Kościół św. Antoniego Padewskiego w Warszawie (Czerniaków)
Z Wikipedii
| Kościół św. Antoniego z Padwy na Czerniakowie | |
 Kościół św. Antoniego na Czerniakowie |
|
| Data budowy | 1690-1693 |
| Wyznanie | Kościół rzymskokatolicki |
| Wezwanie | św. Antoni Padewski |
| Architekt | Tylman z Gameren |
| Budulec | cegła |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Kościół św. Antoniego z Padwy na Czerniakowie znajduje się na Czerniakowie w Warszawie w dzielnicy Mokotów przy Trakcie Królewskim.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Zbudowany z fundacji marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, właściciela dóbr czerniakowskich (od 1683), planowany jako rodzinne mauzoleum. Zaprojektowany przez królewskiego architekta Tylmana z Gameren, wg planów i pod którego nadzorem budowę wykonał w latach 1690-1693 Izydor Affaita. Jednocześnie z kościołem wznoszono klasztor - 19 października 1693 roku nastąpiło jego przekazanie, a uroczyste wprowadzenie zakonników do klasztoru czerniakowskiego nastąpiło już 15 grudnia. W 1864 zlikwidowano konwent bernardynów, którzy wrócili tu dopiero w lipcu 1945.
Kościół i klasztor ucierpiały głównie w 1939 w czasie obrony Warszawy i w 1944 w czasie powstania warszawskiego - pewnym zniszczeniom uległy dekoracje rzeźbiarsko-malarskie, dach i obrazy. W latach 1951-1954 odbyła się konserwacja pod kierunkiem Bohdana Marconiego[1], a gruntowne prace konserwatorskie w latach 1985-1994.
Kościół ten nie został nigdy przebudowany i zachował swój pierwotny styl i wnętrza.
[edytuj] Opis
Kościół wzniesiono na planie greckiego krzyża sprzężonego z ośmiobocznym prezbiterium, a na przecięciu ramion krzyża zbudowano kopułę na tamburze[2]. Bryła świątyni o ciekawym układzie proporcji zachowała swój pierwotny wygląd, również jego wnętrze nie uległo większym zmianom, zachowując wystrój z końca XVII wieku.
Wystrój malarski wnętrza ukazuje życie i dzieła patrona świątyni - św. Antoniego z Padwy: z 69 obrazów 63 przedstawia sceny z życia patrona. W nawie seria 8 wertykalnych malowideł ukazuje głównie sceny uzdrowień dokonanych przez Świętego, a ostatni z fresków chwilę jego śmierci. Na ołtarzu znajduje się wizerunek św. Antoniego, uznany za cudowny[3]. W prezbiterium na freskach można znaleźć historię sprowadzenia obrazu oraz budowy świątyni.
W bocznych ołtarzach znajdują się obrazy św. Franciszka i tryptyk "Opłakiwanie Chrystusa"[4]. Freski w kościele były inspirowane przez fundatora i przypisywane są Francesco Antonio Giorgioliemu lub samemu Tylmanowi z Gameren[5].
Przed ołtarzem głównym znajduje się relikwiarz św. Bonifacego Męczennika, który Lubomirski otrzymał od papieża Innocentego XII w roku 1693 w czasie pielgrzymki do Rzymu. Z relikwiarzem tym związany jest kult tego męczennika, a pielgrzymki tutaj odbywały się aż do kasaty konwentu (1864). Św. Bonifacy stał się patronem miejscowej parafii, a kult świętego nieodłącznie związany jest z tym miejscem (pielgrzymka i odpust 14 maja).
[edytuj] Ciekawostki
- Teren przy kościele to dawny cmentarz - prowadzi do niego brama z pierwszej połowy XIX wieku, zwieńczona herbem Lubomirskich.
- Po wewnętrznej stronie muru kościelnego, niegdyś cmentarnego, znajdują się tablice memoratywne - upamiętniające bernardynów, żołnierzy z 14 pułku Ułanów Jazłowieckich poległych w 1939 oraz okolicznych mieszkańców zabitych i zamordowanych w czasie II wojny światowej.
Przypisy
- ↑ Na podstawie zapisów w kronice klasztornej z 1693.
- ↑ Inaczej - bębnie
- ↑ Stanisław Herakliusz Lubomirski otrzymał go od barona de Tassis w Wenecji, sam obraz otoczony jest rzeźbionymi w drewnie aniołami i puttami dłuta gdańskiego rzeźbiarza Andrzeja Schlütera.
- ↑ Kopia warsztatowa Pitera Coeke van Aalsta.
- ↑ Historycy przypisują freski jeszcze Carlo Giuseppe Giorgioliemu, bratu Francesca Antonia, sprowadzonego z Włoch przez fundatora.
