Garlica maoryska
Z Wikipedii
| Garlica maoryska | |||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
| Typ | strunowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podtyp | kręgowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | ptaki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podgromada | Neornithes | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nadrząd | neognatyczne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | gołębiowe | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | gołębiowate | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podrodzina | trerony | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | garlica maoryska | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Hemiphaga novaeseelandiae | |||||||||||||||||||||||||||||
| (Gmelin, 1789) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
 Systematyka w Wikispecies |
|||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
.jpg/180px-Kereru_(Grutness).jpg)
Garlica maoryska (Hemiphaga novaeseelandiae) - endemiczny ptak Nowej Zelandii.
Garlica maoryska należy do rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów, żyjących w Azji Południowo-Wschodniej, Półwyspie Malajskim, Afryce i Nowej Zelandii. Członkowie tej podrodziny żywią się głównie owocami[1].
Spis treści |
[edytuj] Opis
Garlica maoryska jest dużym (waga 550 - 850 g) żyjącym na drzewach gołębiem[2] występującym w lasach całej Nowej Zelandii, zarówno przybrzeżnych, jak i górskich[3]. Jest typowym przedstawicielem gołębi, posiada małą głowę prosty dziob i luźno połączone pióra. Wykazuje także typowe dla gołębi zachowania, takie jak picie przez ssanie wody, walki za pomocą skrzydeł, muskanie piór podczas zalotów. Garlice maoryskie budują słabe, płytkie gniazda z gałęzi i karmią swoje młode ptasim mleczkiem[1] [4].
Garlice maoryskie to drugie co do wielkości ptaki z rodziny gołębiowatych. Na głównej wyspie osiągają długość 51 cm i 650 g wagi, a na Wyspach Chatham nawet 55 cm i 800 g. Głowa, skrzydła i podgardle są zazwyczaj lśniąco zielono-purpurowe, zwykle z brązowym odcieniem, na Chathams z szarym. Piersi są zwykle białe, dziób czerwony z pomarańczowym końcem. Nogi i oczy są czerwone. Młode mają podobne do dorosłych ubarwienie, zwykle jaśniejsze z matowymi barwami na dziobie, oczach i stopach, oraz krótszym ogonem.
Garlice maoryskie wydają dźwięki brzmiące jak kuu a ich skrzydła szeleszczą charakterystycznie podczas lotu. Podczas fruwania ptaki często wznoszą się powoli w powietrze, po czym gwałtownie opadają. Uważa się, że to zachowanie ma jakiś związek ze zwyczajami godowymi.
[edytuj] Dieta
Garlice maoryskie odżywiają się głównie owocami zerwanymi z rosnących w lasach drzew. Spełniają ważną rolę w ekosystemie, gdyż są jedynymi ptakami zdolnymi do zjedzenia największych owoców, takich jak te rosnące na drzewach z gatunku Beilschmiedia tarairi, i w ten sposób rozprowadzić nasiona. Poza owocami garlice maoryskie jedzą czasem liście i pąki zwłaszcza roślin bogatych w azot, który jest potrzebny ich organizmom podczas rozmnażania. Lubią zwłaszcza liście sprowadzonej przez człowieka śliwy domowej[5].
[edytuj] Rozmnażanie
Rozmnażanie garlicy maoryskiej generalnie zależy od występowania dojrzałych owoców, co jest związane z porą roku, warunkami atmosferycznymi i lokalizacją. W rejonach, w których występują drzewa owocujące cały rok, gołębie te nie posiadają określonej pory godowej. Na południu Nowej Zelandii, gdzie drzew tych brakuje, ptak rozmnaża się zwykle od października (wczesna wiosna) do kwietnia (późne lato).
Garlica maoryska gniazduje na drzewach, składa pojedyncze jajo w słabej jakości gnieździe zbudowanym z kilku zebranych razem gałązek. Pisklę wykluwa się po 28 dniach, po kolejnych 36 jest w pełni opierzony. Jeśli owoców jest pod dostatkiem, para może się nieść kilka razy w ciągu jednego sezonu.
