Holszany

Z Wikipedii

Współrzędne: 54°15'22" N 26°00'51" E54.2561111 26.0141667 (Holszany)


Holszany Гальшаны
Ruiny zamku
Państwo	Białoruś
Obwód	grodzieński
Rejon	oszmiański
Położenie	54°15' N 26°00' E
Nr kierunkowy	+375 1593
Kod pocztowy	231120
Położenie na mapie kraju Holszany Гальшаны
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Holszany lub Halszany (lit. Alšenai, biał. Halšany, biał. Гальшаны ) - wieś (dawne miasteczko), obecnie położona w rejonie oszmiańskim, w zachodniej Białorusi, w obwodzie grodzieńskim. W Holszanach urodziła się polska królowa Zofia Holszańska.

[edytuj] Historia

Założycielem miasta, wg. legendy, był Holsza, jeden z synów Romunta (kniazia litewskiego). Od Holszy wywodzi swoje pochodzenie ród Holszańskich.

Po śmierci Pawła Algimuntowicza Holszańskiego (biskupa łuckiego, a później wileńskiego), Holszany odziedziczyła Helena Dubrowicka. Po jej zaślubinach (w roku 1525) z Pawłem Sapiehą, miasto przeszło w ręce rodziny męża. Ostatnimi dziedzicami majątku holszańskiego z rodu Sapiehów byli Kazimierz (zm. w 1639) i Tomasz (zm. w 1646). Majątek obciążony znacznymi długami powoli zmieniał właścicieli i podupadał.

Zamek holszański wybudowano w 1610 na zlecenie Pawła Stefana Sapiehy, wicekanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zamek uważano za jeden z piękniejszych zamków na Wileńszczyźnie. Wznosił się na brzegu rzeki Olszanki. Był dwupiętrowy i w kształcie czworoboku z ośmiościennymi wieżami po bokach. Budynek posiadał system ocieplający, wodociągi i kanalizację. Pokoje gościnne oraz galerie zdobiły freski i bogata sztukateria, podłogi wyłożone były terakotą. Wokół zamku zbudowano 3 sztuczne jeziora, których dno wyłożono kafelkami. W rezydencji Sapiehy mieściła się okazała biblioteka i galeria obrazów.

W ciągu wieków zamek kilkakrotnie przebudowywano. Zaczął też popadać w ruinę. W czasach "potopu szwedzkiego" został ograbiony i zniszczony.

W XIX w. należał do rodziny Żabów. W 1880, kolejny właściciel (Gorbaniew) rozebrał wieże i część ścian pod budowę karczmy.

Kościół i klasztor to inne zabytki miejscowości. Zostały ufundowane w 1618 przez Pawła Stefana Sapiehę. Wdowa po nim dobudowała do kościoła rotundę, w której umieściła marmurowy nagrobek męża oraz nagrobki jego trzech poprzednich żon. Nagrobki te pozostawały w świątyni do ok. 1970, kiedy to wywieziono je do Muzeum Starożytnej Historii i Kultury Białoruskiej w Mińsku.