Jerzy Andrzejewski

Z Wikipedii

Jerzy Andrzejewski
Urodzony	19 sierpnia 1909 Warszawa
Zmarł	19 kwietnia 1983 Warszawa
Kolekcja cytatów w Wikicytatach

Jerzy Andrzejewski (ur. 19 sierpnia 1909 w Warszawie, zm. 19 kwietnia 1983 tamże), polski prozaik, publicysta, felietonista, scenarzysta, działacz opozycji demokratycznej w PRLu.

Spis treści 1 Biografia 2 Nagrody 3 Twórczość 4 Bibliografia przedmiotowa

[edytuj] Biografia

Studiował filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. Debiutował w 1932 na łamach dziennika ABC jako prozaik. W 1936 ogłosił tom opowiadań Drogi nieuniknione, a rozgłos przyniosła mu powieść Ład serca z 1938 r. Był wówczas uważany za przedstawiciela literatury nurtu chrześcijańskiego. Był związany ze środowskiem nacjonalistycznego pisma "Prosto z mostu", z którym zerwał w proteście przeciwko artykułom antyżydowskim.

W latach 1940-1944 działacz podziemia kulturalnego. Zaangażowany m.in. w pomoc Żydom. Tej tematyce poświęcił minipowieść Wielki tydzień, gdzie znalazły się wątki autobiograficzne, a postać głównej bohaterki była inspirowana przeżyciami Wandy Wertenstein – przyjaciółki pisarza.

Po 1945 roku razem z Czesławem Miłoszem napisał scenariusz filmu Robinson warszawski, inspirowanego doświadczeniami Władysława Szpilmana. Gdy scenariusz zmieniono z powodów ideologicznych, Miłosz wycofał swoje nazwisko.

W latach 1952-1954 redaktor naczelny Przeglądu Kulturalnego. W latach 1955-1956 członek zespołu redakcyjnego Twórczości. W latach 1972-1979 stały współpracownik Literatury. W latach 1952-1957 poseł na Sejm. W okresie stalinowskim pisał propagandowe teksty, popierające socrealizm i zaangażowanie ludzi sztuki po stronie władzy komunistycznej, min. Partia i twórczość pisarza.

Czesław Miłosz sportretował go w książce Zniewolony umysł jako Alfę.

Od lat 60. aktywny uczestnik opozycji demokratycznej. Współautor Listu 34. W latach 70. współzałożyciel KOR. Szykanowany przez władze PRL-u. Uchodził za kandydata do literackiej Nagrody Nobla.

Życie prywatne Andrzejewskiego było rozdarte pomiędzy dwa światy. Z jednej strony był dwukrotnie żonaty, z drugiej miał intymne związki z mężczyznami. Pierwsze małżeństwo zawarł w 1934 roku z Noną Barbarą Siekierzyńską. Drugie w 1946 roku z Marią Abgarowicz, z którą miał dwójkę dzieci.

Temat homoseksualizmu od początku był w kręgu jego zainteresowań literackich. Związki homoseksualne były także jednym z tematów prowadzonego przez niemal całe życie intymnego dziennika, który nie ukazał się drukiem, a jego fragmenty uległy rozproszeniu, a także korespondencji. Jego ostatnia, nieukończona powieść Heliogabal opowiadać miała o związku tytułowego cesarza rzymskiego ze swoim sługą.

23 września 2006 został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

[edytuj] Nagrody

• 1939 Nagroda Młodych Polskiej Akademii Literatury za Ład serca
• 1946 nagroda miasta Krakowa za Noc
• 1948 nagroda tygodnika "Odrodzenie" za Popiół i diament
• 1968 nagroda im. Jurzykowskiego

[edytuj] Twórczość

• Aby pokój zwyciężył: szkice
• Apelacja
• Bramy raju
• Ciemności kryją ziemię
• Gra z cieniem
• Idzie skacząc po górach
• Intermezzo
• Już prawie nic
• Książka dla Marcina
• Ludzie i zdarzenia
• Ład serca
• Miazga
• Niby gaj
• Nikt
• Noc
• O człowieku radzieckim: szkice
• Partia i twórczość pisarza
• Popiół i diament
• Święto Winkelrieda (z Jerzym Zagórskim)
• Teraz na ciebie zagłada
• Wojna skuteczna czyli opis bitew i potyczek z Zadufkami
• Z dnia na dzień - Dziennik literacki 1972-1979
• Złoty lis
• Cesarz Heliogabal (nieukończona i niepublikowana)

[edytuj] Bibliografia przedmiotowa

• Irena Szymańska, Mój przyjaciel Jerzy w: "Kwartalnik Artystyczny" nr 4/1997, s. 82-101
• Anna Synoradzka, Andrzejewski, Wydawnictwo Literackie, 1997
• Dariusz Nowacki, "Ja" nieuniknione. O podmiocie pisarstwa Jerzego Andrzejewskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000