[edytuj] Populacja i ochrona
Populacja garlicy maoryskiej spadła znacznie od czasu przybycia na Nową Zelandię ludzi i nadal maleje, zwłaszcza na Wyspie Południowej, ptak jest jednak nadal dość powszechny na zachodzie Wyspy Południowej i wybrzeżu Otago. Zwierzęta te żyją zwykle w lasach, buszu, na terenach rolnych, a także w miejskich parkach i ogrodach.
Sprowadzona australijska pałanka kuzu (Trichosurus vulpecula) oraz gatunki szczurów - głównie szczura śniadego (Rattus rattus) ale także szczura pacyficznego (Rattus exulans) i szczura wędrownego (Rattus norvegicus) znacząco zmniejszają liczbę owoców będących pożywieniem gołębi i innych ptaków, a także zjadają jajka i pisklęta.
Populacja garlicy maoryskiej zmniejsza się także z powodu polowań, zniszczenia środowiska i niewielkiej zdolności rozrodczej[6][7][8]. Gołębie te były bardzo liczne jeszcze w latach 60. XIX wieku i wielkie ich stada gromadziły się na owocowych drzewach, by żerować[9]. W 1864 nałożono ograniczenia na ludzi polujących na te ptaki, a w 1921 zakazano łowów całkowicie[1], choć egzekwowanie tego prawa nie jest wystarczające. Niektórzy Maorysi protestowali przeciwko zakazowi uzasadniając to swoją tradycją polowań na gołębie[2].
[edytuj] Podgatunki
Wyodrębniono dwa podgatunki garlicy maoryskiej - żyjący obecnie na większości obszarów Nowej Zelandii H. n. novaseelandiae i wymarły już, występujący niegdyś na Norfolk H.n. spadicea. Podgatunki różniły się barwą i szczegółami anatomicznymi[4].
Oficjalnie opisany jako podgatunek H. n. chathamensis żyjący na Wyspach Chatham, różni się na tyle od garlicy maoryskiej, by móc zostać opisanym jako osobny gatunek[10].
[edytuj] Źródła
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Falla, R. A., R. B. Sibson, and E. G. Turbott (1979). The new guide to the birds of New Zealand and outlying islands. Collins, Auckland.
- ↑ Clout, M. (1990). The Kereru and its forests. Birds International 2:10-19.
- ↑ Clout, M. N., P. D. Gaze, J. R. Hay, and B. J. Karl. (1986) Habitat use and spring movements of New Zealand pigeons at Lake Rotoroa, Nelson Lakes National Park. Notornis 33:37-44.
- ↑ 4,0 4,1 James, R. E. (1995). Breeding ecology of the New Zealand pigeon at Wenderholm Regional Park. p93. School of Environmental and Marine Science. University of Auckland, Auckland.
- ↑ O'Donnel, C & P. Dilks (1994) "Foods and foraging of forest birds in temperate rainforest, South Westland, New Zealand" New Zealand Journal of Ecology 18(2): 87-107. [1]
- ↑ Clout, M. N., K. Denyer, R. E. James, and I. G. Mcfadden. (1995) Breeding success of New Zealand pigeons (Hemiphaga novaeseelandiae) in relation to control of introduced mammals. New Zealand Journal of Ecology:209-212.
- ↑ Clout, M. N., B. J. Karl, R. J. Pierce, and H. A. Robertson. (1995) Breeding and survival of New-Zealand pigeons Hemiphaga novaeseelandiae. Ibis 137:264-271.
- ↑ Clout, M. N., and A. J. Saunders. (1995) Conservation and ecological restoration in New Zealand. Pacific Conservation Biology 2:91-98.
- ↑ Best, E. (1977). Forest lore of the Maori. E.C. Keating Government Printer, Wellington, New Zealand.
- ↑ Millener, P. R., and R. G. Powlesland. (2001). The Chatham Island pigeon (Parea) deserves full species status; Hemiphaga chathamensis (Rothschild 1891); Aves: Columbidae. Journal of the Royal Society of New Zealand 31:365-383.
- Hugh Robertson and Barrie Heather - The Hand Guide to the Birds of New Zealand, Penguin Books (1999) ISBN 0-14-028835-X
- Dijkgraaf, A. C. 2002. Phenology and frugivory of large-fruited species in northern New Zealand and the impacts of introduced mammals. PhD Thesis, School of Biological Sciences. University of Auckland, Auckland. 413Pages.
