Kanał Białomorsko-Bałtycki
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Kanał Białomorsko-Bałtycki, ros. Беломорско-Балтийский канал - kanał budowany w latach 1930-1933, łączący Morze Bałtyckie i Morze Białe.
Miał mieć 227 kilometrów, z tego 37 km trzeba było wykuć w skalnym podłożu. Zaplanowano 19 śluz, 49 tam, 15 zapór. Na rozkaz Stalina wszystko należało zbudować szybko (24 miesięcy) i tanio - zamiast stali i żelbetu używając drewna oraz opierając się na pracy więźniów obozów koncentracyjnych Gułagu. W rzeczywistości budowa ta posłużyła Józefowi Stalinowi do eksterminacji więźniów, gdyż podczas budowy zginęło ich 100 000.
Sowieci przedstawiali tę budowę jako sukces pierwszego planu pięcioletniego. W rzeczywistości projekt ten poniósł kompletne fiasko. W szczytowym okresie pracowało tam ponad 107 tysięcy więźniów. Stalin uczestniczył w otwarciu kanału 1 maja 1933. Praca tysięcy więźniów poszła jednak na marne - kanał okazał się zbyt płytki (3,5 metra głębokości), by przerzucać nim duże okręty wojenne z Bałtyku na Morze Białe, a stąd w razie potrzeby przez Ocean Lodowaty na Pacyfik.
Spis treści |
[edytuj] Historia Kanału Białomorskiego
Kanał Białomorski, którego siedemdziesięciolecie wypadało w 2003 roku, został zbudowany w ciągu zaledwie 20 miesięcy. Jego długość wynosi 227 kilometrów, ma 19 śluz, pokonuje wzniesienie 103m najpierw w górę, potem 95m w dół do jeziora Onega. Wykopano 2,5 ml m3 skalnego gruzu, 21 mln m3 ziemi. Budowniczymi kanału była armia skazańców. Przede wszystkim chłopów podlegających rozkułaczaniu w dobie kolektywizacji, więźniów politycznych oraz potomków dworzan, oficerów i inteligencji. Między nimi znaleźli się m.in. przyszły akademik Dmitrij Lichaczew, śpiewaczka Lidia Rusłanowa oraz wielu innych w tym inżynierowi starej szkoły, nie potrafiący przystosować się do "socjalistycznego systemu gospodarowania". Wśród budowniczych najliczniejsza jednak kategorią byli złodzieje, bandyci, odpracowujący swoja karę. Ci, którzy nie mieli zawodu, uczyli się na miejscu różnych specjalności, głównie bandyckich, które potem można było wykorzystać - pod warunkiem że udało się przeżyć. Podczas budowy kanału zginęło też bardzo wielu Polaków.
W historię kanału wpisali się główni budowniczowie - inż. N.I.Chrustaliew, jego zastępca K.A.Wierzbicki, O.W. Wiaziemski (autor unikalnej drzewno-ziemnej konstrukcji śluzy 11, która chociaż drewniana, działa do dziś), K.M.Zubrik, prof. W.N. Masłow którzy w braku metalu zbudowali drewniane wrota śluzy, nie mające odpowiednika nigdzie na świecie - Kanał powstał w czasach, kiedy nie było ani materiałów, ani maszyn, ani mechanizmów - wszystko zostało wykonane ręcznie przez robotników. Czekiści, nakazując budowę kanału w 20 miesięcy, nie zapewnili ani techniki, ani zaopatrzenia, ani odzieży ani ochrony. Jedynym "sprzętem" jakim dysponowano na początku budowy była taczka, potem samodzielnie zbudowane dźwigi. Łopat i siekier było za mało. Dopiero później pojawiła się kolejka wąskotorowa. Prace rozpoczęto bez gotowego projektu. Rozkaz był kopać szybko i tanio - więc głębokość kanału została ograniczona do 3 m (dzisiaj pogłębiona, wynosi 4), więc kanał był niedostosowany dla dużych jednostek. Z pośpiechu dochodziło do awarii. Śluza nr 12 została napełniona wcześniej niż powinna, z naruszeniem zasad technologii, wrota puściły, i cześć prac trzeba było wykonać od nowa. Od końca 1932 roku roboty szły nieustannie 24 godziny na dobę, pracowano na 2-3 zmiany. A dla podniesienia ducha pracujących więźniów grała nawet orkiestra - również z więźniów stworzona... W maju 1933 roku po kanale przeszły pierwsze jednostki - pogłębiarka i parostatek "Czekista". 