Honoré de Balzac
Z Wikipedii
| Honoré de Balzac | |
 Honoré de Balzac |
|
| Prawdziwe nazwisko | Honoré de Balzac |
| Data i miejsce urodzenia | 20 maja 1799, Tours |
| Data i miejsce śmierci | 18 sierpnia 1850, Paryż |
| Narodowość | Francuz |
| Dziedzina sztuki | pisarz |
| Styl | Realizm |
| Ważne dzieła | Komedia ludzka |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
 Kolekcja cytatów w Wikicytatach |
|
Honoré de Balzac (urodzony 20 maja 1799 w Tours, zmarł 18 sierpnia 1850 w Paryżu) - powieściopisarz francuski, obok Dickensa i Tołstoja jeden z najważniejszych współtwórców współczesnej powieści europejskiej, autor monumentalnego cyklu powieściowego Komedia ludzka (La Comédie humaine).
Spis treści |
[edytuj] Biografia
[edytuj] Biografia
[edytuj] Dzieciństwo i młodość
Pochodzący z Langwedocji ojciec Honoriusza, człowiek prosty lecz oczytany samouk, przyjął nazwisko szlacheckie de Balzac i w czasie rewolucji w służbie państwowej wzbogacił się, pojął za żonę 18-letnią dziewczynę Anne-Laure z domu Sallambier, od której był starszy o 32 lata. Pierwszym ich dzieckiem był Honoriusz. Nielubiany przez matkę nieszczęśliwe dzieciństwo spędził właściwie poza domem. Najpierw oddano go do mamki, u której przebywał przez 4 lata, następnie pod opieką obcych ludzi nauczył się czytać i pisać. Matkę widywał tylko w niedzielę. Gdy ukończył 6 lat, ojciec umieścił go jako alumna w prowadzonej przez zgromadzenie oratorianów szkole z internatem w Vendome, gdzie przebywał do 14 roku życia. Przeżycia z tego okresu zawarł w dużej mierze w autobiograficznej powieści Ludwik Lambert.
Po powrocie, źle traktowany przez swarliwą i egoistyczną matkę, w wieku 18 lat opuścił dom i zamieszkał na nędznym poddaszu, gdzie usiłował utrzymać się z pisania utworów literackich. Ten dramat niekochanego dziecka ujawnił dopiero w 1846 roku, 4 lata przed śmiercią.
Po ukończeniu w Tours szkoły średniej, zgodnie z wolą ojca, który widział w nim przyszłego prawnika, pracował w kancelarii adwokackiej, a następnie notarialnej. Na Sorbonie podjął studia prawnicze (których nie ukończył), a jednocześnie słuchał wykładów z literatury i filozofii.
[edytuj] Miłość, pieniądze i pierwsze sukcesy literackie
Mając 18 lat napisał w swej ubogiej mansardzie pierwszą tragedię (Cromwell, 1820) oraz powieści filozoficzne.
1825 usiłował wziąć sprawy w swe ręce i podjął działalność gospodarczą uruchamiając drukarnię, jednak po 4 latach okazało się, że nie sprostał paryskim cwaniakom i wytrawnym bankierom, a jego działalność gospodarcza zakończyła się fatalnym bankructwem. Na spłatę długów poświęcił nawet skromny majątek rodzinny. Z długów nie wyszedł do końca życia, ratując się zaliczkami na powieści, których jeszcze nie zaczął pisać.
W 1829 osiągnął pierwszy sukces literacki powieścią Szuanie (Les Chouans). Jeszcze większy rozgłos uzyskała książka Fizjologia małżeństwa (Physiologie du Mariage, 1829), także ze względu na to, że uznano ją za nieprzyzwoitą.
Kobiety odgrywały w życiu Balzaka ważną i istotną rolę. Przez wiele lat kochał, aż wreszcie poślubił w Berdyczowie Polkę, Ewelinę Hańską. W swoich powieściach, zmieniając dotychczasową modę panującą w tym względzie w literaturze, portretował kobiety dojrzałe (stąd popularne pojęcie kobiety w wieku balzakowskim, to znaczy po trzydziestce).
[edytuj] Twórczość
[edytuj] Komedia ludzka (La Comédie Humaine)
Zamysł stworzenia panoramy francuskiego społeczeństwa XIX wieku kształtował się powoli. Do roku 1830 powstające utwory były oddzielne, początkowo drukowane w odcinkach. Wyszły dwa tomy Sceny z życia prywatnego, które po 2 latach rozrosły się do 4 tomów. W roku 1833 Balzac postanowił połączyć napisane i projektowane powieści w jeden cykl określony przez niego w 1841 roku nazwą Komedia ludzka. Zgodnie z zamysłem twórcy, człowiek był rozpatrywany w nim jako gatunek przyrodniczy, a jego opis miał być zawarty w przeszło 130 utworach (napisał ich 91 - powieści, opowiadania i szkice), w których występuje ponad 2000 postaci, obecnych wielokrotnie w różnych książkach. Cykl obejmuje okres Pierwszego Cesarstwa, Restauracji i Monarchii Lipcowej (1815-1846).
Komedia ludzka dzieli się na (podano przykłady):
- "Sceny z życia prywatnego"
- Ojciec Goriot (1834)
- Kobieta trzydziestoletnia (1834)
- "Sceny z życia prowincji"
- Eugenia Grandet (1833)
- Stracone złudzenia (1837-1843)
- "Sceny z życia Paryża"
- Blaski i nędze życia kurtyzany (1847)
- Facino Cane
- Gaudissart II
- Krzywe zwierciadło historii współczesnej
- Kuzynka Bietka (1847)
- Małomieszczanie
- Piotr Grassou
- Sarrasine
- Sekrety księżnej de Cadignan
- "Sceny z życia wojskowego"
- Szuanie (1829)
- "Sceny z życia politycznego"
- Tajemnicza sprawa (1831)
- "Sceny z życia wiejskiego"
- Chłopi (1844)
- Lekarz wiejski (1833)
- Proboszcz wiejski (1839)
- "Studia analityczne"
[edytuj] Balzac i jego twórczość
Balzac jako pisarz wyróżniał się pracowitością, która przekładała się na niezwykłą płodność literacką. W znacznej części jego zapał do pracy wynikał z konieczności zarobienia pieniędzy na rozliczne wydatki i długi, w których prawie cały czas tkwił. Prowadził bujne życie towarzyskie i wymagał luksusu. Popadając w długi i będąc prześladowany przez wierzycieli, pisał dużo. Zwykle kładł się spać ok. godziny 6 po południu, wstawał o północy i pracował do upadłego, nawet 14-15 godzin, wypijając przy tym niezliczoną ilość filiżanek kawy. Taki tryb życia prowadził przez dziesiątki lat.
Poza powieściami i dramatami pozostawił bogatą korespondencję, notatki do dalszych części Komedii ludzkiej. Francuskie wydanie (pośmiertne) jego wszystkich dzieł obejmuje kilkadziesiąt tomów.
- Jaszczur (1831)
- Eugenia Grandet (1833)
- Ojciec Goriot (1834)
- Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau (1837)
- Stracone złudzenia (1837-1843)
- Kuzynka Bietka (1846)
- Kuzyn Pons (1847)
[edytuj] Zobacz też
