Ignacy Antiocheński
Z Wikipedii
Ignacy Antiocheński, zwany Teoforem (scs. Bogonosiec - "noszący Boga") (ur. ok. 30 n.e., zm. ok. 107 n.e. w Rzymie), święty, jeden z pierwszych Ojców Kościoła. Zaliczany do pisarzy starochrześcijańskich. Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzi się 17 października.
Niewiele wiadomo o jego młodości. Według legendy, Ignacy miał być tym dzieckiem, które Jezus postawił przed swoimi uczniami i rzekł: Zaprawdę powiadam wam: Jeśli się nie odmienicie i nie staniecie jak dzieci, nie wejdziecie do królestwa niebieskiego. (Mt 18,1-4).
Ignacy pełnił jako trzeci z kolei (po św. Piotrze Apostole i św. Ewodiuszu) funkcję biskupa Antiochii, prawdopodobnie w latach 70-107.
Około roku 107 podczas panowania cesarza Trajana jako głowa chrześcijan syryjskich 80-letni Ignacy został skazany na śmierć przez namiestnika Syrii. Wysłano go do Rzymu, aby tam rzucić na pożarcie dzikim zwierzętom na igrzyskach. Podczas tej podróży zatrzymano się w Smyrnie, gdzie powitał go z liczną delegacją św. Polikarp. Tam, czekając na okręt Ignacy napisał cztery listy do gmin chrześcijańskich: w Efezie, Magnezji, w Trallach i w Rzymie. Podczas kolejnej przerwy w podróży, w Troadzie, Ignacy napisał listy do Filadelfii, Smyrny i do św. Polikarpa.
Listy przekazują informację o jego życiu i stanowią świadectwo wiary pierwotnego kościoła. Dla chrześcijan Ignacy był przykładem radykalnego naśladowcy cierpień Chrystusa. Naśladowanie Chrystusa aż do oddania własnego życia stało się wręcz ideałem i wzorem świętości i chrześcijańskiego męstwa. Szczególnie list do chrześcijan w Rzymie daje dobitne świadectwo tęsknoty Ignacego za cierpieniem, za męczeństwem. Naśladując Chrystusa chciał Ignacy cierpieć i żyć aż do poniesienia najboleśniejszych konsekwencji swojej wiary. Dlatego też z największą tęsknotą myślał on o męczeńskiej śmierci. W swoich cierpieniach i drodze do męczeństwa widział on wyraz wybraństwa oraz łaski Boga (List Ignacego do Magnezjan 1,2; List Ignacego do Rzymian. II,2). Tylko wówczas, gdy umrze z Chrystusem, może być uważany za prawdziwego Jego ucznia (...do Rzymian IV,2; V,3).
Spis treści |
[edytuj] Listy
W czasie podróży do Rzymu Ignacy przygotował szereg listów do gmin chrześcijańskich w Azji Mniejszej oraz do gminy rzymskiej, a także do świętego Polikarpa.
[edytuj] Ogólna charakterystyka i cechy wspólne listów
- Listy mogą być uznane za odpowiedź na bieżące problemy gmin, których przedstawiciele przybywają do Smyrny na spotkanie z Ignacym (wyjątek stanowi tu list do Rzymian);
- Pozdrowienie: wszystkie omawiane listy rozpoczynają się od zwrotu „Ignacy, zwany też Teoforem...”; każdemu Kościołowi, do którego biskup kieruje swój list, przesyła on najpierw pozdrowienia i błogosławieństwo, co pozwala dostrzec podobieństwo do listów NT (zwłaszcza Pawłowych);
- Ignacy napomina gminy, które są adresatami jego listów (za wyjątkiem gminy rzymskiej), aby wytrwały w wierności swojemu biskupowi i kolegium kapłanów (jest to podstawą jedności Kościoła: Ef III – VI); nakaz ten uzasadnia w następujący sposób: biskup jest zastępcą Chrystusa, kapłani zaś są członkami kolegium, które stanowi kontynuację kolegium 12 Apostołów; Ignacy wymienia także diakonów – przedstawienie ukształtowanej już hierarchii kościelnej było jedną z przyczyn zarzutów co do autentyczności listów (Ef I, 3; II, 1); biskup podkreśla także potrzebę łączności wspólnoty z biskupem (Magn I - VII) – tak jak Chrystus nie czynił niczego bez Ojca, tak chrześcijanie nic nie mają czynić bez swych biskupów i kapłanów (por. Magn VII, 1);
- Ignacy pisze swe listy w perspektywie śmierci męczeńskiej, mają więc one charakter ostatnich rad i pouczeń; nie charakteryzują się przy tym systematycznym ujęciem tematów, myśli często urywają się lub nie zostają wyczerpane;
- Biskup kieruje do wszystkich gmin prośbę o modlitwę w jego intencji (ten aspekt szczególnie podkreślony został w liście do Rzymian) oraz w intencji Kościoła syryjskiego, któremu przewodzi, a który po stracie swego biskupa pozostaje bez pasterza; obiecuje także modlitwę Kościołom, do których kieruje swoje listy.
