Kanopy

Z Wikipedii

Alabastrowa waza kanopska, XXVI dynastia, Narodowe Muzeum Archeologiczne w Madrycie

Kanopy (także wazy lub urny kanopskie) - w starożytnym Egipcie rytualne naczynia, w których umieszczano wnętrzności, wyjęte z ciała przed mumifikacją i zakonserwowane.

Nazwa pochodzi od greckiej nazwy starożytnego egipskiego miasta Kanopos (Kánōbos) w Delcie, w okolicach dzisiejszej Aleksandrii, w którym odnaleziono te naczynia po raz pierwszy.

Wazy kanopskie, XIX dynastia, Muzeum Egipskie w Berlinie

Zwykle wykonane były z alabastru lub gliny, spotyka się również naczynia drewniane, kamienne i fajansowe. Zawsze występowały w liczbie czterech.

Gliniane kanopy znane są już z okresu Starego Państwa. Początkowo zamykane były płaskimi pokrywami, na początku Nowego Państwa nakrywkami wyobrażającymi głowę zmarłej osoby (lub głowy Synów Horusa w postaci ludzkiej - według innej wersji), a w Epoce Późnej zaczęto je przyozdabiać głowami Synów Horusa w postaci zwierzęcej: Imseta (głowa ludzka - dla wątroby), Hapiego (głowa pawiana - dla płuc), Kebehsenufa (głowa sokoła - dla jelit) i Duamutefa (głowa psa podobnego do szakala - dla żołądka). Każdy z geniuszy opiekuńczych zmarłego był z kolei pod ochroną bogiń opiekuńczych: Izyda strzegła wątroby, Neftyda - płuc, Neith - żołądka, a Selkit - jelit.

Kanopy zwykle umieszczane były w specjalnie na ten cel wykonywanej skrzyni-kaplicy, na ścianach której umieszczano rzeźbione wizerunki bogiń opiekuńczych. Pozy bogiń, ich kolejność oraz przyporządkowanie do kierunków świata, ściśle określały święte teksty.