Harcerstwo w okresie stalinizmu
Z Wikipedii
| To jest artykuł z cyklu Historia harcerstwa |
| Początki ruchu skautowego na świecie |
| Ruch skautowy na ziemiach polskich |
| Harcerstwo do II wojny światowej |
| Harcerstwo podczas II wojny światowej |
| Odrodzenie harcerstwa |
| Harcerstwo w okresie stalinizmu |
| Harcerstwo PRL |
| Odnowa harcerstwa KIHAM - RHS - RHR |
| Rozłam harcerstwa POH - SHK Zawisza - ZHR - ZHP-1918 - SH |
| Współczesne harcerstwo |
| Organizacje harcerskie |
[edytuj] Harcerstwo w okresie stalinizmu (1949-1956)
W okresie 1949-1956 działało ok. 100 organizacji tzw. "drugiej konspiracji harcerskiej" w większości bez broni lub z nieliczną bronią przechowywaną na wypadek wybuchu III wojny ewentualnie używanej celem szkolenia. W większym stopniu pojawiały się cele wychowania patriotycznego, a nawet w wielu organizacjach oddziaływania na młodzież nie zrzeszoną i społeczeństwo. Nagminnie posługiwano się ulotką i napisami na murach. Eksplozja powstawania nowych organizacji łączyła się z bezprawnym zlikwidowaniem ZHP w 1949 roku.
Niektóre harcerskie organizacje niepodległościowe z tego okresu poza działalnością niepodległościową prowadziły działalność harcerską. Przyjmowano harcerską strukturę organizacyjną z podziałem na zastępy, drużyny, hufce, a nawet sporadycznie do komendy chorągwi włącznie. Przeprowadzano biegi harcerskie w terenie na stopnie harcerskie, wydawano rozkazy, mianowano funkcyjnych, przyznawano stopnie harcerskie. Szkolono harcerzy w łączności, terenoznawstwie, samarytance.
Trudno ustalić pełną liczbę uczestników "drugiej konspiracji harcerskiej" ale pewien obraz daje liczba 2997 harcerek i harcerzy uzyskana z akt sądowych i rejestrów skazanych.
(Grzegorz Baziur – Dwie konspiracje harcerskie – Biuletyn IPN nr 10 oraz Ryszard Jakubowski "Kot" – Tropami II harcerskiej konspiracji (1944–1956))
[edytuj] Kalendarium
- rok 1949 – Wprowadzono nowe stopnie i sprawności. Za podstawę pracy w roku 1949/1950 przyjęto referat Władysława Kosińskiego "W pracy i walce z klasą robotniczą wychowujemy młodzież harcerską". Stopniowo eliminowano tradycyjne formy pracy i emblematy organizacyjne. Na miejsce krzyża i lilijki wprowadzono Odznakę Harcerską wzorowaną na znaczku ZMP. Instruktorów-księży zwalniano z funkcji i zabraniano wszelakich akcentów religijnych. Wprowadzono nowy mundur na wzór pionierski, podobnie jak i nowy salut zastępujący tradycyjny – wojskowy. Pozdrowienie harcerskie przyjęło formę "W nauce, pracy i walce – Czuwaj!". Komendy chorągwi i hufców przemianowano na komendy wojewódzkie i powiatowe. Zlikwidowano harcerstwo starsze, a młodzież szkół średnich przekazano do ZMP i "Służby Polsce". Zwolniono większość dawnych instruktorów oraz przyznano stopień harcmistrza wszystkim członkom Zarządu Głównego ZMP
- 1950 – zakaz używania stroju i odznak harcerskich, nowe Prawo i Przyrzeczenie.
- 15 października 1950 – bezprawne wcielenie ZHP w struktury Związku Młodzieży Polskiej.
- 1 czerwca 1951 – powstaje Organizacja Harcerska Związku Młodzieży Polskiej. OH ZMP wykorzystując nazwę "harcerska" zaprzestała stosowania metodyki harcerskiej i była kopią radzieckich pionierów (białe koszule, czerwone chusty, komunistyczna odznaka – tzw. "czuwajka" – zamiast krzyża itp).
- maj-czerwiec 1956 – wyodrębnienie się Organizacji Harcerskiej (w ramach ZMP), zmiana nazwy na Organizacja Harcerska Polski Ludowej (OHPL), deklaracja powrotu do tradycyjnego munduru i nazw.
