Klemens XIV
Z Wikipedii
| Klemens XIV | |
 |
|
| Herb | |
 |
|
| Imię łacińskie | Clemens PP. XIV |
| Data wyboru | 19 maja 1769 |
| Poprzednik | Klemens XIII |
| Następca | Pius VI |
| Imię i nazwisko | Giovanni Vincenzo Antonio Ganganelli |
| Urodzony | 31 października 1705 Sant’Arcangelo, Rimini |
| Zmarł | 22 września 1774 Rzym |
Lorenzo Ganganelli właściwie Giovanni Vincenzo Ganganelli (31 października 1705 - 22 września 1774), włoski duchowny katolicki, od 1769 papież Klemens XIV.
Urodził się w Sant’Arcangelo koło Rimini w rodzinie wiejskiego lekarza Lorenza Ganganelli. Po wstąpieniu do zakonu franciszkanów przyjął imię Lorenzo (pol. Wawrzyniec), po swoim ojcu. W 1724 uzyskał święcenie kapłańskie. W 1731 obronił doktorat teologii, był nauczycielem w szkołach zakonnych. Został wybrany na rektora Kolegium Św. Bonifacego w Rzymie (1740), w 1741 powierzono mu godność generalnego definitora zakonu. W 1753 i 1756 nie przyjął wyboru na generała franciszkanów. Jako uznany teolog został mianowany radcą Św. Oficjum (inkwizycji), a 24 września 1759 wyniesiony przez papieża Klemensa XIII do godności kardynalskiej, z tytułem prezbitera S. Lorenzo in Panisperna. Podobno na nominację kardynalską o. Ganganelliego nalegał przełożony generalny zakonu jezuitów Lorenzo Ricci.
Konklawe 1769 po śmierci Klemensa XIII przebiegało pod znakiem problemu likwidacji zakonu jezuitów. Upadła m.in. kandydatura kardynała Branciforte, którego ewentualny wybór zawetowali przedstawiciele Francji. Jedyny zakonnik w gronie elektorów, Ganganelli, oświadczył niejednoznacznie, że przeprowadzenie kasaty jakiegokolwiek zakonu jest możliwe do przeprowadzenia w zgodzie z prawem kanonicznym. Zdanie to przeważyło - 19 maja 1769 został wybrany na papieża i przyjął imię Klemensa XIV. Nie był w tym momencie jeszcze biskupem, został konsekrowany 28 maja 1769, a 4 czerwca 1769 koronowany.
Zdanie wypowiedziane na konklawe nie oznaczało faktycznie zgody papieża na likwidację jezuitów. W przypadku Klemensa XIV było to szczególnie trudne, gdyż przed wyborem wielokrotnie popierał sprawy jezuitów, a jedną ze swoich prac teologicznych Diatriba theologica (1743) dedykował pamięci założyciela jezuitów Ignacego Loyoli. Wpływ europejskich mocarstw był jednak zbyt silny i po kilku latach 21 lipca 1773 papież podpisał brewe Dominus ac Redemptor noster, rozwiązujące zakon jezuitów i likwidujące domy zakonne w Europie (poza Prusami i Rosją, których władcy nie uznali pisma papieskiego). Jezuici zatrudnieni w administracji państwa papieskiego utracili swoje stanowiska, a przełożony Ricci wraz z najbliższymi współpracownikami trafił do więzienia na Zamku Św. Anioła w Rzymie. Lorenzo Ricci zmarł w więzieniu.
Z innych wydarzeń z okresu pontyfikatu Klemensa XIV można wymienić uregulowanie stosunków dyplomatycznych z Portugalią (m.in. za cenę serii nominacji biskupich po myśli premiera portugalskiego Pombala oraz miejsca w Kolegium Kardynalskim dla brata Pombala) oraz I rozbiór Polski, któremu papież próbował daremnie zapobiec. Klemens XIV wycofał się z poparcia dla wygnanej katolickiej dynastii Stuartów, zyskując przychylność Anglii.
Klemens XIV zmarł w Rzymie i został pochowany w kościele SS. Apostoli (Św. Apostołów).
|