27 czerwca podpisano akt przyjęcia kanału do eksploatacji, a 2 sierpnia wyszło postanowienie SowNarKomu o otwarciu kanału i nadaniu mu imienia Stalina. Kanał nie miał służyć celom ekonomicznym ani politycznym, a przede wszystkim miał być demonstracją mocy wobec własnych obywateli. W dobie polityki GPU dla celów partyjnych stawiano tego rodzaju zadania gospodarcze, które potem musiały zostać zrealizowane w założonych z góry terminach. W roku 1974 Sołżenicyn napisał, że zginęło tam około 250 000 ludzi - czyli jeden człowiek na metr wybudowanego kanału. I taka wersja jest przyjęta na Zachodzie. Ostatnio w publikacjach zaczęły się pokazywać mniejsze liczby. Iwan Czuchin, pułkownik milicji i dziennikarz, mający dostęp do różnych dokumentów w książce "Kanałoarmiejcy" mówi o 50 000 ludzi Według innych dokumentów przy budowie kanału zmarło 84 504 osób. Część zginęła w wypadkach, część zamordowano, część rozstrzelano. Statystyka ta nie obejmuje jednak wolnych budowniczych którzy zmarli, tych którzy umarli potem w łagrach, zmarli w wyniku choroby, w trakcie transportu.
[edytuj] Locja kanału
Kanał łączy Morze Białe z Jeziorem Onega. Jego długość wynosi 227 kilometrów, ma 19 śluz, pokonuje wzniesienie 103 m najpierw w górę, potem 95 m w dół. Przejście jachtem zajmuje koło 3 dni. Można płynąć w tempie expresowym też nocą, bowiem wszystkie śluzy są czynne 24h, a ważniejsze znaki nawigacyjne pokazują światła. Niesamowitych widoków dostarcza otaczająca, dziewicza, malownicza przyroda. Kanał bowiem biegnie środkiem tajgi. W miasteczkach położonych nad brzegami jezior, są keje i możliwość zaopatrzenia się w lokalnym sklepie w najpotrzebniejsze towary.
Drogę wodną stanowi sieć połączonych śluzami jezior, tylko miejscami płynie się przekopanym kanałem szerokości ok. 40m. Na niektórych jeziorach można się postawić żagle, trzeba się jednak nastawić na częste używanie silnika.
Śluzy często dwukomorowe, pokonujące nieraz po paręnaście metrów różnicy, są szerokie (koło 20m). Śluzowanie nie trwa dłużej niż 10-15min.
Wszystko jest idealnie oznakowane i utrzymane. Są to rosyjskie znaki żeglugi śródlądowej nieznacznie różniące się od polskich znaków śródlądowych: strona lewa jest czarna a prawa czerwona, znaki kardynalne są biało - czarne a nabieżniki jak to po prostu zwykłe nabieżniki. Na każdym jeziorze jest dokładnie oznaczony farwater.
W kanale obowiązuje zakaz fotografowania. Na jacht dostaje się pilota. Jeden pilot jest z Bielomorska do Peterozavodska, tam jest zmiana, i drugi pilot prowadzi do Petesburga. Wraz z pilotem na jacht obowiązkowa jest radiotelefon UKF z rosyjskimi częstotliwościami śródlądowymi, potrzebne mapy na jeziora, oraz dokładny atlas kanału.
Ruchu na kanale praktycznie nie ma.
Płynąc kanałem mija się jedynie jeden zwodzony wiadukt kolejowy w okolicy Bielomorska, później nie ma żadnych kabli idących nisko ani mostów, kolej bowiem biegnie przekopanym tunelem, można iść z ponad 20 m masztem, dopiero na rzece Svir i Nevie napotyka się na liczne mosty, które jednak również są podnoszone.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
