Józef Panaś

Z Wikipedii

Ks. płk. Józef Panaś (23 listopada 1887- w kwietniu 1940) - kapelan II Brygady Legionów Polskich, działacz ruchu ludowego, publicysta, pamiętnikarz, obrońca Lwowa i Przemyśla.

Urodzony w Odrzykoniu w rodzinie chłopskiej, s. Szymona i Tekli z d. Guzek. Do szkół uczęszczał w Krośnie. Ukończył Seminarium Duchowne w Przemyślu, i tam w 1911 r. wyświęcony na księdza.Do 1914 roku był wikarym w Dublanach i katechetą w szkole w Dobromilu. W tym czasie został członkiem Drużyny Bartoszowej i Sokoła. Wybuch wojny zastał go w Niemczech, skąd powrócił by walczyć o wolność Polski.

W latach 1914-1919 walczył w Legionach Polskich, z którymi przemierzył front w Karpatach, Bukowinie, Besarabii, na Wołyniu. W lutym 1918 r. został internowany na Węgrzech i był jednym z głównych oskarżonych w procesie w Marmaros-Sziget. W 1918 roku w maju sądzony przez sąd wojenny za zdradę Austrii i przejście z wojskiem do polskich oddziałów, a po ułaskawieniu w listopadzie, uczestniczył w Obronie Lwowa W listopadzie 1918 roku znalazł się w centrum walk o Przemyśl i był jednym z organizatorów obrony miasta przed Ukraińcami. W 1919 roku objął stanowisko dziekana duszpasterstwa wojskowego przy Dowództwie Wojska Polskiego w Małopolsce Wschodniej. Od września 1919 roku był dziekanem Okręgu Korpusu Lwów, a od listopada 1921 roku dziekanem Okręgu Korpusu Przemyśl. W 1926 r. sprzeciwił się zamachowi majowemu Józefa Piłsudskiego ogłaszając zwrot odznaczeń. Z tego stanowiska odwołany został po przewrocie majowym. Działał w Polskim Stronnictwie Ludowym "Piast", a po zjednoczeniu w 1931 r. ruchu ludowego w Stronnictwie Ludowym. W 1940 roku organizował konspirację polską w okupowanym przez Sowietów Lwowie. W marcu 1940 r. został aresztowany w Przemyślu i torturowany przez NKWD we Lwowie, a w kwietniu 1940 r. zamordowany w Katyniu.

Jest on autorem wielu wspomnień, m.in;

• My II brygada”, „Rarańcza-Huszt-Marmaros Sziget”, „
• Z ciężkich dni Przemyśla,
• licznych publikacji na łamach prasy ludowej.

Odznaczony był m.in. Orderem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych.Krzyż Virtuti Militari V kl. otrzymany za obronę Przemyśla; Oficerski Krzyż Polonia Restituta, otrzymany za zorganizowanie rewolucji II Brygady przeciw Austrii, bitwy pod Rarańczą i obronę honoru żołnierza polskiego w procesie w Marmorosz-Sziget; czterokrotny Krzyż Walecznych za zasługi w Legionach Polskich i wojnie polsko-bolszewickiej.