Emmanuel Levinas

Z Wikipedii

Emmanuel Levinas, czasem Lévinas, (ur. 12 stycznia 1906 w Kownie, zm. 25 grudnia 1995 w Paryżu) – filozof francuski (pochodzenia żydowsko-litewskiego).

Spis treści 1 Biografia 2 Prace 2.1 Dzieła Levinasa 2.2 W języku polskim 3 Linki zewnętrzne

[edytuj] Biografia

Urodziwszy się w żydowskiej rodzinie, nasiąkniętej litewskimi tradycjami interpretacji Talmudu, Levinas żył między dwoma językami: hebrajskim i rosyjskim. Od 1914 mieszkał w Charkowie, gdzie dostał się do liceum (pomimo numerus clausus ograniczającego liczbę Żydów) - ta część jego edukacji była widziana przez rodzinę jako znaczący awans społeczny. W tym okresie Emmanuel czytał Tołstoja, Dostojewskiego, otwierał się na pytania metafizyczne. Rodzina wróciła do Kowna w 1920.

Levinas wyjechał na studia do Strasburga - odkrył tam filozofię Bergsona i zaprzyjaźnił się z Mauricem Blanchotem. Jednak to Edmund Husserl pozostał najważniejszym odkryciem intelektualnym z tamtego okresu. Lévinas, zafascynowany, udał się do Freiburga (Fryburg) (1928), gdzie wykładał jego mentor. Pobyt ten stał się okazją do poznania Martina Heideggera. Levinas obronił swą pracę doktorską, zatytułowaną Théorie de l'intuition dans la phénoménologie de Husserl, w 1930 (która została później opublikowana, dzięki wsparciu Léona Brunschviga, w paryskim wydawnictwie J. Vrin).

Przeprowadziwszy się wraz z żoną ostatecznie do Paryża (otrzymał obywatelstwo francuskie w 1931), Lévinas uczestniczył w wykładach na Sorbonie i tłumaczył Medytacje kartezjańskie Husserla (wraz z G. Peiffer) w 1931. Z niepokojem obserwując rosnącą popularność nazizmu, Levinas był świadkiem tego, jak jego nauczyciele i przyjaciele (Heidegger, Blanchot) adoptowali hitlerowski antysemityzm. Czas ten zdeterminował ostatecznie jego zainteresowania: prócz fenomenologii, bliskiej mu od okresu strasburskiego, filozof zajął się szczególnie kwestią żydowskości oraz filozofii judaistycznej.

• "Hitleryzm jest największą próbą - próbą nieporównywalną - jaką dane było podjąć judaizmowi. To, co daje antysemityzmowi hitlerowskiemu akcent niepowtarzalny i stanowi, w pewien sposób, o jego oryginalności, jest bezprecedensowa sytuacja, w jakiej postawił on świadomość żydowską. Żałosny los bycia Żydem stał się czymś nieuchronnym. Żyd jest połączony ze swym judaizmem w sposób nieunikniony." »Actualité de Maïmonide« [in:] Paix et droit, 1935

Po wojnie Levinas wykładał Talmud, a w latach 1964-1975 nauczał na francuskich uniwersytetach.

[edytuj] Prace

[edytuj] Dzieła Levinasa

• Théorie de l’intuition dans la phénoménologie de Husserl, Vrin, 1930;
• De l’existence à l’existant, Vrin, 1947;
• En découvrant l’existence avec Husserl et Heidegger, Vrin, 1949;
• Totalité et infini. Essai sur l’extériorité, Martinus Nijhoff, 1961;
• Difficile liberté. Essais sur le judaïsme, Albin Michel, 1963;
• Quatre lectures talmudiques, Les éditions de Minuit, 1968;
• Humanisme de l’autre homme, Fata Morgana, 1972;
• Autrement qu’être ou au-delà de l’essence, Martinus Nijhoff, 1974;
• Sur Maurice Blanchot, Fata Morgana, 1975;
• Jean Wahl et Gabriel Marcel, Beauchesne, 1976;
• Noms propres, Fata Morgana, 1976;
• Du sacré au saint, Les éditions de Minuit, 1977;
• Le temps et l’autre, Fata Morgana, 1979;
• De Dieu qui vient à l’idée, Vrin, 1982;
• L’au-delà du verset, Les éditions de Minuit, 1982;
• Éthique et Infini. Dialogues avec Philippe Nemo, Arthème Fayard, 1982;
• De l’évasion, Fata Morgana, 1982;
• Transcendance et intelligibilité, Labor et fides, 1984;
• Hors-sujet, Fata Morgana, 1987;
• À l’heure des nations, Les éditions de Minuit, 1988;
• De l’oblitération (entretien avec F. Armengaud), Éditions de la Différence, 1990;
• Entre nous. Essais sur le penser-à-l’autre, Grasset, 1991;
• Dieu, la mort et le temps, Grasset, 1993;
• Les imprévus de l’histoire, Fata Morgana, 1994;
• L’intrigue de l’infini, Flammarion, 1994;
• Liberté et commandement, Fata Morgana, 1994;
• Altérité et transcendance, Fata Morgana, 1995;
• Nouvelles lectures talmudiques, Les éditions de Minuit, 1996;
• Quelques réflexions sur la philosophie de l’hitlérisme, Payot et Rivages, 1997;
• Éthique comme philosophie première, Rivages poche/Petite Bibliothèque, 1998;
• Positivité et transcendance, PUF, 2000;
• Paul Celan. De l’être à l’autre, Fata Morgana, 2003.

[edytuj] W języku polskim

• Etyka i Nieskończony: rozmowy z Philipp'em Nemo, tłum. Bogna Opolska-Kokoszka, wyd. Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, Kraków 1991;
• Trudna wolność: Eseje o judaizmie, tłum.A. Kuryś, wyd. Atext, Gdynia 1991;
• O Bogu, który nawiedza myśl, tłum. Małgorzata Kowalska, wyd. Znak, Kraków 1994;
• Cztery lektury talmudyczne, tłum. Ewa Burska, wyd. Oficyna Literacka, Kraków 1995;
• Całość i nieskończoność: esej o zewnętrzności, tłum. Małgorzata Kowalska, wyd. PWN, Warszawa 1998;
• Czas i to, co inne, tłum. Jacek Migasiński, wyd. Wydawnictwo KR, Warszawa 1999;
• Inaczej niż być lub ponad istotą, tłum. Piotr Mrówczyński, wyd. Aletheia, Warszawa 2000;
• Imiona własne, tłum. Janusz Margański, wyd. Wydawnictwo KR, Warszawa 2000;
• Istniejący i istnienie, tłum. Janusz Margański, wyd. "Homini", Kraków 2006.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Institut d'études lévinassiennes - Paris
• Institut d'études lévinassiennes - Jerusalem (po fr., założony przez A. Finkielkrauta, B. Lévy'ego i B. H. Lévy'ego)
• Espacethique: Emmanuel Levinas & etyka odpowiedzialności (po fr.)
• An Online Primary Bibliography (1929-2007) and Secondary Bibliography (1990-2007) – kompletna bibliografia wykonana przez holenderskie Levinas Society (Towarzystwo Levinasa), we współpracy z Uniwersytetem nauk humanistycznych w Utrechcie, pod dyrekcją dr Joachima Duyndama.