Ewen Montagu

Z Wikipedii

Kpt. Ewen Edward Samuel Montagu (ur. 29 marca 1901 r. w Londynie, zm. 19 lipca 1985 r. tamże), brytyjski sędzia, pisarz i oficer wywiadu.

Urodził się jako drugi syn prominentnego szlachcica Louisa Samuela Montagu, 2. Barona Swaythling. Uczył się w Westminster School. W czasie I wojny światowej został instruktorem obsługi karabinu maszynowego w amerykańskiej bazie lotnictwa marynarki wojennej (US Naval Air Station). Po zakończeniu wojny studiował w Trinity College (Cambridge) i na Uniwersytecie Harvarda.

W czasie II wojny światowej służył w oddziale wywiadu marynarki wojennej Brytyjskiej Admiralicji, gdzie był m.in. twórcą akcji pod kryptonimem "Operacja «Siekanina»" - planu wywiadu brytyjskiego, mającego na celu oszukanie państw Osi (Berlin - Rzym - Tokio) i wmówienie im, że planowana inwazja na Sycylię jest prowokacją aliantów (w rzeczywistości miała nastąpić naprawdę). Za rolę w opracowaniu operacji otrzymał Order Imperium Brytyjskiego.

W latach 1945-1973 był prokuratorem wojskowym w marynarce floty brytyjskiej. Opublikował wspomnienie - dokument, dotyczące "Operacji «Siekanina»" pt. Człowiek, którego nie było (The man who never was 1953), na podstawie którego w 1956 r. powstał film fabularny (reż. Ronald Neame). Był w latach 1954-1962 prezesem Zjednoczonej Synagogi w Londynie i wiceprezesem Stowarzyszenia Anglo-Żydowskiego.

[edytuj] Twórczość

• The man who never was (1953; przekład polski: Człowiek, którego nie było, tłum. Lucjan Wolanowski; Wyd. MON, Warszawa 1958; książkę wznowiono w 2006 r., w połączeniu z opowiadaniem Duffa Coopera pt. Operacja «Złamane serce», dotyczącym tego samego wydarzenia - Wydawnictwo "Bellona" 2006, ISBN 83-11-10339-9, tłum. Monika Wyrwas-Wiśniewska)
• The Archer-Shee Case (David & Charles 1974, ISBN 0-7153-6774-9)
• Beyond Top Secret Ultra (Coward, McCann & Geoghegan, New York 1978, ISBN 0-698-10882-5)

[edytuj] Ciekawostki

• Montagu pojawił się osobiście - jako aktor - w produkcji The man who never was, grając oficera RAF-u. Jego samego grał w filmie Clifton Webb.
• Jego brat Ivor był przez wiele lat komunistą, szpiegującym dla GRU, według archiwum depesz Venona jego pseudonim brzmiał "Nobility" ("dobrze urodzony").