John N. Gray

Z Wikipedii

John N. Gray (ur. 17 kwietnia 1948 w Newcastle) – filozof, politolog, publicysta. Najbardziej znany współczesny angielski myśliciel polityczny, uznawany za ucznia Isaiaha Berlina i Michaela Oakeshotta. Wykładał m. in. na Uniwersytecie Oksfordzkim, Uniwersytecie Harvarda, Uniwersytecie Yale. Obecnie Profesor Myśli Europejskiej London School of Economics.

[edytuj] Poglądy

W latach 70. i pierwszej połowie lat 80. John Gray uznawany był za jednego z czołowych myślicieli brytyjskiej Nowej Prawicy i apologetę rządów Margaret Thatcher. Zafascynowany neoliberalną myślą Friedricha Augusta von Hayeka, za pracę Hayek on Liberty (1984), przez niego samego uznany został za najlepszego interpretatora i twórczego kontynuatora swojej myśli.

W drugiej połowie lat 80. nastąpił jednak radykalny zwrot w myśli Graya. W swoich pracach stał się nie tylko radykalnym krytykiem ekonomicznego leseferyzmu oraz globalnego wolnego rynku, lecz również racjonalistycznego liberalizmu, opartego na oświeceniowym humanizmie, scjentyzmie, wierze w postęp (progresywizm), które w uskrajnionej postaci miały według niego doprowadzić do powstania XX-wiecznych totalitaryzmów. Akceptując jednak wiele społecznych zdobyczy Oświecenia, sam opowiedział się za liberalizmem jako ideałem poszukiwania zgody (hobbesowskiego modus vivendi), w dobie nierozwiązywalnych konfliktów wartości. Thatcheryzm oskarżył o zniszczenie tradycyjnego, brytyjskiego, paternalistycznego toryzmu. Zaczął podkreślać wartość wspólnoty i – jako przeciwnik antropocentryzmu – ochrony środowiska naturalnego. W swojej publicystyce zaczął opowiadać się za polityką Partii Pracy pod przewodnictwem Tony'ego Blaira, jednak sprzeciwił się wojnie w Iraku i eksportowi liberalnej demokracji na Bliski Wschód.

Obecnie poglądy Graya trudno jednoznacznie sklasyfikować. Określa się go (lub on sam określa się) m. in. liberałem postmodernistycznym, liberałem komunitarystycznym, liberałem agonistycznym, postliberałem, zielonym konserwatystą.

[edytuj] Najważniejsze prace

• Mill on Liberty: A Defence, 1983
• Hayek on Liberty, 1984
• Liberalism, 1986 (wyd. pol. 1994)
• Beyond the New Right: Markets, Government and the Common Environment, 1993
• Postliberalism: Studies in Political Thought, 1993
• Enlightenment's Wake: Politics and Culture at the Close of the Modern Age, 1995
• Isaiah Berlin, 1995
• False Dawn: The Delusions of Global Capitalism, 1998
• Two Faces of Liberalism, 2000 (wyd. pol. 2001)
• Straw Dogs: Thoughts on Humans and Other Animals, 2002 (wyd. pol. 2003)
• Al Qaeda and What it Means to be Modern, 2004 (wyd. pol. 2006)

W języku polskim wydano:

• Liberalizm, 1994
• O rządzie ograniczonym: ograniczone uprawnienia i szczegółowe obowiązki rządu, 1995
• Po liberalizmie: eseje wybrane, 2001
• Dwie twarze liberalizmu, 2001
• Słomiane psy: myśli o ludziach i innych zwierzętach, 2003
• Al-Kaida i korzenie nowocześności, 2006