Jan Jonston
Z Wikipedii
Jan Jonston (ur. 3 września 1603 w Szamotułach, zm. 8 czerwca 1675 w Składowicach) - przyrodoznawca, historyk, pedagog, lekarz. Był synem szkockiego imigranta Simona Johstona i Niemki Anny Becker. Od 1611 uczył się przez trzy lata w szkole braci czeskich w Ostrorogu, skąd przeniósł się do gimnazjum ewangelickiego w Bytomiu Odrzańskim. Po pięciu latach nauki w bytomskim gimnazjum kontynuował naukę w gimnazjum Toruniu, skąd wyniósł doskonałą znajomość języka hebrajskiego. W latach 1623-1625 studiował w Szkocji na akademii w Saint Andrews język hebrajski, filozofię i teologię.
Po powrocie do Polski osiadł w Lesznie, gdzie pracował jako nauczyciel prywatny oraz gimnazjalny. Wiele podróżował po Europie i doskonalił swoje wykształcenie w Lejdzie, Londynie i Cambridge. W roku 1632 uzyskał doktorat z medycyny na uniwersytecie w Lejdzie. Powrócił do Leszna w 1632, wkrótce został lekarzem nadwornym wojewody Bogumiła Leszczyńskiego oraz lekarzem miejskim miasta Leszna.
Jonston stworzył również wybitne dzieła typu encyklopedycznego. Zgłębiał filozofię, teologię oraz nauki przyrodnicze - szczególne zasługi ma w dziedzinie entomologii, botaniki i ornitologii. Przyjaźnił się z Janem Amosem Komenskim, przebywającym w tym czasie również w Lesznie. Pisał po łacinie, ale pomimo obcego pochodzenia uważał się zawsze za Polaka. W czasie najazdu szwedzkiego w 1656 przeniósł się do swojego majątku w Składowicach koło Lubina. Tam też zmarł 8 czerwca 1675, jego zwłoki kilka miesięcy później przewieziono do Leszna.
[edytuj] Ważniejsze dzieła naukowe
- Thaumatographia naturalis (Amsterdam 1632)
- Sintagma dendrologi specimen (Leszno 1645)
- Historiae naturalis de avibus (1657)
- Polyhistor (1660) - dzieło encyklopedyczne
- Natitia regni vegetablis (1661)
- Idea Hygieinse(1661)
- Dendrographia sive Historia Naturalis de Arboribus (1662)
- Syntagma universae medicinae practicae (1673)
