Gorączka reumatyczna
Z Wikipedii
Gorączka reumatyczna (łac. morbus rheumaticus, ang. rheumatic fever), określana niekiedy jako alergizacja paciorkowcowa[potrzebne źródło] to choroba ogólnoustrojowa o autoimmunologicznym charakterze. Gorączka reumatyczna jest powikłaniem zakażenia gardła paciorkowcem β-hemolizującym grupy A (PBHA), co jest uwarunkowane podobieństwem antygenów paciorkowcowych i ludzkich. W patogenezie choroby mają udział predyspozycje genetyczne.
Autorstwo przysłowia medycznego opisującego naturę tej choroby: "Gorączka reumatyczna liże |stawy, kąsa serce" przypisywane jest Charlesowi Lasègue.
Spis treści |
[edytuj] Epidemiologia
Szczyt zachorowań przypada na 10.-12. rok życia. Obserwuje się tendencję spadkową zachorowalności na gorączkę reumatyczną.
[edytuj] Etiologia
Wywołana jest zakażeniem paciorkowcem hemolizującym grupy A, przy istniejącym hiperergicznym odczynie na zakażenie bakteryjne z elementami autoagresji. Pojawia się najczęściej po przebyciu anginy paciorkowcowej, róży lub płonicy. Wrażliwość na antygeny paciorkowców uwarunkowana jest obecnością antygenu HLA II DR4.
[edytuj] Patogeneza
Istotą choroby są zmiany zapalne w tkance łącznej serca i naczyń, gdzie powstają nacieki komórkowe (guzki Aschoffa), które martwieją i bliznowacieją.
[edytuj] Objawy i przebieg
Choroba ujawnia się po około 3 tygodniach od przebytego paciorkowcowego zapalenia gardła. Przebiega w ostrych rzutach, które trwają ok. 4-6 tygodni, przejawiają się dolegliwościami stawowymi i oddzielonych od siebie kilkuletnimi okresami utajenia. Podczas pozornego wygaśnięcia choroby procesy reumatyczne przebiegają w mięśniu sercowym i wsierdziu.
Zmiany zapalne stawu utrzymują się kilka lub kilkanaście dni, a następnie przechodzą i pojawiają się w innym stawie. Nigdy nie dochodzi do destrukcji i zmian radiologicznych w stawach, co odróżnia chorobę reumatyczną od reumatoidalnego zapalenia stawów. Najpoważniejsze komplikacje związane są z zajęciem serca, głównie zastawki mitralnej. Doprowadza to w przebiegu choroby, do jej zwężenia niekiedy krytycznego, skutkując niewydolnością krążenia i koniecznością jej wymiany bądź reperacji.
[edytuj] Rozpoznanie
Za kryteria rozpoznania choroby uznaje się tzw. kryteria Jonesa, które dzielą się na większe i mniejsze:
- Kryteria większe
- wędrujące zapalenie stawów
- zapalenie serca (pancarditis)
- guzki podskórne
- rumień obrączkowaty (brzeżny)
- pląsawica Sydenhama
- Kryteria mniejsze
Do rozpoznania potrzebne jest stwierdzenie dwóch objawów większych lub jednego większego i dwóch mniejszych. Nie można brać pod uwagę objawu małego jeżeli został uwzględniony jako objaw duży.
[edytuj] Leczenie
W leczeniu przeciwpaciorkowcowym i w prewencji pierwszego rzutu choroby stosuje się penicyliny. U pacjentów uczulonych na penicylinę lekami z wyboru są erytromycyny lub sulfadiazyny. W leczeniu objawowym przeciwzapalnym zastosowanie znajdują kortykosteroidy i kwas acetylosalicylowy.
| Lek | Dawka | Czas podawania |
| Penicylina benzylobenzatynowa (Debecylina) | 600 .000 j. (u dzieci <30 kg) | 1× co 3-4 tyg. |
| Penicylina benzylobenzatynowa | 1 .000 000 j. (u dzieci >30 kg i dorosłych) | 1× co 3-4 tyg. |
| Pencylina fenoksymetylowa | 500j. | 2×dziennie p.o. |
| V-cylina | 400 000 j. | 2×dziennie p.o. |
| Prednizolon | 1 mg/kg m.c. | 1× dziennie przez 3 tyg., potem zmniejszyć dawkę |
| Kwas acetylosalicylowy | 0.75 mg/kg m.c. | 1× dziennie 6-12 tyg. |
[edytuj] Bibliografia
- Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-031-0.
- Pediatria. Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalizacyjnego. Anna Dobrzańska, Józef Ryżko (red.). Wrocław: Urban&Partner, 2005. ISBN 83-89581-25-6.