[edytuj] List do Kościoła w Efezie
- Rozdziały: VII – X są niejako antycypacją w sporze, który na dobre rozgorzał 100 lat później (arianizm); przecząc bowiem stanowisku „przybyszów głoszących fałszywą naukę” (por. IX, 1) Ignacy pisze, że Chrystus jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem (VII, 2; por. „Credo”). Prosi też, by nie ulegać naukom tych ludzi, ale polecać ich Bogu w modlitwie;
- Ignacy zaleca częstsze wspólne zgromadzenia „dla dziękczynienia” (XIII, 1) – podkreśla tym samym rolę Eucharystii;
- Ignacy daje praktyczne wskazania: nie tylko mówić, ale i działać, być świadomym, że mieszka w nas Chrystus, powstrzymać się od cudzołóstwa (XIV – XVII); „wiara i miłość do Jezusa Chrystusa są początkiem i pełnią życia” (XIV, 1).
[edytuj] List do Kościoła w Magnezji
- W rozdziałach: VIII – XI Ignacy zwraca się przeciw przyjmowaniu praktyk żydowskich przez chrześcijan, zgodnie z duchem tzw. soboru jerozolimskiego – chrześcijaństwo gromadzi wszystkich ludzi wierzących w Boga i nie potrzebuje przyjmować judaizmu, gdyż żyje wg nauki Jezusa Chrystusa;
- Ignacy apeluje o życie w jedności, „w Ojcu, Synu i Duchu” (XIII, 1), w łączności z biskupem i kapłanami.
[edytuj] List do Kościoła w Tralleis
- Ignacy zaleca pokorę, „aby nie zginąć przez zbytnią chełpliwość” (IV, 2), wyraża swoją tęsknotę do spotkania z Panem;
- Biskup przeciwstawia chrześcijaństwo herezji (por. VI – VII); jako „antidotum” na błędne nauki zaleca pokorę i trwanie przy Chrystusie, biskupie i nauce Apostołów (por. VII, 1);
- Ignacy potwierdza prawdę o tym, że Chrystus – Bóg prawdziwie przyjął ludzkie ciało, był Synem Maryi, umarł i zmartwychwstał (por. IX, 1-2); przeczy tym, którzy twierdzą, że Jezus cierpiał tylko pozornie.
[edytuj] List do Kościoła w Rzymie
- List ten zawiera wstęp obszerniejszy niż poprzednie; zawiera on sformułowania, które mogą (ale nie muszą) wskazywać na uznanie jakiegoś prymatu tego Kościoła wśród innych: „przewodzący w miłości”, „pouczenia, które nauczając innym dajecie” (III, 1);
- Pierwszą prośbą Ignacego jest, by chrześcijanie rzymscy nie próbowali go ocalić od męczeńskiej śmierci, której się spodziewa (I – III);
- Ignacy pragnie ponieść śmierć męczeńską za wiarę – to myśl przewodnia tego listu: „Bylebym tylko posiadł Chrystusa” (V, 3); list ten jest szczególny, ponieważ jest pięknym świadectwem człowieka, który gotów jest ponieść śmierć za Tego, którego ukochał – a ponieważ szatan może mu w tym przeszkodzić, prosi o modlitwę; zdania są tutaj poplątane i czasem brak między nimi logicznego wynikania, ale cały ten tekst może być uznany za obraz autentycznej tęsknoty duszy za Bogiem.
[edytuj] Podsumowanie charakterystyki listów
- Podobieństwo do niektórych listów NT (głównie listów Pawłowych);
- Podobna struktura (za wyjątkiem listu do Rzymian): pozdrowienie i błogosławieństwo, pochwała dla biskupów gmin i prośba o jedność z nimi, wezwanie do nieulegania naukom różniącym się od nauki Apostołów, których strażnikami są biskupi, osobiste świadectwo wiary, prośba i obietnica modlitwy;
- List do Rzymian różni się od pozostałych tym, że jest chyba najbardziej intymny – Ignacy pisze list bardzo osobisty, udziela wiele informacji na temat swych rozważań, pokus, które go nękają, mówi o swojej walce i przeżyciach wewnętrznych.
[edytuj] Św. Ignacy Antiocheński w ikonografii
W ikonografii św. Ignacy ukazywany jest w szatach biskupich rytu wschodniego albo jako młody biskup z raną na piersi. Jego atrybutami są lew u stóp oraz chrystogram (IHS) na piersi.
[edytuj] Bibliografia
Św. Ignacy Antiocheński, List do Kościoła w Smyrnie IV,2, w: „Ojcowie Apostolscy”, PSP 45, przekł. A.Świderkówna, Warszawa 1990, s. 89.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Ks. Stanisław Hołodok, Święty Ignacy Antiocheński, artykuł w serwisie Opoka
- Święty Ignacy Antiocheński, biskup i męczennik, wspomnienie na stronach Brewiarza.
- Angielskie przekłady listów Ignacego (en)
- Katecheza Benedykta XVI o Ignacym Antiocheńskim