Franciszka Urszula Radziwiłłowa
Z Wikipedii
| Franciszka Urszula Radziwiłłowa z Wiśniowieckich |
|
 Franciszka Urszula Radziwiłłowa z Wiśniowieckich |
|
 Korybut |
|
| Data urodzenia | 13 lutego 1705 |
| Miejsce urodzenia | Czartorysk |
| Data śmierci | 23 maja 1753 |
| Miejsce śmierci | Pucewicze |
| Rodzina | Radziwiłł, Wiśniowieccy |
| Rodzice | Janusz Antoni Wiśniowiecki Teofila Leszczyńska |
| Małżeństwo | Michał Kazimierz Radziwiłł Rybeńko |
| Dzieci | Janusz Tadeusz Radziwiłł Karol Stanisław Radziwiłł Teofilia Konstancja Radziwiłł Katarzyna Karolina Radziwiłł |
Franciszka Urszula Radziwiłłowa, ks., (ur. 13 lutego 1705 w Czartorysku, na Wołyniu, 23 maja 1753 w Pucewiczach koło Nowogródka), córka Janusza Korybuta, ks. Wiśniowieckiego, żona Michała Kazimierza „Rybeńko”, matka Karola „Panie Kochanku”, dramatopisarka i poetka późnego baroku.
Poza Listami do męża pisanymi (ok. 1728), Przestrogami córce mojej Annie Marii (1738), poza dziełkiem O obowiązkach żołnierza chrześcijańskiego (1748) była autorką 16 utworów scenicznych, drukowanych w 1754 roku jako Komedie i tragedie przednio dowcipnym wynalazkiem, wybornym wiersza kształtem, bujnością rzeczy i poważnymi przekładami znamienite. Utwory te noszą na sobie wyraźne cechy baroku, ale otwierają się też na klasycyzm. Radziwiłłowa łączy fantastykę, groteskę z klasyczną przejrzystością stylu. Znała komedie Moliera i przetwarzała je. Tak np. utwór: Złoto w ogniu, pochodzący z 1750 r., zawiera całą scenę wyjętą i przerobioną z Moliera Szkoły żon. Ważne są trzy parafrazy Moliera Le Medecin malgre lui (Gwałtem doktór), Les Prerieuses ridicules (Komedia wytwornych i śmiesznych dzieweczek), oraz balet Les Amants magnifiques (Przejrzane nie mija).
Radziwiłłowa - gruntownie oczytana i wrażliwa na sztukę - jest poniekąd pisarką "amatorską", dziś jednak docenianą przez badaczy jako cenne zjawisko na pograniczu baroku i oświecenia w Polsce. Przyjaźniła się i korespondowała z poetką Antoniną Niemiryczową.
[edytuj] Bibliografia
- Franciszka Urszula Radziwiłłowa: Teatr. Wstęp: Julian Krzyżanowski. Warszawa 1961
- Barbara Judkowiak: Słowo inscenizowane. O Franciszce Urszuli Radziwiłłowej - poetce. Poznań 1992
