Kazimierz Stronczyński

Z Wikipedii

Kazimierz Jakub Stronczyński (1809-1896) sfragistyk, paleograf, numizmatyk, badacz architektury, kolekcjoner, historyk, senator Królestwa Polskiego. Stworzył podstawy polskiej numizmatyki średniowiecza.

Kształcił się w Uniwersytecie Warszawskim, był uczestnikiem powstania listopadowego. Był nauczycielem szkoły wojewódzkiej w Warszawie, a następnie urzędnikiem Banku Polskiego. Później był członkiem Heroldii Królestwa Polskiego (od jej powstania w 1836). W latach 1844-1855 stał na czele komisji rządowej, biorąc aktywny udział w pracach, również terenowych, przeprowadzającej inwentaryzację zabytków w Królestwie Polskim (Delegacja do opisywania zabytków starożytności w Królestwie Polskim). Efektem tych prac było dzieło Opisy i widoki zabytków w Królestwie Polskim. Tzw. Albumy Stronczyńskiego składają się 5 tomów tekstu , opisujących zabytki z podziałem na ówczesne gubernie i powiaty, oraz towarzyszących im 7 albumów z 417 akwarelami i gwaszami różnych rysowników m.in. Adama Lerue. Są one nieocenionym źródłem do historii architektury i zabytków polskich.

Od 1861 r. Stronczyński był referendarzem w Radzie Stanu Królestwa Polskiego aż do jej likwidacji w 1867 r. Był również dyrektorem (od 1862) kancelarii Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych, od 1864 był członkiem Senatu Popierał Aleksandra Wielkopolskiego, będąc jak on zwolennikiem współpracy z Rosją i uzyskania na tej drodze autonomii.

Jednocześnie z karierą urzędową zajmował się badaniem polskich starożytności stając się prekursorem kilku nauk pomocniczych historii w Polsce.

Jako emeryt przebywał w swoim majątku na ziemi sieradzkiej. W zakresie paleografii wydał:

• Wzory pism dawnych w przerysach wystawione, i objaśnione drukowanem ich wyczytaniem. Cz. 1, Obejmująca pismo dyplomatów od roku 1228 do 1536, Warszawa, 1839

W zakresie sfragistyki:

• Pobieżny przegląd pieczęci Piastów polskich oraz uzupełnienia do przeglądu pieczęci Piastów polskich, Warszawa, 1881 i 1882
• Pomniki książęce Piastów, lenników dawnej Polski w pieczęciach, budowlach, grobowcach i innych starożytnościach, zebrane i objaśnione, Piotrków, 1888

Szczególne zasługi położył dla rozwoju średniowiecznej numizmatyki polskiej, wydając fundamentalne w tym zakresie dzieła:

• Pieniądze Piastów od czasów najdawniejszych do roku 1300: rozbiorem źródeł spółczesnych i wykopalisk, oraz porównaniem typów menniczych objaśnione, Warszawa, 1847
• Dawne monety polskie dynastyi Piastów i Jagiellonów
  • Cz.1: Monety pierwszych czterech wieków rozbiorem wykopalisk objaśnione. Piotrków, 1883
  • Cz.2: Monety pierwszych czterech wieków w porządek chronologiczny ułożone i opisane, Piotrków, 1884
  • Cz.3: Monety XIV, XV i XVI wieku uporządkowane i objaśnione, Piotrków, 1885