Józef Biss
Z Wikipedii
Józef Biss, ps. Wacław, (ur. 24 lipca 1913 Lwów - zm. 30 września 1977 Opole) - polski oficer, porucznik, dowódca oddziału partyzanckiego AK OP-26.
Józef Biss ukończył przed II wojną światową Szkołę Podchorążych Piechoty w 11 Karpackiej Dywizji Piechoty, służbę wojskową kontynuował następnie w 49 Pułku Strzelców Huculskich.
W okresie wojny obronnej Polski 1 września 1939 w randze ppor. otrzymał przydział do 53 Pułku Strzelców Kresowych, w składzie 11 Karpackiej DP w Armii Karpaty, dowodzonej przez płk. Bronisława Prugara-Ketlinga. Jego jednostka obroniła pozycji nad rzekami Wisłoka i Wisłok, jako jedna z ostatnich na tych terenach. Pozycje te w następnych dniach zastały zajęte przez jednostki niemieckie oraz nacierające z południa formacje słowackie i ukraińskie sprzymierzone z Niemcami.
Podczas przebijania się zgrupowania pod dowództwem gen Kazimierza Sosnkowskiego z Przemyśla do Lwowa w dniu 14 września pułk, w którym służył Józef Biss w brawurowej akcji nocnej opodal Sądowej Wiszni zaatakował tylko przy użyciu bagnetów doborowy niemiecki pułk zmotoryzowany SS-Standarte Germania (jeden z trzech pułków Waffen SS w r. 1939 - obok SS-Leibstandarte Adolf Hitler i SS-Standarte Totenkopf) - tak skutecznie, że cała jednostka przestała istnieć w niecałe pół godziny. Adolf Hitler w konsekwencji zlikwidował pułk SS-Germania i zakazał stosowania jego nazwy do końca wojny. Po tym nocnym ataku Józef Biss został przedstawiony do odznaczenia oraz awansował na dowódcę kompanii. Pojmany do niemieckiej niewoli pod Lwowem, zbiegł z obozu.
Od listopada 1940 w ZWZ następnie żołnierz AK. Od 1944 roku komendant VI rejonu AK Janów Lubelski, następnie dowódca 1 kompanii 26 pp AK w Siemianówce pod Lwowem. W okresie Akcji Burza, z braku możliwości dotarcia do walczącej Warszawy, wycofał się na Rzeszowszczyznę, gdzie podjął dalszą walkę z okupantem jako dowódca kompanii AK o kryptonimie OP-26 Zgrupowania Warta.
Do 19 stycznia 1945 dowodzone przez niego oddziały broniły polskiej ludności przed atakami UPA w miejscowościach Żołynia, Kraczkowa, Dylągowa, Sielnica, Dynów, Tarnawka.
29 maja 1945 w rejonie wsi Żołynia zastał aresztowany przez oddziały NKWD. 4 września 1945 po ciężkim i brutalnym śledztwie został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy na karę 2 lat więzienia i 3 lat pozbawienia praw publicznych. W dniu 2 października 1945 sąd wojskowy podwyższył wyrok, skazując go na karę 7 lat więzienia. W sentencji wyroku podano, że "jako dowódca terrorystycznej bandy posiadał nielegalnie pistolet, uchylał się od służby wojskowej, posługiwał się fałszywymi dokumentami i składał fałszywe zeznania".
Po przedterminowym opuszczeniu więzienia, został ponownie aresztowany "za przynależność do bandy Edwarda Cieśli" działającej na Opolszczyźnie. Po kolejnym procesie został skazany, na 8 lat więzienia. Wyrok odbywał w ciężkim więzieniu w Strzelcach Opolskich. Po wyjściu z więzienia w 1955 r. pozostał w Opolu. W 1991 r. Sąd Wojewódzki w Rzeszowie unieważnił postanowienia Wojskowej Prokuratury Rejonowej. 29 września 1992 ostateczny wyrok Sądu Wojewódzkiego w Rzeszowie stwierdził nieważność wszystkich wcześniejszych orzeczeń sądowych. Józef Biss zmarł w Opolu 30 września 1977.
