Ida Haendel

Z Wikipedii

Ida Haendel (ur. 15 grudnia 1928 (niektóre źródła podają 1923 lub 1924) w Chełmie) - światowej sławy polska skrzypaczka żydowskiego pochodzenia.

Była tak zwanym "cudownym dzieckiem". W trzecim roku życia grała zasłyszane melodie na skrzypcach. W 1935 była najmłodszym uczestnikiem I Konkursu skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Warszawie (zdobyła siódmą lokatę).

Uczyła się u Mieczysława Michałowicza (Warszawa), Carla Flescha (Berlin, Londyn) i George Enescu (Paryż). Następnie zadebiutowała koncertami w Londynie i USA. Do 1952 mieszkała w Londynie, później przeniosła się do Montrealu, a od 1979 mieszka w Miami Beach.

Była pierwszą wykonawczynią Tartiniany Secondy Luigi Dallapiccolaniego i koncertu skrzypcowego Allana Pettersona. W 1973 z Londyńską Orkiestrą Symfoniczną udała się w tournee po Chinach. W Polsce koncertowała w 1959 i w 1960; w 1986 z ojcem odbyła podróż sentymentalną do Chełma, zarejestrowaną przez kanadyjską telewizję (film Ida Haendel). W 2003 grała na I Międzynarodowym Festiwalu Paganiniego we Wrocławiu, Festiwalu Muzyka w Starym Krakowie i Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Kameralnej im. Księżnej Daisy w Książu. Prowadziła także kursy mistrzowskie dla młodych polskich skrzypków. W 2006 grała na skrzypcach podczas nawiedzenia przez papieża Benedykta XVI kompleksu obozów koncentracyjnych Auschwitz-Birkenau. W tym samym roku odwiedziła Chełm i Poznań dając w obu miastach koncerty - z orkiestrą w Poznaniu i Capellą Cracoviensis w Chełmie.Ten ostatni był jej pierwszym tak dużym koncertem w Polsce od wyjazdu z niej w 1936 r.

W swojej karierze występowała m.in. z Arturem Rubinsteinem, Władimirem Aszkenazym, Rafaelem Kubelikiem, Valentiną Sisitsą i Zubinem Mehtą. Jest laureatką prestiżowej Nagrody Jeana Sibeliusa, Komandorem Orderu Imperium Brytyjskiego i doktorem honoris causa Royal College.

Nie prowadzi działalności dydaktycznej, unika jurorowania w konkursach, mając wielkie zastrzeżenia do ich obiektywizmu i komercjalizacji. Gra na XVII-wiecznych skrzypcach Antonio Stradivariusa i Guarneriego.

Od 1970 pisze wielotomową autobiografię - Kobieta ze skrzypcami.

Od 1943 nagrywa płyty (ma ich w dorobku ponad 40 dla wytwórni m.in. Decca Records, Deutsche Grammophon.