Gołąb skalny
Z Wikipedii
Gołąb skalny | |||||||||||||||||||||||||||||
Gołąb miejski ubarwiony podobnie jak dziki gołąb skalny |
|||||||||||||||||||||||||||||
Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
Typ | strunowce | ||||||||||||||||||||||||||||
Podtyp | kręgowce | ||||||||||||||||||||||||||||
Gromada | ptaki | ||||||||||||||||||||||||||||
Podgromada | Neornithes | ||||||||||||||||||||||||||||
Nadrząd | neognatyczne | ||||||||||||||||||||||||||||
Rząd | gołębiowe | ||||||||||||||||||||||||||||
Rodzina | gołębiowate | ||||||||||||||||||||||||||||
Gatunek | gołąb skalny | ||||||||||||||||||||||||||||
Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
Columba livia | |||||||||||||||||||||||||||||
Gmelin, 1789 | |||||||||||||||||||||||||||||
Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
Gołąb skalny (Columba livia) — średni, osiadły ptak z rodziny gołębiowatych, zamieszkujący południową Europę, północne wybrzeża Francji i Wysp Brytyjskich, południową i środkową Azję oraz północną Afrykę.
Gołąb domowy (Columba livia forma domestica) - udomowiona około 4000 lat temu przez Fenicjan [1] i występująca w wielu rasach forma gołębia skalnego.
Gołąb miejski (Columba livia forma urbana) - forma kosmopolityczna, wywodząca się od gołębia skalnego i zamieszkująca wszystkie większe miasta Europy i większości świata. W Warszawie na km2 w okresie letnim przypada od 390 do 680, a w zimowym 970 - 1740 gołębi miejskich. Istnieją dwie hipotezy na temat pochodzenia populacji miejskich. Starsza tradycyjna zakłada, że tworzą ją zdziczali uciekinierzy z hodowli. Natomiast wg nowszej, alternatywnej, jeszcze na terenie pierwotnego zasięgu występowania gołębie skalne skolonizowały europejskie miasta, wykorzystując kamienne budynki jak skały, a następnie rozprzestrzeniły się na całą Europę i świat.[2] Niewątpliwie natomiast populacje miejskie są stale zasilane przez kolejnych uciekinierów z hodowli.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Wygląd zewnętrzny
- Obie płci ubarwione jednakowo. Upierzenie niebieskawoszare z niebieskofioletowymi plamami o metalicznym połysku na bokach szyi, na wierzchu ramieniowej części skrzydeł dwa podłużne ciemne pasy. Biały kuper. Skrzydła od spodu białe, z wąskim, ciemnym tylnym brzegiem, co jest dobrze widoczne w locie. Na końcu ogona ciemny pasek. Oczy czerwone, dziób wąski, ciemnoszary z białą woskówką.
- Gołębie miejskie są polimorficzne: część osobników (ok. 10%) jest ubarwiona identycznie lub podobnie jak gołębie skalne, a pozostałe są w różnym stopniu melanistyczne lub wykazują inne cechy wynikające m.in. z krzyżowania się z gołębiami hodowlanymi. W porównaniu do dzikich gołębi skalnych, gołębie domowe mają krótszy i masywniejszy dziób oraz większą woskówkę.
- Rozmiary
- długość ciała ok. 31-36 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 63 - 69 cm
- Waga
- ok. 300 g
- Głos
- Gruchanie - głębokie, dudniące gruu, młode gołębie piszczą -- domagając się karmienia (nawet gdy już są wypierzone i latają w obecności gołębi dorosłych)
- Długość życia
- Średnio 3 lata.
[edytuj] Środowisko
Skalne ściany zarówno na morskich wybrzeżach, jak i równinach czy górach. Forma miejska synantropijna, licznie zamieszkuje miasta, traktując ściany budynków w ten sam sposób jak forma dzika skalne stromizny. Unika zadrzewień.
[edytuj] Pożywienie
Różnego rodzaju nasiona i owoce (w mieście odpadki), również żołędzie, jagody, drobne ślimaki. Żeruje na skałach, terenach pokrytych piaskiem lub niską roślinnością zielną.
