nowelistyka, liryka filozoiczna, eseje, dzienniki:
- "Zemlja" (1934),
- "Tovarišija" (1949),
- "Strah in pogum" (1951),
- "Groza" (1963),
- "Listina" (1967),
- "Poročilo" (1969),
- "Zbrane pesmi" (1977)
- "Krogi navznoter" (1977)
- i inne
[edytuj] Polskie przekłady
- Wiersze w: "Liryka jugosłowiańska" (1960) i "Antologia poezji słoweńskiej" (1973) oraz "Literatura na Świecie" 1990 10.
[edytuj] Literatura
Sławińska Joanna: Poetycka teodycea Edvarda Kocbeka [1990] Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych 1990 t. 32 (1988) z. 1 s. 53-4
[edytuj] Linki
- Edvard Kocbek, Słońce znów jest nad ziemią
- Kocbek w oryginale i po angielsku na Poetry International Web
Zobacz też: Chrześcijańska demokracja, egzystencjalizm
