Heian
Z Wikipedii
Japonia |
|
To jest artykuł z cyklu: |
| Wikiprojekt · Portal · Kategoria · Zadanie |
Heian (jap. 平安時代 - Heian-jidai) to okres w historii Japonii trwający od 794 do 1185 roku. Jego początek wyznacza przeniesienie dworu cesarskiego do specjalnie w tym celu wybudowanego w zachodniej części Honshū miasta Heian (obecnie Kyōto).
Heian jest najdłuższym z okresów, na które historycy tradycyjnie dzielą dzieje Japonii. To czas względnego spokoju wewnętrznego. Wkrótce po 838 roku oficjalne stosunki z państwem chińskim zostały zerwane, czego skutkiem był intensywny rozwój kultury narodowej, wolnej już od chińskich wpływów.
W epoce Heian granice między poszczególnymi klasami społecznymi stawały się coraz wyraźniejsze. Z czasem przejście z jednej do drugiej stało się rzadkością. Dzięki nadaniom ziemi bardzo wzrosła gospodarcza i polityczna rola arystokracji. Szczególnie silne stały się rody możnowładcze ze wschodu Honshū, okolic równiny Kantō. Była to szlachta nowego rodzaju - nie dworska, jak mieszkańcy stolicy, a związana ściśle z wojną (otrzymywali nadania ziemi by podbijać ziemie zajmowane przez Ajnów). Wkrótce to właśnie ona zaczęła przejmować władzę w państwie.
Jednocześnie zmniejszała się realna władza cesarza. Z czasem zaczął on tylko panować, natomiast najważniejsze decyzje podejmowali kanclerze (kanpaku - 関白). Urząd ten zmonopolizował w tamtych czasach najpotężniejszy ród możnowładczy - Fujiwara. Od 866r., kiedy głowa tego rodu, Yoshifusa, został regentem sprawującym władzę w imienu cesarza, pomimo, że ten nie był juz dzieckiem - stało się jasne, kto faktycznie rządzi krajem. Ród Fujiwara utrzymywał swoje wpływy w rodzinie cesarskiej regularnie wżeniając się w nią, dzięki czemu każdy kolejny potomek cesarski był równocześnie wnukiem głowy rodu. Kiedy następca tronu dorastał, naciskano na niego, by zrzekł się władzy na rzecz kolejnego pretendenta, co sprawiało, że rzeczywista rola cesarzy była niewielka. Szczyt ich potęgi przypadł na lata sprawowania przywództwa przez Michinagę (966-1027).
Epoka Heian zakończyła się wojną domową Gempei (1180 – 1185), w której walczyły ze sobą rodziny Taira (Heishi) i Minamoto (Genji). Kilkanaście lat wcześniej Taira wymordowali niemal wszystkich członków rodu Minamoto, ci jednak zdołali odbudować swoją potęgę. Podczas wojny Genpei doszło według tradycji do pierwszego seppuku, które popełnił Minamoto Yorimasa. Ostatecznie zwycięstwo walczących pod białym sztandarem Minamoto rozstrzygnęło się w bitwie morskiej w cieśninie Dannoura na Wewnętrznym Morzu Japońskim. Wojna ta była opiewana w wielu charakterystycznych dla tej epoki eposach rycerskich. Najsłynniejszym z nich jest "Genji monogatari" autorstwa kobiety (odgrywały one ogromną rolę w kulturze tamtych czasów) Murasaki Shikibu. W 1192 roku cesarz nadał Minamoto Yoritomo tytuł Seii Taishōgun. Od tego momentu centrum życia politycznego kraju przesunęło się na równinę Kantō. Yoritomo przeniósł swoją stolicę do Kamakury, od której swoją nazwę bierze kolejna epoka, która trwała do 1333.