[edytuj] Lęgi
Dwa - trzy lęgi w roku. Okres lęgowy u gołębi miejskich trwa praktycznie przez cały rok, mniejsze natężenie zachowań godowych ma miejsce jedynie w grudniu i styczniu. Maksymalnie 8 lęgów w roku. Gniazdo: z reguły gniazduje w koloniach, w skalnych szczelinach i niszach. W mieście w zagłębieniach ścian budynków. Gniazdo stanowi mała sterta bezładnie ułożonych gałązek.
- Jaja
- Samica składa 2 białe jaja z lekkim, zielonkawym połyskiem.
- Wysiadywanie
- Jaja są wysiadywane przez okres ok. 17 dni przez oboje rodziców, lecz udział samicy jest znacznie większy.
- Pisklęta
- Młode wykluwają się po 16-19 dniach, opuszczają gniazdo po 35-37 dniach.
[edytuj] Status i ochrona
Liczny w miastach, pospolity. W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową na podstawie § 1 pkt 1 lit. a i § 2 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220, poz. 2237).
[edytuj] Rasy gołębia skalnego (domowego)
- Akermański
- Bagdeta norymberska
- Barwnogłówka królewiecka
- Barwnogłówka poznańska
- Berliński długi
- Berliński krótkodzioby
- Besarabski
- Białogłówka gumbińska
- Bielcki krótkodzioby
- Bieluch
- Blondyneta
- Blueta
- Bok nikołajewski
- Cauchois
- Czajka saksońska
- Czilik rostowski
- Dolnośląski biały łapciaty
- Dragon
- Garłacz angielski
- Garłacz brneński
- Garłacz górnośląski
- Garłacz pomorski
- Garłacz siodłaty
- Gil
- Grzywacz polski
- Indian
- Jaskólec
- Jejski dwuczuby
- Karier angielski
- Kasselski lotny
- King
- Kiszyniowski krótkodzioby
- Krakowski końcaty
- Krótkodzioby polski
- Krymka białostocka
- Krymka litewska
- Lotny Kriukowski
- Kurak maltański
- Kurak modeński
- Lahore
- Lazurek
- Lentacz rżewski
- Loczek
- Łabędź rostowski
- Łabędź stargardzki
- Łódzki pstry
- Maściuch polski
- Maściuch polski koroniasty
- Mewka chińska
- Mewka jednokolorowa
- Mewka niemiecka tarczowa
- Mewka polska
- Mniszka rostowska
- Motyl warszawski
- Murzyn polski
- Olbrzym amerykański
- Olbrzym rzymski
- Orlik polski
- Orlik wileński
- Pawik
- Perłowy
- Perukarz
- Pocztowy ozdobny
- Pocztowy sportowy
- Pocztowy standard
- Podbródek hanowerski
- Połtawski czarnioogoniasty
- Praski krótkodzioby
- Ryś polski
- Satyneta
- Show homer
- Skowronek koburski
- Sokół gdański
- Srebrniak polski
- Sroczka polska
- Sroka niemiecka
- Staluch polski
- Stawak polski
- Stralzundzki wysokolotny
- Strasser
- Szek budabeszteński
- Szek polski
- Szek polski wywrotny
- Teksaner
- Tippler lotny
- Tippler angielski
- Tippler zagłębiowski
- Turkot bucharski
- Turkot niemiecki
- Wiedeński długi
- Wiedeński krótkodzioby
- Wołżański czerwonopierśny
- Wrocławski mięsny
- Wywrotek mazurski
- Wywrotek odeski
- Wywrotek pomorski
- Zakonniczka
- Zamojski
[edytuj] Zobacz też
Przypisy
- ↑ Bolesław Nowicki, Edward Pawlina, Andrzej Dubiel "Gołębie. Chów, hodowla, rasy." Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1996, s. 9
- ↑ Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany, PTPP "pro Natura", Wrocław 2003, ISBN 83-919626-1-X