Fairbairn-Sykes (nóż szturmowy)
Z Wikipedii
Nóż szturmowy Fairbain-Sykes (nazywany także sztyletem Fairbaina-Sykesa lub po prostu Fairbain-Sykesem, F&S) - nóż szturmowy armii brytyjskiej opracowany krótko przed II wojną światową.
Nazwany od nazwisk projektantów William F.Fairbaina, brytyjskiego oficera i instruktora walki wręcz policji municypalnej Szanghaju oraz Erica A. Sykesa, oficera sił specjalnych szanghajskiej policji. Opracowali oni krótko przed wojną kilka typów noży bojowych, wykonywanych początkowo z bagnetów Lee Metford M1888, znajdujących się na wyposażeniu policji, lecz zbyt nieporęcznych do walki wręcz. Ostateczną wersję noża ich projektu przyjęła w 1940 r. armia brytyjską. W 1941 i 1942 zostały opracowane kolejne wersje, różniące się drobnymi szczegółami, głównie budowy rękojeści i jelca (wz.1940 miał dłuższy jelec, lekko wygięty w kształcie S). W ramach tych modeli istniało kilkanaście odmian sztyletu, różniących się detalami wykończenia rękojeści, sposobem sygnowania i jakością. Pierwszym i głównym producentem noża była firma Wilkinson Sword Company. Ostatnia wersja noża, wz.1942, została nazwana katastrofą przez samego Fairbaina, który stwierdził, że wprowadzone zmiany zagrożą ustalonej już, dobrej reputacji broni. Nóż w tej wersji stracił między innymi dobre wyważenie, ważne przy rzucaniu nożem, a rękojeść w której drobne żłobkowanie zastąpiono 27.poprzecznymi pierścieniami, stała się śliska przy zamoczeniu w wodzie lub krwi.
Nóż charakteryzuje się obosieczną, sztyletową głownią o romboidalnym przekroju, prostym, niewielkim jelcem i okrągłą w przekroju, liściokształtną rękojeścią, zwężającą się ku końcowi.
Wykonywany był w całości ze stali węglowej, rękojeści niekiedy bywały mosiężne, aluminiowe lub drewniane. Przeznaczony był głównie dla oddziałów SAS, zwiadu, rozpoznania i komandosów. Początkowo znajdował się w uzbrojeniu armii brytyjskiej, później również amerykańskiej i kanadyjskiej. W noże Fairbaina-Sykesa była wyposażona również polska 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa. Po II wojnie światowej noże były produkowane również na zamówienie francuskiej Legii Cudzoziemskiej.
Na nożu Fairbaina-Sykesa oparty jest amerykański sztylet marines, zaprojektowany w 1942 przez kpt.Clifforda Shueya. Produkowana była również w Wielkiej Brytanii nieco mniejsza wersja noża, pod nazwą noża agentów {agents knife ), przeznaczona do łatwego ukrywania w cywilnym ubraniu.
Rozmiary podstawowych wzorów noża
| wzór | długość całkowita | długość głowni | ciężar |
|---|---|---|---|
| 1940 | 290 - 306 mm | 160 - 175 mm | 230 - 270 g |
| 1941 | 285 - 302 mm | 160 - 177 mm | 220 - 240 g |
| 1942 | 291 - 301 mm | 171 - 177.8 mm | 250 - 260 g |
