Fretka
Z Wikipedii
| Fretka | |
 Fretka jako domowy pupil |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ssaki |
| Podgromada | ssaki żyworodne |
| Szczep | łożyskowce |
| Rząd | drapieżne |
| Rodzina | łasicowate |
| Rodzaj | Mustela |
| Gatunek | tchórz zwyczajny |
| Podgatunek | fretka |
| Nazwa systematyczna | |
| Mustela putorius furo | |
| (Linnaeus, 1758) | |
 Systematyka w Wikispecies |
|
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Fretka (Mustela putorius furo) - niewielki drapieżnik z rodziny łasicowatych.
Spis treści |
[edytuj] Fretka i tchórzofretka
Fretka jest udomowioną formą tchórza (prawdopodobnie tchórza zwyczajnego, choć nie wyklucza się tchórza stepowego). Krzyżówka fretki z tchórzem zwyczajnym znana jest pod nazwą tchórzofretka, w języku angielskim znana jest jako domestic ferret, czyli udomowiona fretka.
W potocznym znaczeniu nazwy fretka i tchórzofretka odnoszą się do zwierząt domowych, choć obydwie występują również w formie hodowlanej oraz dzikiej (wtórnie zdziczałej) jako uciekinierzy z hodowli lub krzyżówki z dzikim tchórzem. Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, że wszystkie te zwierzęta - tchórz, fretka i tchórzofretka - krzyżują się swobodnie wydając płodne potomstwo. Od lat 80. XX-wieku rośnie popularność fretki jako zwierzęcia domowego. Znalazło to wyraz we włączeniu fretek (obok psów i kotów) do grupy zwierząt podróżujących z paszportami dla zwierząt domowych w krajach UE. Jednak nie wszystkie kraje podchodzą z taką wyrozumiałością do domowych pupili. W Portugalii, na przykład, obowiązuje zakaz hodowania (bez odpowiedniej zgody) i przewożenia fretek ze względu na ryzyko hybrydyzacji pomiędzy fretkami domowymi i dzikimi.
[edytuj] Zachowanie
Fretki pozwalają się oswoić i mogą być dobrymi towarzyszami. Wymagają jednak dużej cierpliwości i zainteresowania ze strony właściciela. Żywiołowy charakter i nieustraszona natura dają wybuchową mieszankę w połączeniu z brakiem zahamowań i skłonnością do podgryzania. Nie jest to pupil dla każdego. Przy pochopnym zakupie, niemiłym zaskoczeniem może okazać się też intensywny zapach zwierzęcia, nie dający się porównać z zapachem psa czy kota. W okresie rui staje się mocniejszy a przestraszone zwierzę puszcza niekiedy tzw. "bąka". Jest to wydzielina z gruczołów okołoodbytowych służąca do odstraszania napastnika. Trudno też przyuczyć fretkę do korzystania z kuwety. Fretki żyją przeciętnie 6-10 lat, a w sprzyjających warunkach 8-12 lat.
[edytuj] Opis
Długość ciała wraz z ogonem: 40-70 cm. Samiec większy od samicy. Masa ciała: samica ok. 1 kg, samiec 1,5-3,0 kg. Fretka występuje w wielu odmianach barwnych. Najczęściej spotykane to: -Tchórzyk -Albinos -Tchórze Arlekiny -Balze (Strzałka) -Silver -Pandowate -DEW -Cynamon -Tchórz Pastelowy
[edytuj] Rozród
Trwa ok 42 dni; w miocie ok. 8 młodych. Samica może mieć do dwóch miotów rocznie, jednak jest to bardzo wyczerpujące. W dobrych hodowlach domowych hodowcy rozmnażają fretki raz w ciągu roku, zwykle na wiosnę, kiedy to zaczyna się ruja tych zwierząt.
[edytuj] Udomowienie
Nie jest znane miejsce ani okres domestykacji tchórza. Wiadomo, że nastąpiło to w basenie Morza Śródziemnego. Niewykluczone, że miejscem tym był Egipt, choć bardziej prawdopodobne wydaje się, że to Europejczycy oswoili tchórza. Znane były w starożytnym Egipcie, Rzymie oraz Grecji.
Najstarsze odkryte szczątki fretek pochodzą z ok. 1 500 p.n.e., dlatego przypuszcza się, że ich udomowienie nastąpiło jeszcze wcześniej.
[edytuj] Znaczenie dla człowieka
Podobnie jak pozostałe gatunki rodzaju Mustela fretka była i nadal jest cennym zwierzęciem futerkowym, bywa również wykorzystywana jako zwierzę laboratoryjne. Fretki od wieków używane były do polowań na króliki. Były również hodowane w Europie przed upowszechnieniem się kota domowego jako zwierzęta domowe tępiące myszy. Samiec fretki (albinos) widnieje na słynnym obrazie Leonarda da Vinci "Dama z łasiczką".
[edytuj] Ciekawostki
Fretka, znana z dobrze rozwiniętego instynktu łowieckiego, od dawien dawna używana była do polowania na króliki. Na polowanie wychodzono zwykle rano; odnalazłszy norę, zakładano przy każdym z kilku otworów workowatą, mierzącą ok. 1 m sieć, po czym wpuszczano fretkę przez otwór główny. Uciekający królik wpadał w zastawioną sieć, gdzie chwytany był przez myśliwego lub zaduszany przez fretkę. Samą fretkę należało schwytać, gdy tylko ukazywała się u wylotu nory, w przeciwnym razie wracała do nory króliczej i układała się w niej do spoczynku. Informacje o używaniu do polowania fretek (bądź innych łasicowatych) znajdujemy już w "Geografii" Strabona (w opisie zwalczania plagi królików na Balearach).
[edytuj] Ochrona
Fretka figuruje w załączniku III Konwencji Berneńskiej o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk.
