Karol Diehl

Z Wikipedii

Karol Diehl (ur. 1765, Leszno, zm. 1831, Poznań) – działacz narodowy, oświatowy i charytatywny, pastor ewangelicko-reformowany, członek założyciel Polskiego Towarzystwa Biblijnego, w latach 1828-1830 przewodniczący Generalnego Konsystorza Wyznań Ewangelickich w Królestwie Kongresowym, skupiającego luteranów i kalwinistów.

Urodził się w rodzinie kupieckiej w Lesznie, i studiach we Wiadrinie, został ordynowany jako pastor parafii ewangelicko-reformowanej w Poznaniu. W 1790 roku został wybrany pastorem w Warszawie, którą to funkcję sprawował do końca życia. Był zwolennikiem teologii racjonalnej i dorzucał dogmatyzm i egzaltowanie pietyzmu.

[edytuj] Działalność religijna

Ks. Karol Diehl w 1810 został wybrany seniorem generalnym Księstwa Warszawskiego, a następnie także Jednoty Małopolskiej w Galicji. Dziełem ks. Karol Diehla było zjednoczenie protestantów na ziemiach polskich: 2 lipca 1828 wspólna organizacja Kościołów reformowanego i augsburskiego stała się faktem: utworzono wspólny Konsystorz Generalny dla obu wyznań. Jednak wobec wrogiego nastawienia zaborcy unia przetrwała tylko do lutego 1849.

[edytuj] Działalność polityczna

Był członkiem Izby i Dyrekcji Edukacyjnej Księstwa Warszawskiego, w latach 1809-1814 posłem na Sejm i członkiem Komisji Prawodawstwa Cywilnego (gdzie występował jako zwolennik Kodeksu Napoleona i jedności Polski z Litwą). Współpracował m.in. ze Stanisławem Staszicem. Należał również do Towarzystwa Dobroczynności i Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Po wybuchu powstania listopadowego był jego zdecydowanym zwolennikiem i jako poseł na Sejm powstańczy głosował za detronizacją cara. Przed samym upadkiem powstania, wyjechał do Prus, zmarł w Poznaniu i został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Orzeszkowie.

[edytuj] Rodzina

Z jego dzieci przeżyła tylko córka Karolina Augustyna Diehl (1796-1859), która została żoną jego następcy Fryderyka Jakuba Teichmanna (1789-1839), pastora ewangelicko-reformowanego w Warszawie od 1829 roku, radcę Generalnego Konsystorza Ewangelickiego i superintendenta diecezji warszawskiej.

Karol Bogumił Dielh był stryjecznym dziadem pastora Augusta Karola Diehla (1837-1908), również superintendenta Kościoła Ewangelicko Reformowanego w Królestwie Polskim, z którym jest często mylony.

Poprzednik