Pomoc:Jak napisać dobrą definicję

Z Wikipedii

Poniższa strona to propozycja zaleceń Wikipedii. Może zostać ona w każdej chwili przez kogokolwiek zmieniona na podstawie wniosków zawartych w dyskusji, dopóki nie zostanie osiągnięty konsensus. Wszelkie odniesienia i linki do tej strony nie powinny jej opisywać jako zawierającej obowiązujące reguły lub zalecenia.

Na tej stronie znajdują się propozycje zaleceń budowania definicji haseł w Wikipedii.

Przeglądając Wikipedię zauważyć można, że w wielu wypadkach definicje są bardzo długie. Wikipedyści starają się zawrzeć w nich wszelkie informacje dotyczące omawianego tematu. Dołączają charakterystykę, własności, opis, wyliczenia, etc. Definicje takie, nawet jeśli prawdziwe, z punktu widzenia encyklopedii są nieczytelne.

Typowy użytkownik czytając dane hasło chciałby szybko dowiedzieć się co to jest?, a wydłużając opis zmuszamy od razu go do przeczytania całego artykułu. Bardzo często nawet z całego, kilkuekranowego artykułu nie wynika czym jest tak naprawdę opisywana rzecz.

Przykład: Liczby zespolone - kilka stron opisu liczb zespolonych, charakterystyka, wzory, interpretacja geometryczna... Jednak nawet czytając całe hasło nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć na pytanie: co to są liczby zespolone?

Spis treści 1 Jak powinna wyglądać definicja 2 Definicja krótka 3 Definicja długa 4 Cechy dobrej definicji

[edytuj] Jak powinna wyglądać definicja

Definicja powinna w krótki sposób mówić czym jest opisywany przedmiot/obiekt/zjawisko bądź kim jest opisywany człowiek/postać. Oczekujemy tutaj krótkiej leksykonowej definicji, tzn.

• twierdzenie matematyczne z teorii grup.
• cząstka elementarna.
• pisarz angielski
• postać literacka
• bohater angielski
• miasto w ...
• stolica Danii.

Taka definicja daje bezpośrednią informację o tym co/kto to jest. Najprościej jest tutaj z biogramami, bo wystarczy napisać:

Jan Kowalski (1950-2000) - polski pisarz, poeta i muzyk.

Znacznie trudniej jest z obiektami abstrakcyjnymi, gdyż tutaj odpowiedź może być czasem trudna i wymagająca głębszej wiedzy. Przykładowo błędna definicja okręgu mogłaby brzmieć następująco:

Okrąg powstaje poprzez wbicie główki cyrkla w kartkę oraz poprzez obrót wokół punktu wbicia. Odległość pomiędzy wbitym szpikulcem a ołówkiem nazywany jest promieniem, dwa promienie to średnica.....

Powyższy tekst wygląda dość śmiesznie, jednak w Wikipedii w hasłach z nauk ścisłych pojawiało się sporo podobnie formułowanych definicji.

Poprzednia definicja liczb zespolonych brzmiała następująco:

Liczby zespolone można rozumieć jako pewne rozszerzenie zbioru liczb rzeczywistych. Podobnie jak one tworzą ciało. Ciało liczb zespolonych jest ciałem algebraicznie domkniętym, co oznacza, że każdy wielomian o współczynnikach z ciała liczb zespolonych ma w nim pierwiastki. Własności tej nie ma ciało liczb rzeczywistych, w którym np. równanie x² = − 1 nie ma rozwiązań (w ciele liczb zespolonych są nimi i oraz -i, o których niżej).

Pierwsze zdanie nic nie mówi o tym, co to są liczby zespolone. Drugie stwierdza, że są ciałem i jest to jedyne zdanie z odpowiedzią na pytanie "CZYM SĄ liczby zespolone". Kolejne zdanie to definicja ciała algebraicznie domkniętego...

[edytuj] Definicja krótka

Podstawą dobrej definicji jest użycie jak najprostszej, zwięzłej formy. Dla większości artykułów definicja krótka będzie stanowiła całą definicję. Przykłady definicji krótkich

• Biogramy (pominięta część główki hasła z obocznościami, datami życia, etc.):
  • Adam Bernard Mickiewicz - polski poeta, publicysta i działacz polityczny.
  • Mikołaj Kopernik - polski astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, kanonik, strateg, lekarz i astrolog.

• Hasła rzeczowe:
  • Twierdzenie Pitagorasa - twierdzenie matematyczne,
  • Twierdzenie Noether - twierdzenie w mechanice teoretycznej,
  • Twierdzenie Migdała - twierdzenie fizyki materii skondensowanej,
  • Siła elektromotoryczna - napięcie na ogniwie, przez które nie płynie prąd,
  • Akustyka - dział fizyki i techniki
  • Zeus - najwyższy z bogów w mitologii greckiej.

• Hasła geograficzne:
  • Pojezierze - obszar występowania młodoglacjalnej rzeźby terenu, związanej z plejstoceńskimi zlodowaceniami.
  • Kraków – miasto w południowej Polsce, położone nad Wisłą.
  • Kilimandżaro – góra w Tanzanii leżąca przy pograniczu z Kenią.

W przypadku biogramów definicja krótka jest całą definicją. W hasłach rzeczowych, zwłaszcza w naukach ścisłych definicja krótka byłaby zbyt ogólna. Jednak pierwszym elementem definicji długiej powinna być właśnie definicja krótka.

[edytuj] Definicja długa

W niektórych sytuacjach krótka definicja jest zbyt lapidarna. Dlatego przy jej konstruowaniu należy stworzyć definicję długą z wydzielonym krótkim fragmentem (definicją krótką).

• Akustyka - <definicja długa><definicja krótka>dział fizyki i techniki</definicja krótka> obejmujący zjawiska związane z powstawaniem, propagacją i oddziaływaniem fal akustycznych.</definicja długa>

[edytuj] Cechy dobrej definicji

Dobra definicja odpowiada na pytanie: czym to jest? kim on jest? Aby sprawdzić, czy początek hasła jest dobrze skonstruowany należy zadać pytanie, czy pierwsze zdanie (czyli definicja) odpowiada na pytanie: czym to jest? kim on jest?. Jeżeli nie, to należy tak przeformułować początek hasła, by odpowiedź na te pytania była prosta. Czasem odpowiedź na to pytanie może być nietrywialna i wymagać głębszej wiedzy.

Lista kontrolna dobrej definicji (w nawiasach prawidłowe odpowiedzi):

• Czy definicja jest krótka? (TAK)
• Czy definicja odpowiada na pytanie czym to jest? kim on/ona jest? (TAK)
• Czy w definicji występują elementy charakteryzujące zamiast definiujących? (NIE)
• Czy w definicji występują przykłady? (NIE)