Joseph Gallieni

Z Wikipedii

Joseph Gallieni

Joseph Simone Gallieni (ur. 24 kwietnia 1848 Saint-Beat w departamencie Górna Garonna - zm. 27 maja 1916 w Wersalu), francuski generał, w 1921 mianowany pośmiertnie marszałkiem Francji.

Ukończył szkołę wojskową Saint-Cyr. Następnie służył w piechocie morskiej. Uczestnik wojny francusko-pruskiej 1870-1871. Po wojnie zajmował stanowiska w administracji kolonialnej w Maroku, Senegalu i Wietnamie. 1873 podporucznik, 1878 kapitan. W latach 1877-81 brał udział w ekspedycji wojskowo-geograficznej w dorzeczu rzeki Niger. Służył na Martynice, a od 1886 roku był naczelnym dowódcą wojsk francuskich w Sudanie. Od 1891 dowódca wojsk ekspedycyjnych w Wietnamie (tzw. Indochiny Francuskie), gdzie zdławił powstanie ludności miejscowej. W latach 1896-1905 pełnił funkcję generała-gubernatora Madagaskaru, gdzie kierował pacyfikacją powstania największego plemienia malgaskiego. Po zajęciu stolicy Madagaskaru włączył wyspę do strefy wpływów francuskich, mimo oporu Anglików. Po tym dowodził 13 i 14 Korpusem. Od 1908 roku członek Wyższej Rady Wojennej. W 1911 kandydat na głównodowodzącego armii francuskiej. Zdecydowany przeciwnik generała Josepha Joffre. W kwietniu 1914 przeszedł w stan spoczynku, jednakże rząd francuski postanowił za jego zasługi pozostawić go honorowo w czynnej służbie wojskowej aż do śmierci.

Kiedy rozpoczęła się I wojna światowa francuski minister Wojny Adolphe Messimy zwrócił się do gen. Josepha Joffre z propozycją utworzenia Armii Specjalnej pod dowództwem gen. Gallieni, w celu obrony Paryża. Nie otrzymując odpowiedzi A. Messimy 26 sierpnia 1914 wyznaczył generała Gallieni wojskowym gubernatorem Paryża i komendantem twierdzy, podporządkowując go bezpośrednio rządowi z pominięciem naczelnego dowódcy. Jednocześnie zażądał od naczelnego dowódcy wydzielenia trzech korpusów do obrony Paryża. Konflikt z Joffre spowodował upadek gabinetu i wyznaczenie nowego ministra Wojny, a Gallieni od 1 września został podporządkowany naczelnemu dowódcy. Garnizon twierdzy paryskiej (4 linie umocnione z 22 fortami i 31 redutami) liczył ok. 5,5 dywizji. 1 września Gallieni była podporządkowana 6 Armia, wzmocniona 4 Korpusem Armijnym z 3 Armii. 2 września rząd opuścił Paryż. Miasto pozostało w podporządkowaniu Gallieni.

W znacznym stopniu Gallieni jest twórca "cudu nad Marną". Nie zgadzał się z Josephem Joffre co do momentu przejścia wojsk do natarcia. 4 września otrzymał wiadomości, ze 1 Armia Niemiecka nie uderza na Paryż. Zwrócił się do gen. Joffre z propozycja uderzenia armią gen. Maunoury w skrzydło armii niemieckiej. Wsparł armię Maunoury'ego siłami wojsk garnizonu Paryża, mimo zagrożenia miasta, wysyłając żołnierzy do walki na zarekwirowanych samochodach, w tym taksówkach. Od 3 grudnia 1915 Gallieni został ministrem Wojny. Zwolennik ustanowienia jednoosobowego dowodzenia. 3 grudnia 1915 gen. Joffre wprowadził organ Naczelnego Dowództwa podporządkowując Gallieni całą armię francuską na wszystkich frontach. 17 marca 1916 w związku z ciężka chorobą odszedł ze stanowiska ministra Wojny. W maju 1916 umiera po operacji prostaty.

Autor prac wojskowo-historycznych m. in.: "Ekspedycja po rzece Niger", "Podróż do francuskiego Sudanu", "Dwie kampanie w Sudanie", "Wspomnienia" wydane po śmierci w 1926.