Fryderyk Karol Nesselrode
Z Wikipedii
Fryderyk Karol Nesselrode (właściwie: niem: Friedrich Carl Reichsgraf von Nesselrode-Ereshoven ros. Fiodor Nesselrode), hrabia (ur. 10 stycznia 1786, Sankt Petersburg, zm. 10 lipca 1868, Warszawa) – szlachcic niemiecki w służbie rosyjskiej, od 1813 r. adiutant wielkiego księcia Konstantego.
Syn Karola Franciszka Aleksandra (ur. 1752), arystokraty w służbie Austrii, Holandii, Francji, Prus i ostatecznie Rosji, i hrabianki Józefy Hatzfeldt-Wildenburg (1762-1816), pochodzącej ze znanego rodu posiadającego dolnośląskie państwo stanowe Trachenberg. Rodzina Nesselrode to prastary ród szlachecki pochodzący z Nadrenii, którego pierwotne nazwisko brzmiało Fleck. Ok. 1308 r. ród przyjął nazwisko od zamku Nesselrode (ob. Nesselrath), leżącego nad rzeką Wupper w pobliżu Solingen i Opladen. W latach 1652-1655 Nesselrodowie otrzymali tytuł baronów Rzeszy (Reichsfreiherr), zaś w latach 1698-1705 godność hrabiowską (Reichsgraf). Języka polskiego hrabia Fryderyk nauczył się dopiero w Warszawie. Od 1813 r. adiutant wielkiego księcia Konstantego. W 1822 r. urodziła się jemu i jego żonie Tekli Nałęcz-Górskiej córka, znana później jako Maria Kalergis. W 1823 r. rozstał się ze swoją żoną pod pretekstem niezgodności charakterów, a od 1828 r. córka wychowywała się w Petersburgu w domu ojcowskiego brata stryjecznego, Karola Roberta Nesselrode, kanclerza i ministra spraw zagranicznych Imperium Rosyjskiego, wraz z jego czworgiem dzieci.
Przed 1831 r. mianowany generałem brygady, w czasie powstania listopadowego w Noc Listopadową aresztowany wraz z innymi generałami wiernymi carowi. Po upadku powstania został mianowany głównym komendantem żandarmerii w Królestwie Polskim w stopniu generała-lejtnanta. Zyskał znaczny majątek na handlu domami i spekulacjach giełdowych, m.in. akcjami kolei warszawsko-wiedeńskiej. Po przejściu na emeryturę pozostał w Warszawie. W skorowidzu mieszkańców Warszawy z 1854 r. wymieniany był jako były generał-lejtnant, mieszkaniec Pałacu Potockich (własność hrabiego Aleksandra Potockiego) przy Krakowskim Przedmieściu w cyrkule 11.
Zmarł w 1868 r. został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (Aleja Katakumbowa filar 6), w grobie ufundowanym przez swą córkę (pochowaną później w tym samym grobie). Zdaniem Szenica, sądząc z korespondencji Marii Kalergis, popiersie na jego grobie zostało wykonane przez znakomitego wiedeńskiego rzeźbiarza Kaspara von Zumbuscha, a sfinansowane w 1873 r. Grobowiec jako jeden z niewielu na Powązkach nosi (utrzymany w bardzo skromnym tonie) napis niemiecki: "Graf Friedrich Karl Nesselrode 1786 †1868/Seine Tochter Marie Moukhanoff ruht bei ihm 1822-1874".
[edytuj] Bibliografia
- Heinrich Kneschke, Deutsches Adels-Lexicon, Leipzig 1865
- Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski 1851-1890, Warszawa 1982
