Klejstenes
Z Wikipedii
Klejstenes (gr. Κλεισθένης Kleisthenes) – polityk ateński, żyjący na przełomie VI i V w. p.n.e. W 510 p.n.e. Jego dziadkiem był Klejstenes (tyran Sykionu). Klejstenes przyczynił się do obalenia tyranii w Atenach, a po wygraniu politycznej rywalizacji ze zwolennikiem tyranii Isagorasem przeprowadził w latach 508/507 p.n.e. reformy, będące kontynuacją reform Solona. Stały się one podstawą demokracji ateńskiej.
Po upadku Pizystratydów głowa Alkmeonidów, wygnał 508 swych przeciwników dążących pod przywództwem Isagorasa do wzmocnienia wpływów arystokracji.
Klejstenes podzielił Attykę na 10 fyl (składających się z trzech części) rozrzuconych na terenie całego miasta-państwa (polis). Fyle były rodzajem dzielnic. Na obradach różnych organów zbierano się fylami, co wymieszało obywateli i przełamało układy plemienno-rodowe.
Po reformach Klejstenesa w Atenach istniały następujące organy władzy:
- zgromadzenie ludowe (eklezja) decydowało o ogóle spraw państwa, uczestniczyli w nim wszyscy obywatele
- rada 500 - zastąpiła dawną radę 400, w jej skład wchodziło 50 osób z każdej fyli. Była organem wykonawczym zgromadzenia ludowego, posiadała inicjatywę ustawodawczą i mogła występować z wnioskami obrad na eklezja
- areopag - rada starszych. Składał się z byłych archontów. Rozpatrywał sprawy o zabójstwo i przygotowywał wnioski na Zgromadzenie Ludowe
- sąd przysięgłych - badał zgodność projektów ustaw z prawem i rozpatrywał apelacje.
Urzędnikami w systemie Klejstenesa byli:
- archonci, pełniący swe obowiązki przez rok, sprawujący funkcje religijne i sądownicze. Było ich dziewięciu
- stratedzy - wybierani dowódcy wojskowi, po jednym z każdej fyli (razem dziesięciu).
Jednym z ciekawszych pomysłów Klejstenesa był ostracyzm (sąd skorupkowy), umożliwiający usunięcie na 10, potem na 5 lat obywatela, którego działalność polityczną lud uznawał za zagrożenie dla demokracji.
