Edward Estlin Cummings

Z Wikipedii

Edward Estlin Cummings (ur. 14 października 1894, zm. 3 września 1962) - amerykański poeta, dramaturg i malarz, jeden z głównych przedstawicieli nowojorskiej awangardy literackiej pierwszej połowy XX wieku.

[edytuj] Życie

Urodził się w Cambridge w stanie Massachusetts. Był synem Edwarda Cummingsa, profesora nauk politycznych i społecznych na Harvardzie oraz pastora kościoła kongregacjonalistów w Bostonie. Wychowywał się w środkowisku elit umysłowych wschodniego wybrzeża, głęboko religijnego i konserwatywnego. Od 1911 roku studiował na Harvardzie grekę i języki nowożytne. W 1916 roku ukończył naukę z tytułem magistra nauk humanistycznych (M.A. - Master of Arts). W uczelnianych pismach zamieszczał swoje pierwsze wiersze, wtedy też poznał poezje modernistów (przede wszystkim Ezry Pounda) oraz spotkał późniejszego przyjaciela Johna Dos Passosa.

Rok później zaciągnął się do amerykańskiej armii. W czasie pierwszej wojny światowej pracował jako kierowca ambulansu na froncie francuskim w Normandii. W kwietniu 1917 roku francuski cenzor przechwycił listy jego przyjaciela Williama S. Browna, zdradzające wątki pacyfistyczne i brak należytej nienawiści do Niemców. Browna postawiono przed sądem wojennym, a Cummings miał zeznawać w jego procesie jako świadek. Ale poeta nie obciążył kolegi. We wrześniu 1917 roku Cummings i Brown zostali skazani na obóz karny w La Ferté Macé. Trzy miesiące później, dzięki staraniom ojca poety, przyjaciele zostali zwolnieni z obozu, ale od tego czasu Cummings stał się zajadłym krytykiem armii i wojny, i, co będzie prześwitywać w jego poezjach, czołowym zwolennikiem pacyfizmu. Na podstawie doświadczeń z czasu obozu napisał w latach 1920-1922 swoją jedyną powieść The Enormous Room.

W 1918 roku zamieszkał w Nowym Jorku, w którym zetknął się po raz pierwszy ze środowiskiem pisarskim. W 1920 roku zaczął publikować swoje wiersze w kierowanym przez Schofielda Thayera miesięczniku "The Dial", wokół którego skupiły się znaczące postaci nowej literatury amerykańskiej (Ezra Pound, William Carlos Williams, Marianne Moore i T. S. Eliot, który Ziemię jałową po raz pierwszy opublikował w 1922 roku właśnie na łamach "The Dial").

W latach 1921-1923 mieszkał w Paryżu, gdzie zaprzyjaźnił się z Poundem i Hartem Crane'em. Od 1923 roku aż do końca życia, z rzadkimi wyjazdami (np. w 1931 roku do Związku Radzieckiego) żył i tworzył w Nowym Jorku. Przez kolejnych czterdzieści lat dzięki wytężonej pracy pisarskiej stopniowo stawał się czołową postacią nowojorskiej bohemy artystycznej. Publikował wiersze, wydawał eseje i organizował wystawy malarskie.

Zmarł po wylewie krwi do mózgu 3 września 1962 roku w w North Conway w stanie New Hampshire.

Cummings, który sam swoje utwory sygnował nazwiskiem e.e. cummings, był twórcą programowo łamiącym poetyckie konwencje. Na język polski jego poezje tłumaczył m.in. Stanisław Barańczak. Teksty Cummingsa w Polsce śpiewał m.in. Grzegorz Turnau.

[edytuj] Twórczość

• The Enormous Room (1922)
• Tulips and Chimneys (1923)
• & (1925) (własnym nakładem)
• XLI Poems (1925)
• is 5 (1926)
• HIM (1927) (sztuka)
• ViVa (1931)
• Eimi (1933)
• No Thanks (1935)
• Collected Poems (1938)
• 50 Poems (1940)
• 1 × 1 (1944)
• Xaipe: Seventy-One Poems (1950)
• Poems, 1923-1954 (1954)
• 95 Poems (1958)
• 73 Poems (1963) (pośmiertnie)
• Fairy Tales (1965) (pośmiertnie)