Ewald Gawlik

Z Wikipedii

Ewald Gawlik (1919-1993), górnośląski malarz, członek Grupy Janowskiej.

Głównym tematem jego twórczości było życie codzienne Ślązaków, przedstawiał przede wszystkim dzielnice bliskie jego sercu - Nikiszowiec, Giszowiec i Szopienice. Malował także obrazy o tematyce religijnej. Był zafascynowany malarstwem Van Gogha i Toulouse-Lautreca. Jego obrazy były najbardziej zaawansowane warsztatowo spośród prac wszystkich członków grupy. W latach 70. ubiegłego stulecia zaproponowano mu wstąpienie do ZPAP którego nie przyjął, nie chcąc poddawać się ocenie profesjonalistów.
Bywał nazywany Van Goghiem z Nikisza.

Spis treści 1 Historia 2 Wybrane prace 3 Wykaz wystaw indywidualnych 4 Zobacz też 5 Bibliografia 6 Przypisy 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Urodził się w Nikiszowcu (obecnie dzielnica Katowic). Edukację plastyczną rozpoczął Gawlik będąc uczniem gimnazjum męskiego w Królewskiej Hucie, pod kierunkiem Józefa Bimlera, znanego malarza, absolwenta Akademii w Monachium. Mając piętnaście lat zrezygnował z nauki w gimnazjum i nie zdawszy matury podjął pracę w warsztacie ślusarskim. Nie zaprzestał jednakże dalszej edukacji plastycznej - zapisał się na prywatne lekcje rysunku i malarstwa u Pawła Stellera. Następnie od 1937 roku kształcił się w prywatnej szkole malarskiej im. Gierymskiego w Katowicach, będącej odpowiednikiem dzisiejszego liceum plastycznego, prowadzonego przez wybitnego kolorystę Czesława Rzepińskiego. Miał tam opinię jednego z najzdolniejszych uczniów{^[1]. Zamierzał studiować w ASP w Krakowie.

Plany te udaremnił wybuch wojny. Gawlik wywieziony na przymusowe roboty w okolice Drezna, wolny czas spędzał w Galerii Drezdeńskiej, studiując dzieła wielkich mistrzów. Tam zafascynowało go malarstwo Vincenta van Gogha, pod wpływem którego pozostał do końca życia. W 1940 roku, dzięki interwencji swojego ojca, zwolniony został z przymusowej pracy u bauera i po pomyślnie zdanych egzaminach przyjęto go do Drezdeńskiej Akademii Sztuk Pięknych. Lecz po zaledwie kilku miesiącach nauki, powołany został z kolegami i kadrą pedagogiczną do Wermachtu. Skierowano go na placówkę wartowniczą do Laponii, poza krąg polarny, gdzie przebywał dwa lata. W tym czasie zainspirowany piękną przyrodą Laponii, intensywnie pracował twórczo m. innymi zaczął wykonywać akwarele. W roku 1943 walczył na Froncie wschodnim, gdzie został ciężko ranny, odbył kurację w Czechosłowacji, potem służył w jednostkach gospodarczych w Lotaryngii, a po wyzwoleniu Francji przez aliantów dostał się do niewoli. Wrócił do kraju w 1947 roku. Pragnął podjąć studia w Krakowie. Jednak ten zamiar się nie spełnił. Władza komunistyczna uznała go za element niepewny politycznie i narodowo. Był torturowany i szykanowany przez UB. Musiał podpisać oświadczenie, ze wyrzeka się studiów i do końca życia będzie pracował fizycznie. Podjął więc pracę w kopalni Wieczorek i wstąpił do zespołu plastycznego zwanego Grupa Janowską. Twórczość malarza przez wiele lat była niedoceniana. Dopiero w 1974 roku miał swoją pierwszą wystawę w Katowicach. Następne 3 wystawy malarza odbyły się z inicjatywy Seweryna Aleksandra Wisłockiego - antropologa kultury i krytyka sztuki. W latach 80. XX wieku dyrektor kopalni "Staszic" Zdzisław Sender oddał do dyspozycji malarza w Klubie Seniora pracownię i materiały plastyczne do pracy. Obecnie Izba Śląska tzw. "Gawlikówka" jest udostępniona do zwiedzania i można w niej oglądać jego prace.

[edytuj] Wybrane prace

• "Ciepło rodzinne"
• "Życie rodzinne"
• "Emeryci"
• "Pastuszkowie kolędnicy"
• "Śląska chłopieńka"
• "Elektrownia Jerzy przy kopalni"
• "Balkan Express"
• "Odpust w Janowie"
• "Z życia cyrku"
• "Furman z węglem"
• "Domek z kolejką"

[edytuj] Wykaz wystaw indywidualnych

• 1974, Katowice, Klub Międzynarodowej Prasy i Książki
• 1979, Katowice, Galeria Uniwersytetu Śląskiego, "Ewald Gawlik, malarstwo"
• 1979, Katowice, Galeria UŚ, "Dziecko w malarstwie nieprofesjonalnym"
• 1979, Bytom, KMPiK, "Ewald Gawlik, malarstwo"
• 1980, Katowice, galeria "Za Kowadłem", "Ewald Gawlik, malarstwo"
• 1994, Katowice, Muzeum Historii Katowic, "Ewald Gawlik 1919-1993"
• 1994, Saint-Étienne, Francja, Muzeum Górnicze, "Ewald Gawlik 1919-1993"
• 2002, Katowice, Muzeum Historii Katowic, Ewald Gawlik "Kraina możliwości"
• 2003, Katowice, Muzeum Śląskie, "Ewald Gawlik Van Gogh z Nikisza"

[edytuj] Zobacz też

• Muzeum Historii Katowic, Muzeum Śląskie, Galeria "Barwy Śląska"
• Górny Śląsk, Szopienice, Giszowiec, Nikiszowiec
• Izba Śląska
• Akwarela
• Teofil Ociepka, Erwin Sówka

[edytuj] Bibliografia

• Kronika Katowic- Seweryn A. Wisłocki "Z Ewaldem Gawlikiem intymne rozmowy o sztuce i próba szerszej refleksji" ISBN 83-87727-27-X
• Z katalogu wystawy Ewald Gawlik Van Gogh z Nikisza, Muzeum Śląskie w Katowicach 11.09 - 31.10.2003.(Maria Fiderkiewicz)

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Ewald Gawlik - Trudne życie, piękne obrazy - Gazeta.pl
• Galeria Gawlikówka