Facja
Z Wikipedii
Facja - zespół wspólnych cech charakterystycznych dla skał utworzonych w różnych warunkach.
Skały (lub środowiska) tej samej facji mogą różnić się czasem powstania i miejscem, muszą jednak posiadać łączące je istotne cechy szczególne, najczęściej litologiczne lub paleontologiczne. Niemniej niekiedy pod nazwą konkretnej facji bywają też łączone zespoły skał bardzo różniące się petrograficznie, a powstałe w jednym (lub pokrewnym) regionie w określonym czasie.
Pierwotnie pojęcie środowiska jako miejsca wywodzenia się danej facji, odnosiło się wyłącznie do środowiska sedymentacyjnego. Jednakże w ciągu czasu pojęcie facji znalazło zastosowanie do cech nie związanych z sedymentacją, np. może dotyczyć zmieniających się warunków metamorfizmu, powodujących powstanie określonej sekwencji minerałów.
Rozróżnia się bardzo wiele różnych facji, są one niekiedy również różnie interpretowane przez różnych autorów. Również w rozumieniu samego terminu facja pojawiają się rozbieżności, przez co można spotkać się tym określeniem w sytuacjach nawet osobliwych.
Spis treści |
[edytuj] Przykładowe rodzaje facji
[edytuj] pod względem paleontologiczno-litologicznym
- litofacja (osad o określonych cechach litologicznych - składzie mineralnym, teksturze, strukturze, barwie)
- biofacja (osad wyróżniany na podstawie występujących w nim skamieniałości oraz śladów działalności organizmów)
- ichnofacja (osad zawierający ślady działalności organizmów, ale w którym nie zachowały się ich szczątki lub występują one w postaci skamieniałości śladowych)
- mikrofacja (osad wyróżniający się określonymi cechami, obserwowanymi mikroskopowo)
[edytuj] pod względem genetycznym lub litologicznym[1]
- facja geochemiczna
- facja minerałów ciężkich
- facje metamorfizmu
również (uważane niekiedy za niepoprawne, ze względu na zacieranie obserwowanych cech):
- facja eoliczna
- facja lagunowa
- facja głębokomorska
- facja rzeczna
- facja zastoiskowa
[edytuj] pod względem petrograficznym[2]
- facja diagenetyczna
- facja granulometryczna
- facja skał metasomatycznych
- facje skał wulkanogenicznych
i wiele innych
[edytuj] Nazwy własne facji
Facjom niekiedy nadaje się często nazwy własne, np.:
- facja pstrego piaskowca
- facja wapienia muszlowego
- facja kajpru
- facja czerwonego spągowca
[edytuj] Bibliografia
- ↑ podane przykłady m.in. za: Jaroszewski W. (red.), Słownik geologii dynamicznej, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1985 ISBN 83-220-0196-7
- ↑ podane przykłady za: Ryka W., Maliszewska A., Słownik Petrograficzny, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1991 (wyd. II popr. i uzup.), ISBN 83-220-0406-0
