Koniecpolscy
Z Wikipedii
Koniecpolscy to magnacki ród herbu Pobóg wywodzący się z Koniecpola koło Częstochowy.
Spis treści |
[edytuj] Historia rodu
Protoplastą rodu był Przedbór, starosta kujawski żyjący w drugiej połowie XIV wieku. Syn Przedbora Jakub z Koniecpola w 1394 roku wymieniany jest w źródłach jako wojewoda sieradzki i starosta kujawski, który przez pewien czas znajdował się w otoczeniu królowej Jadwigi. Jego nazwisko znalazło się na akcie odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego w 1400 roku. W 1401 roku Jakub uczestniczył w rozmowach polsko-litewskich przed zawarciem ugody wileńsko-radomskiej), a w 1403 poświadczył w Lublinie zobowiązanie Witolda, który obiecał, że nie zawrze przymierza z Zakonem Krzyżackim bez zgody króla. W 1410 roku walczył na czele chorągwi pod Grunwaldem oraz brał udział w oblężeniu Malborka.
Jakub miał dwóch synów, Mikołaja Przedbora Koniecpolskiego oraz Jana Koniecpolskiego zwanego Taszką. Najwyższe godności uzyskał Jan. Od 1428 roku był starostą lelowskiego, a od 1443 starostą sieradzkim. Swoją polityczną karierę oparł na bikupie Zbigniewie Oleśnickim. W 1436 roku został kanclerzem koronnym. Jan Koniecpolski przewodził poselstwu, które promowało kandydaturę Władysława Warneńczyka na króla Węgier, a w 1454 składał Kazimierzowi Jagiellończykowi akt inkorporacji Prus do Polski. Zmarł w 1455 roku. Jego dwaj synowie Jan i Przedbór nie doczekali się potomków umierając młodo.
Ród Koniecpolskich kontynuował brat Jana Taszki Mikołaj Przedbór, kasztelan rozpierski, a następnie sandomierski. W 1443 roku przyczynił się do nadania rodowej siedzibie praw miejskich, przez Władysława Warneńczyka. Mikołaj Przedbór miał dwóch synów - Mikołaja, starostę przemyskiego i Jakuba, starostę, a następnie kasztelana przemyskiego. Ponieważ Mikołaj miał tylko córkę, ród Koniecpolskich kontynuował Jakub, który ściśle związany był z ruchem egzekucyjnym. W 1478 roku unieważnił zapisy na Sieradzu i Ratnie, a w 1479 odstąpił królowi dochody z zamków i starosta. Synem Jakuba był Stanisław Koniecpolski, starosta przemyski, mąż mieszczki poznańskiej Katarzyny z Heltów. Jego dwaj synowie dali początek dwóm liniom Koniecpolskich: kasztelańskiej i hetmańskiej. Starszą kasztelańską założył Mikołaj Przedbór, młodszą hetmańską Stanisław Przedbór. Obaj dziedziczyli na Koniecpolu, który od 1443 roku był miastem.
Linia kasztelańska wygasła w końcu XVII wieku. Wydała tylko dwóch senatorów - założyciela linii Mikołaja Przedbora , kasztelana rozpierskiego i jego syna Andrzeja, kasztelana połanieckiego.
Założyciel linii hetmańskiej Stanisław Przedbór był już zamożnym szlachcicem, który stworzył podwaliny pod magnacką pozycję roku. W 1557 roku został starostą wieluńskim i radomskowskim, w 1576 otrzymał kasztelanię sieradzką. Dla swojego rodzinnego Koniecpola uzyskał szereg przywilejów. Ugruntował swoją mocną pozycję społeczną ślubem z siostrzenicą hetmana Jana Tarnowskiego Elżbietą Ligęzianką. Oprócz czterech córek miał pięć synów, z których największych zaszczyty uzyskał Aleksander Koniecpolski. Odznaczył się w kampaniach moskiewskich Stefana Batorego. W Koniecpolu wybudował zamek.
Jego synem był Stanisław Koniecpolski, od 1618 roku hetman polny koronny. Brał udział w wojnie z Tatarami, w bitwie pod Cecorą na trzy lata dostał się do tureckiej niewoli. W 1626 roku walczył ze Szwecją w Prusach, prowadząc wojnę partyzancką. W bitwie pod Trzcianą wojska szwedzkie poniosła klęskę. W 1632 Stanisław Koniecpolski został hetmanem wielkim koronnym (po 12 latach luki na tym stanowisku). Dzięki wygranej z Tatarami w bitwie pod Ochmatowem stał się znany w całej Europie. Z polecenia Władysława Wazy brał udział w reformowaniu armii. Zmarł 11 marca 1646 roku.
Jego syn, Aleksander Koniecpolski walczył z Bohdanem Chmielnickim. Zmarł w 1659 roku.
Synem Aleksandra był Stanisław.
Ostatnim przedstawicielem rodu był Jan Aleksander Koniecpolski, zmarły w 1719 roku, na nim wygasł ród Koniecpolskich. Zgodnie z tradycją nad grobem ostatniego przedstawiciela rodu złamano szablę i strzaskano tarczę herbową.
[edytuj] Znani przedstawiciele rodu
[edytuj] Pokolenie 0
- Przedbór (druga połowa XIV wieku) - protoplasta rodu, starosta kujawski.
[edytuj] Pokolenie 1
- Jakub z Koniecpola (?-1430) - wojewoda sieradzki, starosta kujawski.
[edytuj] Pokolenie 2
- Jan Taszka Koniecpolski (?-1455) - kanclerz wielki koronny, starosta lelowski, sieradzki, dobrzyński.
- Mikołaj Przedbór Koniecpolski - kasztelan rozpierski, sandopierski.
[edytuj] Pokolenie 3
- Jan i Przedbór (synowie Jana Taszki) - starości sieradzcy.
- Mikołaj Koniecpolski (?-1464; syn Mikołaja Przedbora) - starosta przemyski.
- Jakub Koniecpolski (?-1480; syn Mikołaja Przedbora) - starosta przemyski, kasztelan przemyski.
[edytuj] Pokolenie 4
- Stanisław Koniecpolski - starosta przemyski.
[edytuj] Pokolenie 5
- Stanisław Przedbór Koniecpolski - starosta wieluński.
- Mikołaj Przedbór Koniecpolski - kasztelan rozpierski.
[edytuj] Pokolenie 6
- Aleksander Koniecpolski
- Andrzej Koniecpolski - kasztelan połaniecki.
[edytuj] Pokolenie 7
- Stanisław Koniecpolski - hetman wielki koronny
