Hala Goryczkowa
Z Wikipedii
Hala Goryczkowa – dawna hala pasterska, która znajdowała się na Dolinie Goryczkowej w Tatrach Zachodnich na wysokości 1360-1870 m n.p.m. Obejmowała obydwa jej odgałęzienia; Goryczkową pod Zakosy i Dolinę Świńską. Wypasano nie tylko na trawiastym jej dnie i zboczach, ale także na grzbiecie Kondratowego Wierchu i wschodnich stokach Kasprowego Wierchu. Łączna jej powierzchnia wynosiła 224,37 ha, z czego właściwe pastwiska stanowiły 10 ha, reszta to były halizny (81 ha), lasy (39 ha), kosodrzewina (16 ha) i nieużytki (78,37 ha). Dodatkowa powierzchnia serwitutów wynosiła 68,43 ha.
Nazwa hali nie pochodzi od licznych gatunków goryczek występujących w Tatrach (na Hali Goryczkowej są one zresztą rzadkie), lecz od bacy o nazwisku Goryczka (jest to nazwisko dość popularne wśród górali). W czasie II wojny światowej i po niej hala była bardzo intensywnie eksploatowana przez nadmierny wypas; wypasano tutaj 149 owiec (przeliczeniowych), co zdecydowanie przekraczało możliwości tej hali, gdyż porost trawy jest tutaj słaby, dużą część stanowiły piargi i inne nieużytki. Nadmierny wypas powodował erozję stromych stoków. Na północnych stokach, pod granią główną Tatr owce wydeptały liczne perci zwane Zakosami. Z konieczności, by wyżywić liczne stado juhasi przepędzali owce (przez Świńską Przełęcz) na słowacką stronę, gdzie trawa była bujniejsza i niewypasana (Słowacy wcześniej znieśli lub ograniczyli wypas w Tatrach).
W XIX wieku stanowiła ona własność gminy Murzasichle, Gliczarów i Zubsuche. Do 1961 r. tylko (30,27 ha) stanowiło własność TPN, większość, tj. 194,1 ha było w rękach górali, od których TPN później wykupił tę halę. Na Wyżniej i Niżniej Goryczkowej Równi stały liczne szałasy i szopy. Jeszcze dawniej istniały podobno szałasy jeszcze wyżej, w Dolinie pod Zakosy, na wysokości ok. 1580 i 1620 m n.p.m.
Obecnie nie wypasa się tutaj już ani owiec, ani bydła. Nie prowadzą też tędy żadne szlaki turystyki pieszej. Jednak hala jest w dalszym ciągu bardzo intensywnie eksploatowana, tym razem przez narciarzy. Jest jednym z najbardziej popularnych i zatłoczonych ośrodków narciarskich w okolicach Zakopanego. Istniejąca tutaj kolej krzesełkowa Goryczkowa (z Wyżniej Równi Goryczkowej na Kasprowy Wierch) przewozi w ciągu zimowego sezonu (a trwa on tutaj przeważnie od 15 grudnia do początków maja) ok. 0,5 miliona narciarzy. Kocioł Goryczkowy to jedyne miejsce w Polsce, gdzie można uprawiać narciarstwo w alpejskim stylu. Trasa zjazdowa z Kasprowego Wierchu jest trudna i wymaga pewnych umiejętności narciarskich, ale daje niezapomniane przeżycia. Oprócz dobrze utrzymanej przez ratraki trasy zjazdowej można tu uprawiać kwalifikowaną turystykę narciarską na specjalnie wytyczonych nartostradach.
[edytuj] Nartostrady
- jednokierunkowa z Kasprowego Wierchu przez Dolinę pod Zakosy, zboczami dolnej części Kondratowego Wierchu do schroniska PTTK na Hali Kondratowej,
- dwukierunkowa z Goryczkowej Równi Niżniej do Doliny Kondratowej poniżej Polany Kondratowej,
- jednokierunkowa od dolnej stacji wyciągu przez Kondrackie Rówieńki, wzdłuż potoku Bystra do Kuźnic,
- jednokierunkowa od Myślenickich Turni do dolnej stacji wyciągu kolejki krzesełkowej.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka Encyklopedia Tatrzańska. Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- Władysław Szafer: Tatrzański Park Narodowy. Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
- Tatry Zachodnie. Mapa turystyczna 1: 20 000. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 2005/06. ISBN 83-7329-645-X.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona kolejki krzesełkowej:cennik, mapy tras, warunki pogodowe
- Dokładne pomiary (przy pomocy GPS) intensywności eksploatacji rejonu Hali Goryczkowej i Doliny Gąsienicowej przez narciarzy
Chochołowska • Filipka • Gąsienicowa • Goryczkowa • Giewont • Huty • Iwanówka • Jarząbcza • Jarząbka • Jaworzyna pod Furkaską • Jaworzyna Rusinowa • Jaworzynka • Kalatówki • Kasprowa • Kondratowa • Kominy Dudowe • Kominy Tylkowe • Kopieniec • Kopka • Kopy Sołtysie • Królowa • Kryta • Lejowa • Mała Łąka • Miętusia • Morskie Oko • Olczysko • Ornak • Pańszczyca • Pisana • Pięć Stawów • Pyszna • Roztoka • Skupniowa • Smreczyny • Smytnia • Stara Robota • Stoły • Tomanowa • Toporowa • Trzydniówka • Upłaz • Waksmundzka • Wołoszyńska • Za Mnichem